علي خاكپور در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با اشاره به اين كه برخي «كتابداري» را علم و برخي آن را حرفه و خدمت دانسته‌اند، عنوان كرد: با توجه به اهميت بحث كتابخانه‌ها ‌و كتابداري كه از سال 1950 به بعد شكل بهتر و رسمي‌تري يافت، كتابداري به عنوان رشته‌اي علمي و آكادميك شناخته شد كه با مباحث پيچيده‌اي در ارتباط است.

وي افزود: از اين زمان به بعد رشته كتابداري و اطلاع‌رساني ديگر به شكل جزئي در دپارتمان‌ها تدريس نمي‌شد، بلكه دانشكده‌اي خاص با زيرگروه‌ها(گرايشات) متعددي يافت، همچنان كه اكنون حدود پنج تا شش گرايش علمي نظير «مرجع‌شناسي و خدمات مرجع»، «گرايش مطالعاتي كتاب‌هاي خطي و نفيس»، «خدمات كتابداري عمومي» و «خدمات كتابداري دانشگاهي» وجود دارند.

كارشناس ارشد كتابداري با اشاره به اين كه اكنون اين رشته در سطوح بين‌المللي به عنوان يك رشته علمي و دانشگاهي شناخته مي‌شود، افزود: از دهه 1950 ميلادي با راه‌اندازي مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد كتابداري در ايران، اين رشته با توسعه كيفي و كمي خوبي مواجه شد؛ به‌گونه‌اي كه حدود يك دهه نيز از راه‌اندازي مقطع دكتراي اين رشته در برخي از دانشگاه‌هاي دولتي و دانشگاه‌هاي آزاد كشورمان مي‌گذرد.

وي در پاسخ به اين پرسش كه «جايگاه كنوني كتابدار را در جامعه ما و در سطح بين‌المللي چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟» پاسخ داد: اكنون كه اين جايگاه گسترش فراواني يافته است نيز دو نوع تفكر در كشور ما درباره آن وجود دارد. نگاه نخست، آن كه عده‌اي به كتابداري مانند ساير مشاغل اداري مي‌نگرند و به‌گونه‌اي كار مي‌كنند تا ساعت اداري آن روز سپري شود. در نگاه دوم، كتابداراني قرار دارند كه خود را متمايز از ساير مشاغل مي‌بينند، چرا كه با علم، دانايي و منابع آگاهي جامعه سر و كار دارند و براي خود رسالت و وظيفه‌اي فراتر از ساير اقشار جامعه مي‌بينند. 

محقق حوزه كتابداري با اشاره به تاثير كتابداران در تشويق ساير اقشار جامعه به كتابخواني، اظهار كرد: با وجود جايگاه مناسبي كه به ويژه در چند دهه اخير براي كتابداران ايجاد شده است، متاسفانه شغل كتابداري در حال حذف شدن از چارت اداري آموزش و پرورش است. در گذشته مازاد نيروها را به اين امر مي‌گماردند و اكنون قرار است از معاون يا مربي پرورشي مدارس به عنوان راهنما يا كتابدار استفاده شود كه اين موضوع نيازمند بررسي‌هاي بيشتري است.

كتابدار مرجع كتابخانه مجلس شوراي اسلامي گفت: چنانچه بخواهيم كتابدار را به معناي بين‌المللي آن بررسي كنيم، فردي آگاه و مشرف بر منابع كتابخانه‌اي زمان خود شناخته مي‌شود كه بايد امكانات گوناگوني را براي ارايه خدمات كتابخانه‌اي در اختيار داشته باشد و همواره دانش و اطلاعات خود را به روز نگه دارد تا به موقع به دست طالبانش برساند.

وي ادامه داد: با توجه به امكانات موجود، انتظارات بالايي در سطوح بين‌المللي و كتابخانه‌هاي پيشرفته از كتابداران وجود دارد، همچنان كه در مركز اسناد و كتابخانه ملي، تحقيق و پژوهش در شمار وظايف دائمي اين قشر است، اما در ساير كتابخانه‌ها به ويژه كتابخانه‌هاي عمومي از كتابدار چيزي بيش از راهنمايي افراد و رساندن آنها به اثر مورد نظرشان انتظار نمي‌رود!

كارشناس ارشد كتابداري با اشاره به اين كه 3000 كتابخانه عمومي در ايران زير نظر نهاد كتابخانه‌ها فعاليت دارند، گفت: كتابداران اين مراكز براي ارايه خدمات مناسب كتابخانه‌اي به حمايت‌هاي بيشتر و گسترده‌تري نيازمندند. به دليل آن كه اين افراد با اقشار عمومي جامعه در ارتباطند، مي‌توانند افرادي را كه به دليل مشغله زياد شايد هيچگاه فرصت مراجعه به كتابخانه‌هاي بزرگ يا تخصصي را نيابند، از نظر خدمات كتابخانه‌اي تامين كنند.

خاكپور با بيان اين كه كتابخانه‌هاي مساجد از جمله مكان‌هايي‌اند كه اغلب كتابدارانشان با هدف فعاليت در راه رضاي خدا و به صورت رايگان در زمان‌هايي كه فرصت داشته باشند، مي‌كوشند خدمات كتابخانه‌اي ارايه دهند. گفت: با برگزاري دوره‌هاي آموزشي خدمات كتابداري و اطلاع‌رساني بايد دانش و مهارت‌هاي ارتباطي اين افراد را ارتقا بخشيد و انگيزه‌ فعاليت آنها را از طريق حمايت‌هاي آموزشي، مادي و معنوي تقويت كرد.

وي يكي از رسالت‌هاي كتابخانه مجلس را شناسايي كتابخانه‌هاي محروم به ويژه در شهرستان‌ها ياد كرد و گفت: هرسال با همكاري عده‌اي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، علاوه بر بخشي از انتشارات كتابخانه مجلس، پاره‌اي از مكتوبات كه از طريق قانون واسپاري به اين كتابخانه راه مي‌يابند، به اين كتابخانه‌ها اهدا مي‌شوند.

اين كتابدار مرجع درباره تاثير نحوه تعامل و و نوع برخورد كتابداران در ميزان مراجعه مخاطبان و كتابخواني در جامعه عنوان كرد: قرار گرفتن اغلب دانشكده‌هاي رشته كتابداري در دانشكده‌هاي روان‌شناسي و علوم تربيتي يا در كنار آنها، حكايت از بار روان‌شناختي و تربيتي خدمات كتابداري دارد، چرا كه از ابتدا اين رشته در شمار مطالعات علوم اجتماعي و رفتارشناسي جاي گرفته و بررسي شده است. همچنين مبحث درسي «عادت مطالعه» و «رفتارسنجي مراجعان» كه با تعابير گوناگون در آموزش‌ها و تحقيقات دانشگاهي كتابداري وجود دارند، از اهميت تعامل كتابداران با مراجعان سخن مي‌گويند.

وي با اشاره به اين كه يكي از بزرگترين وظايف كتابداران ايجاد رابطه روحي و رواني مناسب با مخاطبان است، گفت: نحوه ايجاد تعامل كلامي و عاطفي با مراجعه‌كنندگان از اهميت بالايي برخوردار است، چرا كه آنها بايد بتوانند در چنين فضايي با آرامش و صداقت كامل نياز مطالعاتي خود را بيان كنند و از گفتن اين كه در پي چه آثار يا منابع مطالعاتي‌اند، ترس و واهمه‌اي نداشته باشند، موضوعي كه متاسفانه اكنون به دليل حجم گسترده مطالعات و خدمات كتابخانه‌اي، توجه بسيار اندكي به آن مي‌شود.

خاكپور با تاكيد بر اين كه يك برخورد مناسب در ذهن و خاطره مراجعه‌كنندگان نقش مي‌بندند، عنوان كرد: در بحث ارايه خدمات به مشتري، ايجاد اعتماد متقابل همواره يك اصل شناخته مي‌شود.

وي در پايان با تاكيد بر لزوم حمايت‌هاي مادي، معنوي و علمي مسوولان كتابخانه‌ها از كتابداران، از اين حمايت به عنوان حلقه حمايتي و اعتمادسازي ياد كرد كه اثر آن از اين طريق به مخاطبان و ميزان مراجعه آنها در تهيه كتاب و كتابخواني نمود پيدا مي‌كند.