به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين نشست، عصر ديروز(29 آذر) در سراي اهل قلم برگزار شد. دكتر نعمت‌الله متين، تنها سخنران اين نشست بود.
وي در ابتداي اين نشست، انسان را مهم‌ترين مبناي توسعه دانست و گفت: از دوازده نفر از برندگان نوبل اقتصاد پرسيده شد كه دارايي و ثروت بشر آينده چيست. تمامي آنها يك پاسخ را ارايه دادند و دانايي و انسان را ثروت و دارايي بشر در آينده معرفي كردند. بنابراين، شكي نيست كه منابع طبيعي، به تنهايي براي توسعه كافي نيستند.
متين ادامه داد: از برخي اقتصاددانان صاحب‌نام پرسيده شد كه چه كشورهايي در آينده به پيشرفت و ثروت مي‌رسند و آنان پاسخ دادند كه آينده روشن متعلق به كشورهايي است كه در آموزش و پرورش خود موفق عمل كنند. بنابراين، مي‌بينيم كه توسعه، ارتباط تنگاتنگ با نيروي انساني دارد.
وي به ارتباط اقتصاد و آموزش اشاره كرد و گفت: بايد پيوند عميقي را ميان آموزش و اقتصاد برقرار كنيم. آموزش تنها براي فهميدن و ياد گرفتن نيست و بايد نتايج آن را در قالب توسعه صنعت و كشاورزي ببينيم. شعاع‌هاي مختلفي از توسعه با مدرسه ارتباط دارند و بنابراين، آموزش و پرورش در كانون توسعه قرار دارد. اين در حالي است كه توسعه و آموزش مناسب، تنها در صورت رعايت الزامات پژوهش‌محوري محقق مي‌شوند.
متين كمبود بينش علمي ميان معلمان و دانش‌آموزان را يك مساله ملي در ايران دانست و گفت: تا زماني كه معلمان ما بينش علمي نداشته باشند و دانش‌آموزان فكوري نداشته باشيم، رسيدن به توسعه ممكن نيست. اين موضوع را تاريخ نيز اثبات كرده است.
وي افزود: «مايكل تودارو» (يكي از متفكران توسعه) توسعه را امري چندجانبه مي‌داند كه محقق شدن آن، مستلزم تغييرات اساسي در حوزه‌هايي مانند اجتماع، نمادهاي ملي، عامه مردم و رشد اقتصادي است.
اين نويسنده افزايش عمر انسان، سطح دانش و سطح معاش را نتايج توسعه دانست و گفت: انسان توسعه‌يافته فردي است كه شرايط موجود را نقد مي‌كند و به آن قانع نمي‌شود. جامعه توسعه‌يافته نيز جامعه‌اي است كه به راحتي بتوانيم آرمان‌ها و مسايل‌مان را نقد و بررسي كنيم.
وي درباره ويژگي‌هاي جوامع عقب‌مانده گفت: اين جوامع تصور روشني از علم و فعاليت علمي ندارند، از مسايل اساسي جامعه بي‌خبرند و به علوم انساني اعتنايي ندارند. دانشمندان جامعه توسعه‌نيافته، اوضاع مادي خوبي ندارند. مطمئن باشيد كه چنين جوامعي، تئوري جامعه‌شناسي ندارند.
متين تاكيد كرد: بايد بپذيريم كه با نفت، صنعت، كشاورزي و ماليات نمي‌توانيم به توسعه برسيم. بايد ايمان بياوريم كه انسان، زيربناي توسعه است. به همين دليل است كه بسياري از متفكران معاصر در حوزه جامعه‌شناسي و توسعه بر اين باورند كه اهيمت دادن به آموزش و پرورش پيش‌نياز توسعه قلمداد مي‌شود.
وي سپس به ضعف‌هاي نظام آموزش و پرورش در ايران اشاره كرد و گفت: مدارس فني و حرفه‌اي در كشور ايران و كره جنوبي از يك زمان آغاز به كار كردند اما فاصله اقتصادي و توسعه‌يافتگي كشور ما، ميزان موفقيت ما را نسبت به كشور كره نشان مي‌دهد. تنها يك نظام آموزش و پرورش تواناست كه مي‌تواند بار توسعه را به دوش بكشد.
متين ادامه داد: ضعف ما در علوم، از عملكرد ضعيف‌مان در آموزش و پرورش نشات مي‌گيرد. عوام فكر مي‌كنند كه معلمي، ساده‌ترين كار است و اين نشان مي‌دهد كه ما هنوز نفهميده‌ايم كه تعليم و تربيت، داراي فلسفه‌اي مستقل است. تا آموزش و پرورش ما به بينش علمي پيوند نخورد و معلمان ما به پژوهش‌محوري مطول نشوند، تحول در نظام آموزش و پرورش ما رخ نمي‌دهد.
وي افزود: سه دهه پيش، افرادي كه از استخدام در ادارات ديگر نااميد مي‌شدند، به معلمي رو مي‌آوردند، زيرا به قول «ژان پياژه»(روانشناس، زیست‌شناس، منطق دان و شناخت‌شناس سویسی) مردم در جهان سوم، آموزش و پرورش را يك علم نمي‌دانند.
متين بينش علمي را به معناي فهم روش‌هاي علمي درك چگونگي و كاربرد آنها در حل مساله دانست و گفت: پژوهش‌مداري در مدرسه توسط معلمان و دانش‌آموزان، توسعه ملي ما را تضمين مي‌كند.
وي درباره چگونگي تربيت «دانش‌آموزان فكور» گفت: ايجاد علاقه به واقعيت‌ها، پرورش شهامت متفكرانه، پرورش پشتكار متفكرانه، شكيبايي در قضاوت‌ها، خوب ديدن و خوب شنيدن، عادت كردن به نوشتن، صراحت در بيان انديشه و همچنين تقويت روحيه مباحثه، از جمله مواردي است كه در تربيت دانش‌آموز فكور بايد آنها را در نظر گرفت.
متين در نتيجه‌گيري از سخنانش گفت: توسعه انساني، روندي است كه طي آن، امكانات بشر افزايش مي‌يابد. شرط لازم و كافي براي رسيدن به توسعه دانش، انسان‌هايي‌اند كه ذهن آنها متحول شده باشد و مهم نيست كه اين انسان‌ها در كشور فقير يا ثروتمندي زندگي كنند.
وي در پايان گفت: آموزش و پرورش زماني مي‌تواند زمينه‌هاي توسعه را فراهم كند كه انسان را محور توسعه قرار دهد.
چهارشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۰ - ۰۹:۴۶
نظرات