یوسف بیگ باباپور در نشست نقد و بررسي كتاب «شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» گفت: این کتاب آیینه جمالنما و نه تمام نمای فرهنگ شیعه است و میتوان آن را به عنوان یک دایرةالمعارف شیعی قلمداد کرد.
در ابتدای این جلسه خدیجه معصومی به معرفی این کتاب و عناوین فصلهای آن پرداخت.
وی نگاه به تاریخچه حوزه و مدارس شیعه، مواد و منابع درسی حوزههای علمی شیعیان، تاریخچه هنر و ادبیات و زندگینامه دانشمندان شیعی را از مهمترین عناوین این کتاب دانست.
یوسف بیگ باباپور درباره کتاب «شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» گفت: به نظر من ساختار کل کتاب بر دو محور نقش حوزه و مدارس شیعی و دانشمندان و آثار این دانشمندان استوار است.
وی گفت البته کتاب نقاط ضعفی نیز دارد که یکی از آنها اشاره نداشتن به کتاب «النقض» تالیف عبد الجلیل قزوینی رازی است.
وی یکی دیگر از نقاط ضعف این کتاب را اسم نبردن از برخی از شاعران مسلم شیعی که برای ائمه شعر گفتهاند عنوان کرد.
آذری اسفراینی، لطفالله نیشابوری و حسن کاشی از شاعرانی بودند که بیگ باباپور معتقد بود در این کتاب به آنها اشاره نشده است.
در ادامه این نشست فرید قاسملو کتاب «شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» را کتابی زندگی نامهای و نه تحلیلی خواند و گفت: در این کتاب به جز بخشی که به حوزههای علمیه اختصاص دارد به زندگینامه حدود ۴۰۰ نفر از ادیبان، دانشمندان و هنرمندان شیعی پرداخته شده است که این در مقایسه با حجم هزار و صد صفحهای کتاب نشان از این دارد که ما با یک کتاب زندگینامهای روبهرويیم.
وی با اشاره به اینکه این کتاب با هوای گزاره دوم طراحی شده است ادامه داد: کتاب داعیهای درباره تجزیه و تحلیل تفکر شیعی ندارد و رویکرد اصلی آن زندگینامه متفکران شیعی در ادوار مختلف تاریخی است.
وی با طرح چند سوال درباره استدلالی یا سلبی بودن این کتاب پاسخ داد: این کتاب برخلاف «الذریعه» آقا بزرگ فقط به معرفی بزرگترین و مهمترین متفکرین شیعه میپردازد. ولی رویکرد آقا بزرگ در کتابش بر جامعهنگری و بیشینه اطلاعات بوده است.
وي مدعی شد: رویکرد کتاب «شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» فرایند تکمیلتری نسبت به نگرش مرحوم آقا بزرگ و اعیان شیعه دارد.
قاسملو در ادامه به حجم موضوعات مختلف در این کتاب اشاره کرد و گفت: بیشینه حجم اختصاص یافته در این کتاب به هر موضوع در بخشهای ادبیات و تاریخ به ترتیب با ۲۵۰ و ۲۲۷ صفحه است و کمینه حجم کتاب مربوط به بخش عرفان با ۳۵ صفحه و حوزههای علوم دینی با ۸۰ صفحه است که این نشان میدهد وزن اصلی کتاب به سمت تاریخ و ادبیات سوق پیدا کرده است.
وی تشریح کرد: بخش ادبیات رویکردی تاریخی دارد و به زندگینامه ۵۰نفر از ادیبان شیعی از رودکی تا سروش اصفهانی میپردازد.
وی افزود: کتاب در بخش هنر با معرفی ۴۳ نفر از هنرمندان شیعی بیشتر به زندگی میر عماد و عماد الکتاب توجه نشان میدهد و در بخش تاریخ نیز زندگی ۱۰۱ متفکر شیعه از ابو رافع تا منجم بغدادی مورد بررسی قرار میگیرد.
فرید قاسملو که در نشست نقد و بررسی کتاب «شیعه در فرهنگ و تمدن اسلام و ایران» حضور یافته بود در پایان سخنانش تصریح کرد: کتاب علی رغم بهاي بالا به چاپ پنجم رسیده است و من فکر میکنم روایت شیرین و جالب تاریخ و ادبیات آن باعث استقبال عامه مردم شده است.
نظر شما