دكتر محسن معصومي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: اين كتاب، با تكيه بر منابع اصلي و پژوهش‌هاي جديد گردآوري و به تاريخ سياسي بهمنيان، آموزش و مؤسسات آموزشي، اوضاع ديني و مذهبي جامعه دكن، معماري و هنرهاي رايج و اوضاع اجتماعي پرداخته و در اين دوره مطالعه و پژوهش شده است.
وي افزود: در سراسر كتاب مي‌توان تأثير فرهنگ و تمدن ايراني در دكن به ويژه سهم مهاجران ايراني در انتقال اين ميراث فرهنگي را مشاهده كرد. بهمنيان را مي‌توان نخستين حكومت مستقل مسلمان در جنوب هند ناميد كه نامي كهن از سلاله بهمن پسر اسفنديار در شاهنامه فردوسي است
معصومي به مشكلات دست‌يابي نسخه‌هاي خطي اشاره كرد و گفت: پيدا كردن نسخه‌هاي خطي در هند كار مشكلي است و اين دسته از مطالعات در سرزمين‌هاي اسلامي به دليل كمبود منابع كار را با سختي بيشتري روبه‌رو مي‌كند.
وي افزود: براي يافتن منابع و اسناد تاريخي و نوشتن كتاب «فرهنگ و تمدن ايراني ـ اسلامي دكن در دوره بهمنيان» ناگزير بودم كه سفري شش ماهه به جنوب هند (دكن) داشته باشم و در آن جا با نسخه‌هاي خطي بيشتري آشنا شوم.
اين تاريخ‌پژوه اظهار كرد: مسأله‌اي كه مرا برآشفت اين بود كه نسخه‌هاي خطي در كتابخانه‌هاي هندوستان با وضعيت وخيمي نگهداري مي‌شوند حتي در معروف‌ترين كتابخانه هند كه نفيس‌ترين نسخه‌هاي خطي را در گنجينه خود جاي داده است، نسخه‌هاي خطي وضعيت مطلوبي ندارد.
وي افزود: در برخي موارد وقتي به نماي كتابخانه‌اي از بيرون نگاه مي‌كرديم همانند مخروبه‌اي به نظر مي‌رسيد كه نسخه‌هاي خطي را روي هم انباشته و هيچ گونه نگهداري از آن‌ها به عمل نمي‌آمد. من از برخي از اين كتابخانه‌ها تصاويري تهيه كرده‌ام كه هيچ كس باور نمي‌كند كه اين مخروبه كتابخانه است!
اين برگزيده كتاب سال به نكته‌اي اشاره كرد و گفت: بيشتر كتابخانه‌هاي هند نسخه‌هاي نفيس دوره‌هاي اسلامي را با وضعيت بد و نامطلوبي نگهداري مي‌كنند و من معتقدم تعمدي در اين كار وجود دارد و هيچ توجهي به نسخه‌هاي خطي و تاريخ اسلامي هند نمي‌شود.
وي افزود: به گمانم هندي‌ها به نسخه‌هاي خطي و كتاب‌هاي دوران اسلامي توجه چنداني ندارند و اين را مي‌توان از وضعيت نامطلوب نسخه‌هاي خطي و كتاب‌هايشان در اين دوره تاريخي دريافت كرد ولي نسخه‌هاي ديگر در زمينه فني و مهندسي، علوم انساني و روانشناسي وضعيت خوبي دارند و در شرايط بهتري از آن‌ها نگهداري مي‌شود.
معصومي اظهار كرد: به دليل مشكلات بسياري كه در زمينه تحقيق و پژوهش كتاب‌هاي دوران اسلامي و فرهنگ و تمدن ايراني اسلامي در سرزمين هند وجود دارد دانشجويان و پژوهشگران به تحقيق در اين مسأله اشتياقي نشان نمي‌دهند و اين موضوع تاريخي با كمبود كتاب مواجه شده است.
وي به جايزه كتاب سال نيز اشاره كرد و گفت: برگزاري جشني به نام كتاب سال طبعا تشويقي براي نويسندگان است و حتي خوانندگان كتاب را نيز ترغيب مي‌كند به سمت اين دسته از كتاب‌ها بيايند. كتاب‌هاي برگزيده مي‌تواند نظر دانشجويان و پژوهشگران را بيشتر جلب مي‌كند.
معصومي همچنين از دست‌اندركاران برگزاري جايزه كتاب سال سپاسگزاري كرد.
كتاب «فرهنگ و تمدن ايراني ـ اسلامي دكن در دوره بهمنيان» در شش فصل، فراهم آمده است. فصل نخست نگاهي گذرا بر تاريخ سياسي دكن در دوره بهمنيان دارد و حوادث سياسي هر يك از شاهان بهمني و پيشينه حضور مسلمانان در هند و دكن را بررسي مي‌كند. در فصل دوم سازمان اداري، مالي و نظامي بهمنيان و نيز اوضاع کشاورزي و بازرگاني آنان تحليل مي‌شود.
آموزش و مؤسسات آموزشي موضوع فصل سوم كتاب است، در اين فصل به ويژه موقعيت زبان فارسي، آثاري كه به فارسي در اين دوره نگاشته شده و نيز زندگي برخي شعرا و ادباي فارسي‌گويِ دربار بهمنيان مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است. در فصل چهارم به اوضاع ديني و معنوي جامعه دكن در اين دوره توجه شده است.
نفوذ و گسترش تشيع اماميه به وسيله ساداتي كه از ايران و عراق به دكن مهاجرت كردند و حمايت بي‌دريغ برخي پادشاهان و وزراي بهمني از اين گروه، موضوع قسمت نخست اين فصل است. در قسمت دوم به مسأله تصوف در اين دوره و نقش مؤثر صوفيان در مسايل سياسي، اجتماعي و معنوي و رابطه آنان با مردم و حكومت اشاره شده و زندگي و آثار برخي صوفيان معروف مورد مطالعه قرارگرفته است.
در فصل پنجم نيز به سبك و شيوه معماري دكن در اين دوره و نشان دادن سهم هر يك از گروه‌هاي اجتماعي، در شكل‌گيري و گسترش اين سبك معماري پرداخته شده است. فصل ششم نيز به مطالعه و شناسايي گروه‌هاي مختلف تشكيل دهنده جامعه دكن به ويژه نقش و سهم ايرانيان اختصاص دارد.
آيين پاياني بيست‌ونهمين جايزه کتاب سال جهموري اسلامي ايران چهارشنبه (19 بهمن) در تالار وحدت تهران در حال برگزاري است.
چهارشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۶:۳۳
نظر شما