به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) به نقل از روابط عمومي كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، منوچهر ستوده پژوهشگر پرکار و دقیق و یار مرحوم ایرج افشار همچنان و با وجود سن بالا مشغول تحقیق است. شخصیتی که طی چندین دهه، عمر خویش را در راه پژوهش صرف کرده است.

تحقیقات ایشان از همه نوع و البته در حوزه تاریخ و فرهنگ اسلام و ایران است. یادگارهایی که طی سفرهای خود به ماوراءالنهر نوشته، اسنادی که در کتاب «از آستارا تا استرآباد» گردآوری کرده و به چاپ رسانده، ده‌ها کتاب تصحیحی از قدیم‌الایام تاکنون و بیشتر در حوزه مازندران‌شناسی از اين جمله‌اند.

و اکنون کتابی دیگر که مجموعه از یادداشت‌های سفرهای اوست، سفرهای علمی که هر کدام نکته‌ای و خاطره‌ای را ثبت کرده و منبعی برای ثبت و ضبط تاریخ ایران است. 

برخی از این سفرها همراه دوستان و از جمله مرحوم افشار است. تعداد زیادی عکس در این کتاب به چاپ رسیده که عمده آن‌ها منحصر به فرد و بسیار ارزشمند است.

این کتاب مجموعه‌ای از یادداشت‌ها، خاطرات سفر، گزارش‌هایی است که از بیش از هفت دهه از زندگی پربار ستوده فراهم شده است.

کتابخانه مجلس توانسته این کتاب را که به کوشش یکی از شاگردان نزدیک استاد فراهم آمده به چاپ برساند.

رسول جعفریان، ریاست کتابخانه مجلس در مقدمه این اثر نوشته‌ است:‌ «خاطرات عین‌السلطنه که چاپ شد دریافتیم برخی از افراد در یادداشت کردن آن چه دیده و شنیده‌اند تا چه اندازه دست و دلباز هستند. هر چیزی را ثبت می‌کنند: اعلامیه‌ای روی دیوار دیده‌اند، شعری از کسی شنیده‌اند، سندی در جایی مشاهده کرده‌اند، کتیبه‌ای روی دیواری و سنگی ملاحظه کرده‌اند، از بزرگی مطلبی شنیده‌اند، راهی را رفته‌اند، سوار الاغ یا اسب یا ماشینی شده‌اند، قطاری دیده‌اند، برگی از درخت افتاده است و خلاصه هرآنچه که در اطراف آنان، در خانواده، در ارتباط با حاکمان و امیران و نظامیان و سلاطین، در گیردوار نبردها و درگیری‌ها و انقلابات، قحطی‌ها و خشکسالی‌ها و بیماری‌های واگیردار و غیره و غیره دیده‌اند همه را می‌نویسند و اجازه نمی‌دهند اطلاعی ثبت ناشده بماند.»

وي ادامه مي‌دهد: «تازه این قبیل موارد که دیده می‌شود، آدمی فکر می‌کند آنچه از تاریخ ثبت شده یک درصد ما وقع هم نیست، عمده اطلاعات از میان رفته و آنچه باقی مانده بسیار بسیار اندک و ناچیز است. برای رخ دادن یک حادثه، هزاران مقدمه و موخره در جریان است، اما آنچه ثبت می‌شود از انگشتان دست تجاوز نمی‌کند.

تاریخ‌نویسی اگر مثل تدارک پرونده برای یک قتل باشد که تمام جزئیات و مشاهدات گردآوری و ثبت و ضبط شده، تصاویر و فیلم و صدا و اثر انگشت و روابط خویشی و دوستی و مناسبات تلفنی و رفاقتی و تجارتی و غیره و غیره، آن وقت ممکن بود ما دفاعی از تاریخ بکنیم و بگوییم که اندکی از آنچه رخ داده به دست ما رسیده است.»

جفريان در ادامه بيان مي‌كند: «اکنون که خاطرات استاد ارجمند و برجسته جناب ستوده را ملاحظه می‌کنیم می‌بینیم که در اوج جوانی حس غریبی برای ثبت مشاهدات اطراف خویش داشته و بسیاری از آنچه را که آن روزها کسی اهمیتی به آن نمی‌داده، ایشان ثبت کرده تا امروز که آن اطلاعات برای ما مهم است در اختیارمان باشد. این نگاه، نگاهی تاریخی است که تنها کسی مانند ستوده که استعداد شگفتی برای ثبت و ضبط مشاهدات داشته است.»

رييس كتابخانه مجلس معتقد است یک برتری این سبک گزارش‌نویسی در این است که کسی مانند ستوده که حرفه‌ای در ثبت تاریخ و پژوهش و تحقیق است آن را نوشته و بنابرین، آنچه را که مهم بوده، تاریخی می‌دانسته و دارای ارزش و اعتبار، به قلم آورده است. 

«ره‌آورد ستوده» یادداشت‌های دکتر منوچهر ستوده است که توسط کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده ‌است.