به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، هفتمين نشست خبري اسحاق صلاحي، رييس سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران امروز یکشنبه 21 خرداد با گزارشی از چگونگی تدوین برنامه استراتژیک سازمان با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
 
صلاحی در ابتدا درباره ضرورت برگزاري اين نشست گفت: از روز برگزاري جلسه معارفه‌ام در پنجم تیرماه 1390 تا کنون که حدود 11 ماه از حضورم در این سازمان می‌گذرد، همه رسانه‌ها و افرادی که به نوعی با سازمان ارتباط داشتند، از شخصی که تحصیلات دانشگاهی‌اش مدیریت استراتژیک بوده، استراتژی و برنامه می‌خواستند. 

وی از شناخت و مطالعه اولیه به عنوان عناصر مهم برای گام‌های نخستین تدوین برنامه ياد كرد و افزود: پس از انتصاب به عنوان یکی از اعضای کوچک سازمان، سوابق موجود در زمینه استراتژی را بررسی کردم و  خروجي کمیته‌ها برای سازمانی که اهداف بسیار سنگین و بزرگی در پیش دارد قانعم نکرد.
 
ريیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه داد: در ابتدا براي اين‌كه برنامه‌هاي سازمان متوقف نشود، برنامه‌هاي بخش‌هاي مختلف  را از تير تا مهرماه دريافت كرديم. در ادامه فعالیت گروه استراتژی در مهرماه شروع شد، در عین حال همکاران پویا،  بدون وقفه بر اساس شاخص‌های موجود به فعالیت خود ادامه ‌دادند. 

وی القاي تفکر استراتژیک را مهم‌ترین گام برای هماهنگ کردن کارکنان و مدیران براي اجراي اين برنامه عنوان كرد و گفت: تلاش سه ماهه معرفی وضع موجود برای آن بود که بدانیم سازمان کجاست و نتیجه این بررسی نشان داد که برای همفکری و تعامل با کارکنان و مدیران باید تفکر استراتژی در سازمان حکفرما باشد

صلاحی همچنين به برگزاری 53 جلسه فوق‌العاده چندین ساعته با حضور همه مدیران اشاره كرد و افزود: همایش «عزم تغییر، آینده ماندگار» از جمله همایش‌هایی بود که برای آشنایی تفکر استراتژی در میان کارکنان سازماندهی شد و افراد صاحب‌نظر در داخل و خارج سازمان به عنوان ذینفعان، درخواست‌ها و نظرات خود را به مجموعه منتقل کردند. 

وي اضافه كرد: در تدوين برنامه استراتژي سازمان از مدل برايسون استفاده كرديم و نقاط ضعف، قوت، تهديد و فرصت سازمان در اين برنامه استخراج شده است.

صلاحي با بيان اين‌كه برنامه فعلي منتظر تصويب نهايي هيات امناي سازمان است، افزود: چشم‌انداز سازمان ما 13 ساله است؛ چرا كه 13 سال با افق 1404 فاصله داريم. اكنون 3 سال از اين مدت را برنامه‌ريزي كرديم و تدوين برنامه استراتژيك براي دو دوره پنج ساله ديگر نيز در دستور كار قرار دارد.

در ادامه اين نشست عادل فيض مشاور گروه تدوين برنامه‌ريزي استراتژيك سازمان با نمايش اسلايدهايي به تشريح روند چگونگي تدوين اين برنامه پرداخت. 
 
وي گفت: استراتژی اساساً با هدف تصمیم‌گیری و افق نگاه آینده شكل مي‌گيرد و به نوعی نگاه آینده سازمان را نشان می‌دهد. 

فيض افزود: برنامه استراتژیک این سازمان منطبق با سیاست‌های کشور تنظیم شده است.

مشاور كتابخانه ملي با بيان اين‌كه اين سازمان برای خدمت‌رسانی ذینفعان پدید آمده است، اضافه كرد: تسهیل، تسریع و توسعه دسترسی به میراث مستند یکی از ارزش‌های کلیدی این سازمان به‌شمار می‌رود. 

وي تاكيد كرد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تحقق برنامه‌های خود، مسايل استراتژیکی را در نظر گرفته است که از جمله آن می‌توان به رسیدن جایگاه‌هاي ملی دانش در شبکه دانش کشور اشاره کرد.

وی اضافه کرد: این کتابخانه برای سه سال کاری خود حدود 514 برنامه، طراحي كرده است که با هدف توانمندسازی اين سازمان اجرايي مي‌شود.

حاشيه‌هايي كه از متن پررنگ‌تر‌ بود! 
اما حاشيه‌هاي اين نشست از خود آن هم پررنگ‌تر بود؛ در حالي‌كه هنوز علت برگزاري اين نشست براي بسياري از خبرنگاران مشخص نبود و زمزمه‌هايي در بين آن‌ها مبني براي ضروري نبودن اين نشست و موضوع آن وجود داشت سوالات خبرنگاران با انتقاد از اين موضوع آغاز شد.

صلاحي در پاسخ به سوال خبرنگاري كه برگزاري اين نشست را بيشتر به دليل پر كردن چشم اصحاب رسانه مي‌دانست، گفت: اين‌كه اين موضوع براي شما مفهوم نيست مشكل من نيست! اما شما فرض كنيد در جامعه‌اي زندگي مي‌كنيد كه سه موج كشاورزي، صنعت و اطلاعات را پشت سر گذاشته است. در اين عرصه مديران براي تصميم‌گيري نيازمند اطلاعات هستند و اين اطلاعات زماني كارايي دارد كه دو ويژگي داشته باشد؛ يكي اين‌كه اطلاعات بايد صحيح باشد و دوم اين‌كه به موقع به مدير برسد.

وي ادامه داد: بايد هدف‌گذاري‌ها و برنامه‌ريزي‌ها براي حركت به سمت آينده مشخص باشد. هر سازماني براي خود ماموريتي دارد و براي تحقق اين ماموريت بايد برنامه‌ريزي استراتژيك داشته باشد چون ما در شرايط عدم قطعيت هستيم، نيازمند برنامه‌هاي منعطفي هستيم كه بر اساس برنامه‌ريزي استراتژيك شكل گرفته باشد. كاركنان سازمان بايد بدانند كه به كجا مي‌خواهند بروند.

وي تاكيد كرد: قرار نيست كتابخانه ملي تنها يك كتابخانه بزرگ در شهر باشد. براي اين‌كه غني‌ترين كتابخانه در منطقه شويم بايد برنامه‌هاي درستي داشته باشيم. امروز دسترسي به نسخ خطي در كتابخانه تسهيل شده است در حالي كه در گذشته اين‌گونه نبوده است.

صلاحي يادآور شد: ما بايد راهي را با كمترين خطا برويم و راه‌هاي ميانبر از لحاظ منابع، امكانات مالي و ... را طي كنيم. ممكن است برخي اين برنامه را بپسندند و برخي انكار كنند؛ اما روزي كه به ما حكم دادند گفتند بايد براي سازمان برنامه استراتژيك بنويسيد. در آخرين بازديد رياست جمهوري از اين سازمان نيز اين برنامه را براي ايشان معرفي كرديم. رياست جمهوري به عنوان رييس هيات‌امناي سازمان اين برنامه استراتژ‍يك را پذيرفته است. 

رييس كتابخانه ملي گفت: تمام اين برنامه‌هاي عملياتي سازمان بايد به تصويب هيات‌امناي سازمان برسد و بر اين اساس بودجه‌بندي شود. ما منتظر انتقادات به اين برنامه هستيم تا در صورت نياز، آن را اصلاح كنيم.

وي با بيان اين‌كه در توليد علوم تجربي نيازمند تجربه جديد نيستيم، تاكيد كرد: در توليد دانش كه مبتني بر جهان‌بيني است بايد تجربه‌هاي جديد خود را داشته باشيم. سازمان اگر تا پيش از اين مخزن كتاب بود امروز مي‌خواهد در توليد دانش ايفاي نقش كند.

صلاحي همچنين در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اين‌كه با توجه به انتخابات‌هاي پيش رو و تغيير مديران لزوم معرفي اين برنامه پس از يك سال چه بوده است و وقتي هنوز برنامه تصويب نشده چرا بايد رسانه‌اي شود، افزود: اين برنامه براي همراه كردن خرد جمعي سازمان است؛ ما مي توانستيم در يك اتاق اين برنامه را تدوين كنيم ولي ما از  بخش‌هاي مختلف اين سازمان اين برنامه‌ها را استخراج كرديم.

وي افزود: به دليل همراه كردن كل سازمان با اين برنامه زمان طولاني سپري شده و به همين دليل تدوين آن طول كشيده است. تا كنون نيز جز دو نفر از هيات امناي سازمان كتابخانه ملي بقيه افراد اين برنامه را امضا كرده‌اند، رييس جمهوري هم با آن موافقت داشته ولي ما مي‌خواستيم اين برنامه رسانه‌اي شود تا نقد شده و خروجي آن را دريابيم.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار ديگري درباره برنامه کتابخانه ملی برای حضور در هفتاد و هشتمین کنگره جهانی کتابداری (ایفلا) که 21 مرداد در فنلاند برگزار می‌شود، گفت: دو مقاله از جانب اعضای هیات علمی کتابخانه ملی به ایفلا ارايه شده که هر دو پذیرفته شده‌اند و از سوی نویسندگان آن‌ها در کنفرانس ارايه خواهند شد.

صلاحی افزود: با توجه به این‌که ایران عضو ایفلا و در این مجمع بین‌المللی، دارای حق رای است، تلاش می‌کنیم امسال حضور موثرتری داشته باشیم. 

ريیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین گفت: تلاش کرده‌ایم بدهی‌های گذشته خود را به ایفلا پرداخت کنیم و در آخرین ارتباط ایمیلی هم که با مسوولان ایفلا داشتیم، درباره امکان‌های حضور موثرتر ایران در این کنگره بین‌المللی مراوداتی صورت گرفت.

صلاحی سپس از حضور ایران در اجلاس آتی سواربیکا (آرشیوهای ملی کشورهای آسیایی) در آینده نزدیک خبر داد و تاکید کرد: جایی که سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار است به ایفای نقش بین‌المللی خود بپردازد، با برنامه شرکت خواهیم کرد. 

حاشيه‌هاي يك عزل و نصب جنجالي
اما بخش پاياني سوالات اين نشست نيز به اتفاقات اخير كتابخانه ملي بر مي‌گشت، خبرنگاري در پرسش از صلاحي درباره حاشيه‌هاي بركناري محمدي معاون پشتيباني سازمان گفت: همه ما مي‌دانيم كه مهم‌ترين وظيفه كتابخانه ملي، نگهداري از هويت فرهنگي ماست؛ بنابراين اهميت كتابخانه ملي براي همه مشخص است اما آيا حرف و حديث‌هاي پيش آمده درباره عزل و نصب مديران اين سازمان با آبروي آن بازي نمي‌كند؟!

صلاحي در پاسخ مرتبط به اين سوال تنها به يك جمله اكتفا كرد و افزود:‌ اين انتقاد وارد است و قبول داريم؛ اما در شما در صحبت‌هاي خود از هويت فرهنگي حرف زديد ما تنها حافظ هويت فرهنگي نيستيم و اينجا را به عنوان حافظه ملي كشور ايران در ميان نسل‌هاي مختلف مي‌دانيم و به جاي كلمه هويت فرهنگي از هويت ملي استفاده مي‌كنيم. 

وي افزود: ما مكلفيم بر اساس ماموريت خود، تمام آنچه كه در حوزه ايران و اسلام در خارج و داخل توليد مي‌شود جمع‌‌آوري، نگهداري و منتقل كنيم تا نسل‌هاي مختلف توليدكننده دانش شوند.

رييس كتابخانه ملي اظهار كرد: اكنون 36 هزار جلد كتاب از مخزن كتابخانه ملي در حال اسكن است كه 10 هزار جلد از آن اسكن شده است و اسكنر‌ها دو شيفته كار مي‌كنند. ما هم تلاش مي‌كنيم از حاشيه‌ها به دور باشيم. 

اما جداي از اين حاشيه و متن، نكته تامل‌برانگيز اين نشست خبري اين است كه جداي از اطلاع‌رساني درباره تدوين برنامه استراتژيك براي سازمان بزرگي چون كتابخانه ملي ايران كه به نوبه خود ضروري و قابل‌ قدرداني است، به‌نظر مي‌آيد پس از اتقافات اخير در كتابخانه ملي پيرو بركناري محمدي معاون پشتيباني سازمان و مصاحبه وي با يك خبرگزاري مبني بر تشكيل دولت سايه در كتابخانه ملي و اعلام برخي از نكات از سوي وي نيازمند شفاف‌سازي از سوي رييس كتابخانه ملي بود.

اين در حالي بود كه از نظر بسياري از خبرنگاران حاضر در اين نشست برگزاري اين نشست به دليل منحرف كردن ذهن رسانه‌ها از اين موضوع بود. پاسخ صلاحي نيز در پايان اين نشست نيز بر اين موضوع قانع‌كننده نبود و تنها موجب شد تا سوالات و ابهامات بسياري در اذهان اصحاب رسانه شكل بگيرد.