به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) وودی آلن نامی آشنا و جذاب در سینمای امروز دنیاست و کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که حداقل  فیلمي از او  ندیده باشد. فیلم‌های وودی آلن هر طیف مخاطبی را به خود جذب می‌کند.

شوخی‌های فیلمیک آلن خنده بر لب‌های عبوس‌ترین انسان روی کره زمین نیز می‌نشاند، چرا که دید آلن دیدی جهانی و فراملیتی است. به عنوان مثال سکانس آمدن «مارشال مک‌لوهان» نظریه‌پرداز علوم ارتباطات در فیلم «آنی‌هال» را به‌خاطر آورید. در این سکانس شخصیت «آلوی سینگر» که خود آلن آن‌را بازی می‌کند برای آن‌که به مردی ثابت کند که در نقل قول از مک‌لوهان اشتباه می‌کند، مک‌لوهان را به صحنه می‌آورد و پس از اتمام کلام مک‌لوهان روبه دوربین می‌گوید: «ای‌کاش این اتفاقات در واقعیت رخ می‌داد.» این جریان برای انسان‌های همه ملیت‌ها خنده‌دار است.

انتشارات آوند دانش برای معرفی کامل کارگردان‌های بزرگ و تاثیرگذار تاریخ سینما یک مجموعه کتاب‌هایی با عنوان کلی «کتاب کوچک کارگردانان» منتشر می‌کند که جلد دوم این دوره به معرفي وودی آلن مي‌پردازد. بنا به گفتار هادی چپردار، مدیر انتشار این کتاب‌ها، در اصل مجموعه کتاب کوچک کارگردانان برگردان تعدادی کتاب راهنماست درباره فیلمسازان بزرگ جهان که با عنوان اصلی Pocket Essentials در انگلستان منتشر می‌شوند.

نخستین چاپ کتاب «وودی آلن» در سال 1382 ترجمه و منتشر شد و چندی پیش ناشر چاپ دوم این کتاب را همراه با ویرایش و همچنین ملحقات جدید وارد کتابفروشی‌ها کرد، چرا که به هر حال وودی آلن از آن تاریخ تاکنون فیلم‌های دیگری هم ساخته است و در چاپ دوم کتاب اگر به آن اشاره نمی‌شد کتاب نقص داشت. بر این اساس مدیر مجموعه به همراه مترجم تحلیل فیلم‌های جدید آلن را نیز به کتاب افزودند. این روند به عنوان یک الگوی مناسب می‌تواند به تمامی مترجمان و نویسندگان این‌گونه آثار توصیه شود.

در یک نگاه کلی نخستین نکته‌ای که می‌توان درباره کتاب بیان کرد این است که این کتاب در سطحی بالاتر نسبت به دیگر کتابی که درباره این کارگردان مطرح سینما ترجمه و چاپ شده، قرار دارد. در آن کتاب اکثر مطالب و تحلیل‌ها ژورنالیستی است، اما این کتاب به‌جز این موارد از تحلیل‌هایی آکادمیک و فنی هم برخوردار است. البته این نکته را هم باید افزود که این کتاب تا فیلم‌های سال 2009 آلن را دربر می‌گیرد و کتاب قبلی از نظر زمانی متعلق به سال‌ها پیش است.

کتاب در یک فصل روش کاری و شیوه‌ تولید فیلم آلن را از زمان نگارش فیلمنامه تا انتها به طور کامل شرح می‌دهد، شاید این نکته که برای نخستین بار در یک کتاب فارسی ارایه شده، برای هنرجویان و دانشجویان سینما جالب و کاربردی باشد، چرا که با وجودی‌که آلن فیلم‌هایش را به نسبت دیگر کارگردانان هالیوود با هزینه بسیار کمتری می‌سازد، اما اکثر فیلم‌های او در بیشتر بخش‌ها کاندیدای جایزه‌های معتبر سینمایی می‌شوند و به هر حال یک دلیل مهم برای این امر روش فیلمسازی آلن است.

یکی از ویژگی‌های شخصی آلن در فیلمسازی این است که او در تمام تصمیم‌گیری‌های خود آزاد است و تنها مقوله مهم برای او سینما و ارزش‌های هنری آن است، به همين دليل اگر پس از فیلمبرداری کل یک فیلمش آن‌را مناسب تشخیص ندهد به طور کامل کنارش می‌گذارد. معرفی و تحلیل هر فیلم آلن در این کتاب بخشی به نام پس‌زمینه دارد که به این موارد پرداخته و حواشی موجود در هنگام ساختن فیلم‌ها را مطرح می‌کند.

از این کتاب نتیجه می‌گیریم که برای آلن فقط سینماست که اهمیت دارد و نه هیچ چیز دیگری. این مقوله از علاقه آلن به سینمای هنری اروپا هم قابل درک است. از دید آلن فیلم‌های برگمان و فلینی و دیگر فیلمسازانی از این دست، در سطحی بالاتر نسبت به فیلمسازان آمریکایی و هالیوودی قرار دارد.

کتاب در یک فصل جداگانه به زندگی آلن (به خصوص سال‌های پیش از ورود به دنیای فیلمسازی) می‌پردازد. در طول این سال‌ها آلن با نوشتن برنامه‌های طنز برای رادیو و تلویزیون به تمرین جدی برای فیلمنامه‌نویسی پرداخت و شاید یک دلیل برای استفاده بسیار از المان‌های تلویزیونی در سینما به همین نوشتن‌های آلن برای تلویزیون برگردد.

تحلیل اجتماعی کمدی‌های آلن هم به خوبی در این کتاب و در لابه‌لای دیگر مطالب مطرح می‌شود. آلن منتقد بسیار جدی اخلاقیات حاکم بر زندگی آمریکایی و جریان‌های رایج روشنفکری است، او حتی در نمایشنامه‌هایش نیز به هجو این جریانات می‌پردازد. همچنین نویسنده به خوبی از جملات قصار آلن در مطالب خود و همچنین آغاز فصل‌ها بهره می‌گیرد، حتی فصل‌بندی کتاب نیز بر اساس این جملات شکل گرفته است.

جملات قصار آلن آنقدر جذاب است که شاید هر شخصی یک نمونه از آن را حفظ باشد و مانند ضرب‌المثل در موارد لازم به کار ببرد. مترجم و ویراستار کتاب در انتهای کتاب به معرفی سایت‌های اینترنتی مناسب که در مورد آلن است، پرداخته‌اند. در یکی از این سایت‌ها تمام جملات قصار آلن جمع‌آوری و منتشر شده است.

کتاب «وودی آلن» دومین جلد از مجموعه کتاب کوچک کارگردانان نوشته «مارتین فیتس جرالد» است. انتشارات آوند دانش این کتاب را با ترجمه مژگان محمد، (منتقد سینما) در 218 صفحه و بهای چهارهزارو 500 تومان در دسترس مخاطبان ایرانی قرار داده است.

از مجموعه کتاب کوچک کارگردانان تاکنون به‌جز کتاب «وودی آلن» کتاب‌های، «استنلی کوبریک»، «آلفرد هیچکاک»، «برادران کوئن»، «دیوید لینچ» و «آندری تارکوفسکی» منتشر شده‌اند.