به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، كتاب «پارت‌ها و روزگارشان» با  عنوان فرعي «پژوهشي در تاريخ باستان ايران» مشتمل بر پنج مقاله پژوهشي تازه است كه شامل احياي ايران در دوره پارت‌ها، گوندوفرو پارت‌هاي هند، ‌فارس در دوره پارت‌ها، فارس در دوره سلوكيان و پارت‌ها، دوست و دشمن: مشرق زمين در رم، و پارت‌ها در چين كه سوابق مندرج در «شي جي، هان شو و هومان شو» را بررسي مي‌كند. بررسي ارتباط حكومت در دوره پارت‌ها با كشور چين، جزو معدود منابع پژوهشي است كه تا كنون به زبان فارسي ترجمه شده و از اين جنبه قابل توجه و اهميت است.

متن انگلسي كتاب را انتشارات «آي.بي.توريس» در سال 2007 با همكاري موسسه خاورميانه لندن و موزه بريتانيا منتشر كرده و توسط وستا سرخوش كورتيسس و سارا استيوارت ويراستاري شده است. بر پايه آنچه كه محمود فاضلي‌بيرجندي مترجم كتاب، در مقدمه اين كتاب آورده، كتاب دومين مجلد از سلسله نشرياتي است كه زير عنوان كلي «برنامه ايران» تهيه مي‌شود. اين كتاب در واقع مجموعه پنج مقاله پژوهشي درباره پارت‌هاست كه در كنفرانسي كه بنيادسودآور برگزار كرده، ارايه شده است.

محمود فاضلي‌بيرجندي، مترجم كتاب درباره متن اصلي اين اثر به خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) گفت: متن اصلي کتاب چاپ سال 2007 است و منبع تازه‌‌اي به شمار مي‌رود. اين متن شامل پنج مقاله است که چهار پژوهشگر غربي و يک پژوهشگر چيني درباره پارت‌ها نوشته و در کنفرانسي در لندن خوانده‌ شده است. پس از آن اين مقالات به لحاظ ارزش علمي يا ارزش تاريخي كه برخوردار است، (چون بعضي از صاحب‌نظران ترديد دارند که تاريخ، علم به معناي راستين آن باشد) در سلسله انتشارات موسسه انتشاراتي آي.بي. توريس لندن چاپ و منتشر شده است.

وي همچنين درباره کم و کيف مقالات کتاب گفت: اين مقالات نتايج تازه‌ترين پژوهش‌ها درباره سلسله اشکاني و مقالاتي نسبتا تخصصي و يا دانشگاهي است. به اين معني که روايت رويدادهاي يک سلسله نيست که از اول توضيح دهد و مثلا براي شما بگويد که در آغاز، اشک يکم از شهر نسا قيام کرد و چه و چه و پس از او اشک دوم آمد و چه‌ها کرد تا برسيم به بازپسين پادشاه اين سلسله. نه! اينطور نيست.

اين مترجم كتاب اظهار كرد: براي خواندن اين کتاب اصل بر آن است که با کليات تاريخ پارت‌ها آشنا باشيد. چون در اين مقالات موضوعات خاصي از پارت‌ها و مسايل مربوط به آنها طرح و بررسي مي‌شود. مثلا يکي از مقاله‌ها نگاه تحليلي بسيار جالبي به روابط پارت‌ها با روم دارد.

مي‌گويد رومي‌ها خود را آقاي جهان آن روز مي‌شمردند اما با بررسي سنگ نگاره‌ها و شواهد متعدد ثابت مي‌کند که پارت‌ها مثل همزاد روميان بودند و همانا روم بدون ايران پارتي نمي‌توانست روم باشد. نکات خيلي جالبي از اين هم‌وابستگي نقل مي‌کند که بديع و تا به حال مورد بررسي قرار نگرفته است.

وي به مقاله ديگر اين كتاب اشاره كرد و گفت: در مقاله ديگري روابط امپراتوران چين را با ايران عصر پارت‌ها بررسي مي‌کند و با تفسير متن‌هاي کهن چيني پرده از رابطه چين با پارت‌ها بر مي‌دارد که اين هم تا کنون در جايي طرح نشده و مساله کامل تازه‌اي به شمار مي‌رود.

وي همچنين با اشاره به مخاطبان اين کتاب گفت: «پارت‌ها و روزگارشان» کتابي نسبتا تخصصي است و تاريخ عمومي نيست اما گمان مي‌کنم به کار تاريخ‌پژوهان و محققان تاريخ بيايد. از پژوهشگر و متخصص پارت‌ها بگيريد تا دانشجوي تاريخ و جز آن. هر کسي بهره خود را خواهد گرفت. کتابي است با اين که مطالبش نتايج تحقيقات تازه است آن چنان نيست که جز اهل فن کسي از آن سر در نياورد.

كتاب «پارت‌ها و روزگارشان» در 176 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و بهاي 48000 ريال به كوشش نشر پايان در قطع رقعي با جلد شوميز منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان به كتاب‌هاي تاريخ قرار دارد.