خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)فرشاد شیرزادی: ضرورت مبرم گردآوری و سامان دادن به کل و مجموع اطلاعیه‌ها، بیانیه‌ها، خبرها، مصاحبه‌ها، پیام ها، جوابیه‌ها و پاسخ و پرسش‌ها و اسنادی از این دست که طی سالیان – از بدو تأسیس تا کنون- از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مقاطع مختلف و غالباً حساس تاریخی صادر شده، معاونت روابط عمومی و انتشارات سپاه را به تهیه و انتشار این اسناد در قالب کتاب واداشته است. این تلاش و اقدام ارزشمند با انتشار نخستین جلد حاوی این اسناد در کتاب وزینی با عنوان «سپاه در گذر انقلاب –مجموعه اطلاعیه، بیانیه، اخبار و ... سپاه» به بار نشسته است. جلد اول این مجموعه اسناد مهم تاریخی حاوی 414 اطلاعیه، بیانیه، پیام، اخبار، جوابیه و مصاحبه‌هایی است که از 2 اسفند 1357 شروع و به گونه‌ای منظم و بی‌وقفه ادامه یافته و به تاریخ 31 شهریور ماه 1359 می‌رسد.
فرزند زمان
در آغاز کتاب «سپاه در گذر انقلاب» که چاپ اول آن در 1056 صفحه با قطع وزیری در سال 1389 و به مناسبت روز سوم شعبان 1431 (روز پاسدار) منتشر شده، پیام فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سردار سرلشکر محمدعلی جعفری، با عنوان «طلیعه شجرۀ طیبه» به چاپ رسیده است. در بخش هایی از این پیام آمده است: «صحنه‌های نیاز انقلاب، رصد و اشراف اطلاعاتی دایمی و تحولات در محیط ملی، منطقه‌ای و جهانی، سپاه را بر اساس رسالت قانونی و وظایف ذاتی خود بر آن داشته است که فرزند زمان باشد و در راستای مأموریت خطیر خود در پاسداری از انقلاب اسلامی و دستاوردهای سترگ آن در مواجهه با رخدادها و حوادث مهم تأثیرگذار داخلی و خارجی، به موقع و به گونه‌ای هوشمندانه و در چارچوب آموزه‌های دینی و انقلابی حضور مستمر و تعیین‌کنندۀ خود را به منصۀ ظهور برساند. تاریخ انقلاب و سپاه آن چنان در هم آمیخته است که هرگونه تصویر از جدایی این دو محال می‌نماید. سپاه همزاد انقلاب است و هرگاه که ما به یاد انقلاب و صیانیت از ره آوردهای گران سنگ آن می‌افتیم به طور طبیعی ذهن ما با حقیقتی انکارناپذیر به نام سپاه متبادر می‌شود. سپاه شجرۀ طیبه است و همواره در مسیر پر فراز و نشیب انقلاب حرکت‌های آن از اصالت، هوشمندی و تیزبینی منحصر به فرد برخوردار بوده و در این رهگذر شرایط متفاوت اما به هم پیوسته‌ای را تجربه کرده است.
حضور بالنده، سلحشورانه و موفق در عرصۀ مقابله و حل تهدیدات امنیتی و آشوب‌گری‌ها و تجزیه طلبی‌های روزهای آغازین انقلاب و شکل‌گیری نظام در برخی استان‌های مرزی کشور بویژه در کردستان و سپس دفاع مقدس، مؤمنانه و دشمن‌شکن در 8 سال جنگ تحمیلی عراق عليه ايران و در قدرت‌های بزرگ جهانی و در ادامه سازماندهی و آرایش متناسب برای پاسخ به نیازها و ضرورت انقلاب و کشور در دوران پرمخاطرۀ پس از جنگ در حوزه‌های مختلف امنیتی، فرهنگی، سازندگی، محرومیت‌زدایی و... آن چنان درخشان و پرفروغ است که تلألو آن چشم‌های دوست و دشمن را خیره کرده و آنان را به اعتراف و ستایش وا داشته است.»
«بحمدالله تیزبینی، نگرش و عمق و آینده‌نگرانه و اشراف همه جانبه امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت ا... العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) بر توطئه‌های دشمن در طول سه دهۀ اخیر و تأکیدات ایشان بر رسالت و نقش‌پذیری مسئولانه و انقلابی سپاه در عرصۀ مأموریت‌ها و وظایف قانونی محوله، این سازمان را همواره زنده، شاداب و بهره‌مند از قابلیت‌های انعطاف به موقع، سریع و متناسب با تحولات و مقتضیات زمانی و مأموریتی نگه داشته است.» خصیصۀ فرزند زمان بودن و حضور در زمان داشتن مقوله‌ای است که با مطالعه و مرور گذشتۀ عملکرد و تلاش سی و یکسالۀ سپاه حاوی نکاتی است که می‌تواند برای امروز و فردای این نهاد عبرت آموز باشد. در این میان بازخوانی بیانیه‌ها، اطلاعیه‌ها، اخبار و... رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای اهمیت خاصی است که اقدام روابط عمومی سپاه در باز انتشار آن در قالب کتاب «سپاه در گذر انقلاب» ارزشمند و رهگشا بوده و قادر است جایگاه این نهاد راهبردی در بطن جامعه و نقش واقعی، تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز آن در متن حوادث و وقایع را برجسته و تبیین کرد.»
اراده مقدس
در بخش‌هایی از پیام نمایندگی ولی فقیه در سپاه، حجت‌الاسلام والمسلمین علی سعیدی که به عنوان «پیام نمایندگی محترم ولی فقیه در سپاه» در مقدمه‌های این کتاب چاپ شده آمده است:
«تشکیل سپاه از معجزات بزرگ قرن است که با ارادۀ مقدس و دوراندیشی و بی‌نظیر حضرت امام(ره) برای پاسداری از انقلاب و دفاع و استقلال و شرافت میهن اسلامی در برابر توطئه‌ها و تهدیدات دشمنان و بیگانگان پدید آمد و تاریخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی مملو از حوادث و صحنه‌هایی است که حضور ایثارگرانۀ پاسداران انقلاب مایۀ افتخار و مباهات ملت مؤمن و قدرشناس ایران شده است.»
«امروز به جرأت می‌توان گفت سپاه یک قدرت چند منظوره با عملکرد چندگانۀ متناسب با مأموریت‌های واگذار شده به آن است و قدرت اصلی این نهاد مهم و سرنوشت‌ساز کشور قدرت اعتقادی، ایمانی و معنوی و وجود نیروهای متفکر، خردمند، شجاع، ولایت‌مدار و با بصیرت است.»
«از جمله عرصه‌هایی که حضور سپاه از درخشندگی و تلألو خاصی برخوردار است، اتخاذ و اعلام مواضع به موقع در مواجهه با حوادث، رخدادها و تحولات در قلمرو سازمانی و برون سازمانی برای تنویر افکار عمومی و انعکاس هوشمندانه و فاخر دیدگاه‌ها و عملکرد خود در فرصت‌های زمانی و تقویمی متعدد است که تأمل پیرامون آن در حقیقت جلوه‌ای از شاخص‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد این نهاد انقلابی را در معرض قرار می‌دهد. تلاش روابط عمومی سپاه در انتشار کتاب «سپاه در گذر انقلاب» بدون تردید خواهد توانست ضمن برجسته‌سازی شاخص‌ها و ویژگی‌ها و یادآوری نقش و جایگاه مهم و حیاتی سپاه اسلامی در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای آن، یاد و خاطرۀ شهیدان همیشه جاوید این نهاد مقدس و حماسه آفرینی‌های تاریخ‌ساز پاسدارن انقلاب را احیا و منشاء حرکت، پویایی و رسالت‌پذیری نسل امروز جامعۀ جوان اسلامی قرار دهد.»
نشانه‌های هوشمندی، شجاعت و ایثار
بخشی از دیدگاه‌های مسئول معاونت روابط عمومی انتشارات سپاه، سردار سرتیپ2 پاسدار، رمضان شریف را که در مقدمه کتاب «سپاه در گذر انقلاب» چاپ شده، در زیر می‌خوانید:
«سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از مهم‌ترین نهادهایی است که از آغازین لحظات پیروزی انقلاب اسلامی از بطن مردم و از متن انقلاب جوشید و براساس مقتضیات و شرایط زمان با ابتکار معجزگون حضرت امام خمینی(ره) تشکیل گردید. پیدایش چنین نهادی به لحاظ خود جوشی از متن جامعه و نیز سرعت شکل‌گیری و همچنین گسترش نقش‌آفرینی در صحنه‌های مختلف انقلاب و کشور- بویژه در عرصه‌های حساس، سرنوشت‌ساز و خطیر، وضعیت منحصر به فردی را به ذهن متبادر می‌سازد.»
«زمانی که جنگ هشت ساله از سوی صدام و قدرت‌های بزرگ و شیطانی به ملت ایران تحمیل شد، سپاه توانست به سرعت خود را به جبهه‌های جنگ برساند و به دفاع از انقلاب و کشور بپردازد. سپاه استعداد فوق تصوری از خود نشان داد و با کمک نیروهای مردمی، بزرگ‌ترین سازمان نظامی در جبهه‌های جنگ را ایجاد کرد و عملیات‌های بزرگی را برای بیرون راندن ارتش متجاوز دشمن از خاک ایران عزیز طرح‌ریزی کرد و با همراهی و کمک سایر نیروهای مسلح به اجرا در آورد. امام(ره) اساس توسعه و قدرت دفاعی کشور را ظرفیت به کارگیری توانایی‌های مردمی می‌دانستند. بر این اساس سپاه به ظرف عظیمی تبدیل شد که در آن بسیجیان قهرمان بتوانند قابلیت‌ها و توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند. این قابلیت موجب شد در 26 شهریور ماه سال 1364، امام خمینی(ره) فرمان تشکیل نیروهای سه‌گانۀ زمیني، دریایی و هوایی را خطاب به فرمانده کل سپاه صادر نمایند. اقدام حکیمانه و راهبردی بنیانگذار جمهوری اسلامی، سپاه را به قدرت مهم دفاعی کشور تبدیل نمود و در ادامه، سپاه هم با انجام عملیات‌هایی مانند والفجر8 و کربلا 5 - که با پشتیبانی ارتش جمهوری اسلامی و دلاور مردان آن صورت گرفت - توانست راه را برای پایان افتخارآمیز جنگ تحمیلی هموار نماید.»
«در هر حال، شاید بتوان گفت بهترین، جامع‌ترین و گویاترین تصویر پیرامون نقش سپاه در حراست از انقلاب، نظام و میهن اسلامی را امام راحل(ره) ترسیم کرده‌اند، آنجا فرمودند: «اگر سپاه نبود کشور هم نبود.» اینک سپاه با گذر از سی سال مقاومت و پایداری در عرصۀ رویارویی با توطئه‌های دشمنان انقلاب و نظام و با برخورداری از توانایی شگفت انگیز و رهگشا با تکیه بر همان بنیان سال 57-58 و معنویت، ایمان، توکل به خدا، روحيۀ سلحشوری و شهادت طلبی و ایثارگری و درک عمیق از حوادث و وقایع، حفظ و توسعه و تعمیق انقلاب اسلامی را وظیفۀ خود دانسته و در برابر آنچه اصل انقلاب و دستاوردهای آن را به مخاطره بیندازد.راست قامت ایستاده و با حفظ پویایی، انعطاف راهبردی و تحول دایمی و نگاه رسالت محوری، به پاسداری از انقلاب و دستاوردهای آن خواهد پرداخت. اینک همزمان با خجسته زاد روز سرور آزادگان و روز پاسدار و در هنگامۀ برگزاری نوزدهمین مجمع سراسری فرماندهان و مسئولان سپاه –تیرماه 1389- فرصت را مغتنم شمرده و به توصیۀ برخی دلسوزان بر آن شدم نخستین جلد از مجموعۀ کتاب موسوم به «سپاه در گذر انقلاب» که حاوی «بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های رسمی سپاه» و نیز برخی اخبار و سخنرانی‌های ماندگاه و هدایت بخش رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) را –که در شریفیابی پاسداران انقلاب اسلامی- ایراد فرموده‌اند، به رشته طبع درآوریم. تردیدی نیست بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های سپاه، آئینۀ تمام عیاری است که حضور بالنده و سرنوشت‌ساز این نهاد انقلابی ارزشی در عرصۀ زمان و در میدان‌های حساس نیاز انقلاب و نظام، در آن متجلی بوده و منشوری شورانگیز و سرشار از عظمت و افتخار را فراروی نسل‌های عاشق و مشتاق عزت و سربلندی انقلاب و میهن اسلامی قرار می‌دهد. تحلیل محتوا و نگاه عمیق و موشکافانه به بیانیه‌ها و اطلاعیه‌های رسمی منتشر شده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سی و دو سال گذشته بیش از هر مقوله‌ای نشان از هوشمندی و هوشیاری این سازمان در فهم دقیق و درک صحیح روند حوادث و رخدادهای جامعه و حضور توأم با بصیرت، شجاعت و سلحشوری پاسداران انقلاب اسلامی در آوردگاه مأموریت‌های محوله است.»
نخستین سخنگوی سپاه
در بخش دیگری از مقدمه‌های «سپاه در گذر انقلاب» حاصل گفت‌وگو با سردار یوسف فروتن، نخستین سخنگو و مسئول روابط عمومی سپاه چاپ شده است. گوشه‌هایی از این گفت‌وگو را به عنوان «درآمدی بر تشکیل روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» درج شده، با هم می‌خوانیم:
«یوسف فروتن که افتخار می‌کند فرزند شهید، برادر شهید، عموی شهید و دایی شهید و خانواده‌اش همۀ این شهیدان را پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تقدیم محضر حق کرده، خود نیز دور از مبارزۀ ملت ایران با رژیم ستم‌شاهی پهلوی نبوده است. فروتن پس از دوران دبیرستان و خدمت مقدس سربازی در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی برای ادامۀ تحصیل راهی کشور اروپایی سوئد و سپس هامبورگ آلمان شد، در سال 1356 به ایران بازگشت.»
«فروتن، نخستین شورای فرماندهی کل 7 نفره سپاه را چنین یادآور می‌شود: فرمانده سپاه: جواد منصوری، فرمانده عملیات: عباس زمان (معروف به ابوشریف)، مسئول تدارکات و پشتیبانی: محسن رفیق‌دوست، مسئول روابط‌عمومی و انتشارات و تبلیغات: عباس فروتن، مسئول امور پرسنلی و اطلاعات: علی محمد بشارتی، مسئول امور اداری و مالی: اسماعیل داودی شمسی و مسئول آموزش: عباس دوزدوزانی. این شد که بنده از اول یا دوم اسفند ماه 1357 کار را در سپاه آغاز کردم. و این شورا نیز در تاریخ دوم اردیبهشت 1358 با حکم شورای انقلاب اسلامی ایران به سپاه، اعلام موجودیت کرد و حکم اعضای شورا ابلاغ شد.»
«اگر به اساسنامۀ اولیه سپاه مراجعه شود، هدف روابط عمومی سپاه چنین آمده است: 1- ایجاد ارتباط منطقی و تعریف شده بین ارکان و قسمت‌های سپاه. 2- ایجاد ارتباط تعریف شده بین سپاه و دولت و شورای انقلاب و در صدر همه، حضرت امام. 3- ایجاد ارتباط تعریف شده بین سپاه و دیگر ارگان‌های کشور»
«فروتن دربارۀ نقش سخنگویی خود در سپاه نیز می‌گوید: سخنگوی سپاه مسئولیت گفتن همۀ اطلاعاتی را که می‌بایست به خارج از سپاه گفته شود، داشت. اطلاعات دسته‌بندی می‌شد، بعضی از اطلاعات می‌بایست صددرصد محرمانه مخفی می‌ماند که هیچ‌کس حق بیانش را نداشت. سخنگوی سپاه در حقیقت زبان گویای سپاه بود. نظر سپاه پیرامون امور سیاسی، نظامی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی که می‌بایست به اطلاع عموم برسد به وسیلۀ سخنگوی سپاه گفته می‌شد. این مطلب به صورت مصاحبه، اطلاعیه‌های رسمی با نشریه و گاهی از طریق صدا و سیما و... بود.»
سردار سرتیپ یوسف فروتن از آن هنگام تاکنون که بیش از 30 سال از آن روزها می‌گذرد، مسئولیت‌های دیگری را نیز در سپاه تجربه کرده است و از سال 1387 نیز دوران بازنشستگی را می‌گذراند.
مجموعه‌ای در بیش از 30 جلد
پایان بخش مقدمه‌های روشنگر و به یادماندنی کتاب «سپاه در گذر انقلاب» مقاله‌ای با عنوان «همراه با طلیعه‌داران سبز انقلاب» به قلم محمد قاسم فروغی جهرمی که مدیریت اجرایی، آماده‌سازی و نظارت بر نشر این کتاب را برعهده داشته، چاپ شده است. در زیر گوشه‌هایی از این مقاله می‌خوانیم:
«کارهای بزرگ اغلب از نقطه‌ای آغاز می‌شود که فراسوی آن به خوبی روشن نیست و سرانجامی کاملاً پیش‌بینی شده نمی‌توان برای آن متصور بود، اما طبیعی است که در جریان کار، عظمت و بزرگی موضوع، سیطره خود را بر روند انجام آن حاکم نماید. روزی عزیزی دلسوخته با توجه به پوشه‌هایی که از اطلاعیه‌ها، بیانیه‌ها، پیام‌ها و... روابط عمومی سپاه جمع‌آوری و نگهداری می‌کرد مرا به سوی خود و کاری که مورد نظرش بود، فراخواند و اظهار کرد: اگر این منبع تدوین و تکمیل شود، محل رجوع پژوهشگران از سویی و ارائه عملکرد و تاریخچۀ فعالیت‌های سپاه از جانب دیگر خواهد بود. همان لحظه به سترگی، متنوع بودن و تأثیر عمیق همه جانبه آن اندیشیدم و باور داشتم که این منبع غنی و سرشار از لحظه لحظه‌های پر حوادث انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی، چگونه می‌تواند اثری برای بازخوانی وقایع و تاریخ انقلاب با توجه به مأموریت‌ها و عملکردهای سپاه برای پاسداری از انقلاب اسلامی توسط این ارگان تأثیرگذار و «مادر» در این مرز و بوم پس از انقلاب شکوهمند 22 بهمن سال 1357 به حساب آید. این مهم را با عزیز فرهیخته و کاردان، سردار شریف، که مسئولیت روابط عمومی سپاه را عهده‌دار بودند در میان گذاشتم و ایشان نیز به دلیل درایت، اندیشمندی و آینده‌نگری بر انجام این فعایت صحه گذاشتند و مرا به انجام آن مأمور نمودند.»
در این مقاله برنامه‌ریزی دقیق برای تدوین «سپاه در گذر انقلاب» به روشنی و با تفصیل توضیح داده شده و اضافه بر این تأکیده گردیده است که: جلد اول این مجموعه به مقطع زمانی 22 بهمن 1357 (پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی) تا 31/6/1359 (آغاز جنگ تحمیلی و دفاع مقدس) اشاره دارد، که با پیش‌بینی ما و آثاری که در اختیار داریم احتمالاً مجلدات به بیش از 30 جلد افزایش خواهد یافت.
جمعه ۷ مرداد ۱۳۹۰ - ۰۸:۰۰
نظر شما