حكيمي در گفت و گو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، به پيشينه ادبيات عامه‌پسند در تاریخ ادبيات فارسي اشاره کرد و گفت: نمونه‌هاي بسياري از قصه‌ها، حكايات و افسانه‌ها در تاريخ ادبيات فارسي، بخشي از ريشه‌هاي ادبيات عامه‌پسند هستند.
وي افزود: ادبيات عامه‌پسند نيز مانند گونه‌هاي ديگر ادبي، داراي نقاط قوت و ضعف است كه از نقاط ضعف اين ادبيات مي‌توان به سادگي نثر و زبان اشاره كرد. اين داستان‌ها اغلب به زبان ساده نوشته مي‌شوند و نويسنده اين‌گونه متن‌ها به ندرت واژگان دشوار یا مفاهيم و اصطلاحات ادبي را در داستان خود به كار مي‌برد.
اين نويسنده كودک و نوجوان همچنين گفت: نويسنده داستان‌هاي عامه‌پسند قوه تخيل بالايي دارند و بسياري از افسانه‌ها و داستان‌هاي تخيلي در زمره ادبيات عامه‌پسند قرار دارند.
حكيمي ادامه داد: ولي نمي‌توان از نقش ادبيات عامه‌پسند در گرايش جوانان و حتي اقشار ديگر جامعه به كتاب خواندن غافل بود و اين از بهترين مسایل مربوط به ادبيات عامه‌پسند است.
نويسنده «در سرزمين يخبندان» اضافه كرد: در سال‌هاي قبل از انقلاب در سميناري، از چند نويسنده پيشكسوت شنيدم كه كتاب‌خواني را با مطالعه داستان‌هايي از امير ارسلان نامدار و حسين كرد شبستري آغاز كردند.
وي افزود: قبل از انقلاب اسلامي برخي از داستان‌هاي عشقي نيز در قالب داستان‌هاي عامه‌پسند پر تيراژ درآمدند كه اين نوع از داستان‌ها را اغلب جوانان دنبال مي‌كردند. البته پس از انقلاب همان داستان‌ها با تغييراتي چاپ شدند و فروش خوبي هم به دست آوردند.
حكيمي كه به پيشينه برخي از داستان‌هاي عامه‌پسند اشاره كرد، از ترويج انديشه‌هاي جبرگرايي و سرنوشت محتوم در آثار سخن گفت و توضيح داد: درباره پيشينه برخي از داستان‌هاي عامه‌پسند مانند هزار و يك شب بايد گفت كه تمركز خاصي بر جبرگرايي و سرنوشت محتوم قهرمانان دارند و اين انديشه را به گونه‌اي طرح مي‌كنند كه قوه اراده و تحليل مخاطب با مطالعه اين آثار ضعيف مي‌شود.
اين پژوهشگر در ادامه با اشاره به تفكر بزرگان ادبيات فارسي درباره به تقديرگرايي در آثار ادبي گفت: اغلب شاعران و نويسندگان ادبيات فارسي ايران، مانند مولوي، سنايي و عطار و برخي ديگر، جبرگرايي را نپذيرفتند. مولوي با قاطعيت و مصرانه از اختيار انسان سخن مي‌گويد؛ از اين روست كه بيشتر داستان‌هاي مثنوي داستان‌هايي انسان سازند.
نويسنده «تاريخ تمدن يا داستان زندگی انسان» افزود: محتواي برخي از داستان‌هاي عامه‌پسند از گذشته تا امروز، از سرنوشت محتوم انسان از زماني تولدش سخن مي‌گويند. اين انديشه در داستان‌ها و آثار ادبي و هنري، به خمودي و سستي اقشار جامعه منجر مي‌شود.
حكيمي در پايان سخنانش با اشاره به تبعات ترويج سلب اراده انسان از سرنوشتش در آثار ادبي گفت: اگر محتواي داستان‌هاي عامه‌پسند تبليغ كننده خودكامگي، خمودي و سكوت باشد، انسان را از تلاش در تحقق خواسته‌ها و آرمان‌هايش باز‌مي‌دارند و اين مساله براي سعادتمندي انسان و جامعه بشري آسيب است، ولي در مجموع نمي‌توان ادبيات عامه‌پسند را لزوما مفيد يا غير مفيد دانست.
چهارشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۴:۱۳
نظر شما