حميد محسني با اشاره به سياست‌هاي خريد كتاب از سوي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، گفت: انتخاب كتاب‌هايي كه توسط نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور براي تجهيز كتابخانه‌ها خريداري مي‌شوند در واقع توسط نماينده اين نهاد در وزارت ارشاد صورت مي‌گيرد و به عبارتي عمده كتاب‌هاي خريداري شده در اين نهاد توسط وزارت ارشاد از ناشران خريداري مي‌شود.

وي ادامه داد: البته به نظر مي‌آيد كه نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور نيز در بودجه مستقلي از برخي ناشران كتاب خريداري مي‌كند اما اصولاً اين خريدها از تمام ناشران نيست و تنها از برخي ناشران كتاب خريداري مي‌شود؛ حداقل مي‌توانم بگويم از ما طي دو سال اخير كتابي خريداري نشده است.

وي با بيان اين‌كه دست كتابخانه‌هاي عمومي بايد براي خريد كتاب باز باشد، گفت: اكنون يك سازوكار متمركز براي خريد كتاب از سوي نهاد يا وزارت ارشاد وجود دارد و تنها توسط اين دو بخش براي كتابخانه‌هاي عمومي كتاب فرستاده مي‌شود، در حالي كه من معتقدم بايد خود كتابخانه‌هاي عمومي در خريد كتاب دخيل باشند.

محسني عنوان كرد: خريد فله‌اي كتاب باعث مي‌شود تنها از برخي ناشران كتاب خريداري شود و از سوي ديگر نيازهاي مخاطب نيز براي خريد كتاب در نظر گرفته نشود.

وي همچنين گفت: در كتابخانه‌ها، كتابداران با مخاطبان سر و كار دارند و قادرند نيازهاي اطلاعاتي افراد را شناسايي و بر اين اساس كتاب خريداري كنند؛ بنابراين بهتر است بخشي از اين بودجه در اختيار خود كتابخانه‌هاي عمومي قرار گيرد تا هر كتابخانه‌اي بر اساس نياز مخاطبانش كتاب خريداري كند.

وي در همين راستا توضيح داد: در بسياري از مناطق كشور به دليل تفاوت‌هاي زباني، قوميتي، زباني و زيست‌محيطي نيازهاي مخاطبان متفاوت است در حالي كه ما كتاب‌هاي يكساني را براي همه مناطق كشور ارسال مي‌كنيم، به همين دليل مشاهده مي‌شود كه به طور مثال در يك كتابخانه شهر صنعتي كتاب‌هاي وجود دارد كه هيچ تناسبي با مخاطبان آن منطقه ندارد.

مدير انتشارات كتابدار در بخش ديگري از سخنان خود با ارايه راهكار درباره اين موضوع افزود: به نظر مي‌آيد بايد در اين باره از يك سياست تركيبي استفاده شود و بخشي از بودجه كه در اختيار نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور و وزارت ارشاد قرار دارد، در اختيار كتابخانه‌هاي عمومي كشور قرار گيرد و بخش ديگري از آن نيز مي‌تواند توسط خود اين دو متولي هزينه شود.

محسني ضمن ارزيابي مثبت از برگزاري طرح «كتاب من» در كتابخانه‌هاي عمومي گفت: اين طرح، طرح خوبي است كه بر اساس آن نيازهاي مخاطبان به نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور منعكس و كتاب خريداري مي‌شود؛ بنابراين بايد بودجه اين بخش توسعه داده شود.

وي ادامه داد: ما در كتابخانه‌ها كتاب‌هاي بسياري داريم كه حتي يك بار هم خوانده نشده‌اند، اجراي طرح‌هايي از اين دست مي‌تواند در رفع اين مشكل، موثر باشد.

محسني افزود: وقتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مجوز انتشار كتابي را صادر مي‌كند، به اين معناست كه آن كتاب، صلاحيت انتشار دارد؛ اما همچنان در خريد كتاب براي كتابخانه‌هاي عمومي كشور سخت‌گيري‌هايي مي‌كند و كتاب‌ها از فيلترهاي ديگري نيز عبور مي‌كنند. به نظر من نبايد از ورود كتاب‌هاي مجوزدار به كتابخانه‌هاي عمومي هراس داشت. بايد اجازه بدهيم تا كتاب خوب به كتابخانه بيايد.

 خبرنگار ايبنا در اين مورد با دبيركل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور گفت‌وگو كرد و منصور واعظي، در پاسخ به اين پرسش ‌که برخی ناشران گله‌مندند نهاد كتابخانه‌ها تنها از برخی ناشران كتاب مي‌خرد، گفت: براي نهاد هيچ ناشري نورچشمي نيست. ما در نهاد از اعضاي كتابخانه‌ها حمایت مي‌كنيم و اين حمايت به اين معناست كه بهترين كتاب‌ها را براي آن‌ها خريداري كنيم.

وی افزود: در طرح «كتاب من» دقيقاً خواسته مخاطبان پيگيري مي‌شود. درباره درخواست‌هاي استاني ما نيز هر استان تصميم مي‌گيرد و نهاد کتابخانه‌های عمومی نقشي ندارد. اما درباره خريد متمركز بايد بگويم حجم خريد كتاب در اين پنج سال رشد خوبي داشته است.

واعظی ادامه داد: پيش از دوره پنج ساله، حداکثر خريد ما 540 ميليون تومان بود، ولي در سال گذشته بيش از 20 ميليارد تومان خريد داشتيم و ما به حوزه نشر كمك مي‌كنيم. كيفيت كتاب و محتواي آن براي ما مهم است و بايد استانداردهاي توليد كتاب در آن رعايت شود. 

وي گفت: براي كتابخانه‌ها فقط در دو قطع وزيري و رقعي کتاب خريداري مي‌شود، به طور مثال در طول سال در حوزه رايانه 500 عنوان كتاب منتشر مي‌شود ولي ما نمي‌توانيم همه را خريداري كنيم. در روش خريد متمركز، كارگروه تخصصي از اين 500 كتاب، كتاب‌هايي را كه جنبه عمومي‌تر و بهتری دارند، انتخاب و به کتابخانه‌ها ارسال مي‌کند.

وی تاکید کرد: بنابراین ما نگاه خاصي به ناشران نداريم و تعدادي از استادان رشته‌هاي مختلف كتاب‌ها را انتخاب مي‌كنند. با وجود اين با توجه به مدل امسال که نهاد کتابخانه برای ارتباط با ناشران ارایه کرد و تكميل اطلاعات ناشران در فيلدهاي اطلاعاتي می‌توانیم ارتباط بهتر و منسجم‌تری با ناشران داشته باشیم.