به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين نشست عصر دیروز، دوشنبه ۲۰ تیر، با حضور خشايار قاضي‌زاده و پرويز حاصلي از مدرسان دانشگاه شاهد و داوران شانزدهمين دوره جايزه كتاب فصل برگزار شد.

در ابتدا، قاضي‌زاده به بررسي فصل‌های كتاب «نگارگری ایران»  پرداخت و گفت: آژند آثار متعددي در حوزه نگارگري نوشته است. اين مجموعه دو جلدي فرايند جمع شدن مكتوبات وي طي سال‌هاي گذشته به شمار مي‌آيد. اين مجموعه به لحاظ فضاي آموزشي امكانات مثبتي را پديد آورده و موجب آشنايي مخاطب با منابع جديدي مي‌شود. جمع‌آوري و اضافه شدن تصاويري كه در هيچ جا نمي‌توان يافت، از ديگر ويژگي‌هاي مهم آن است.

قاضي‌زاده با بيان اينكه مجموعه دو جلدي «نگارگري ايران» به لحاظ ارايه چيدمان و كيفيت تصاوير نياز جامعه هنري به ويژه نگارگران را برآورده نمي‌كند، اظهار داشت: یکی از مشكلات كتاب، صفحه‌آرايي آن است كه به لحاظ گرافيكي ضعف دارد و شایسته بود با صرف هزينه بيشتر و با كيفيت بهتر در اختيار مخاطب قرار بگيرد.

وي با بيان اينكه آغاز كمال‌يافتگي هنر نگارگري از دوره تيموري آغاز مي‌شود و تا دوره صفويه ادامه مي‌يابد، گفت: تمركز مولف هم بر دوره تيموري و صفوي است ولي درباره دوره قاجار و تنوع بازتاب‌هايي كه اين دوره در تعامل با دنياي اطراف خود داشته،  به معرفي اجمالي بسنده شده، در حالي كه كتاب مي‌توانست تا دوره معاصر ادامه يابد.

قاضي‌زاده گروه مولف را به دو دسته «مولف هنرمند» و «مولف مورخ» تقسيم كرد و بيان داشت: آژند متعلق به دسته دوم يعني «مولف مورخ» است. او در تاليف كتاب خود، اوضاع سياسي، اجتماعي و موارد ديگري را هم در نظر گرفته و در نهايت به بررسي نسخ پرداخته است.

در ادامه این نشست،‌ پرویز حاصلي با بيان اينكه تا مدت زماني تنها منابع حوزه نگارگري موجود در بازار نشر متعلق به مولفان و شرق‌شناسان در سال‌هاي قبل بود، تصريح كرد: در اين كتاب‌ها به تاريخچه نگارگري اشاره شده بود كه چندان هم پيوستگي و جامعيت نداشت و مبتني بر آثاري بود كه از 50 سال قبل به‌دست آمده بود و بيشتر توصيف تصوير به شمار مي‌آمد.

وي توضيح داد: به تدريج محققان داخلي و پژوهشگران عرصه هنر نگارگري، شروع به تحليل و بازنگري منابع كردند ولي آثاري كه مكتوب مي‌شدند بازنويسي آثار محققان شرق‌شناس بودند. زماني گذشت تا مولفان نگارگري به هنر ايراني اشراف پيدا و اين هنر را از جهات مختلف تاريخ نگارگري شناختند و بررسي كردند.

حاصلي افزود: با مرور آثار تاليفی حوزه نگارگري بهتر مي‌توان به ارزش اين مجموعه پي برد كه بسيار جامع است و علاوه بر تاريخچه هنر نگارگري، نگاهي به آثار گذشته دارد و مسايل مختلف را مطرح کرده و وارد تحليل آثار شده است. ولي باز هم در اين زمينه دچار كمبوديم و اشكالات بارزي وجود دارند.

وي با بيان اينكه ایران در خاورمیانه و حتی در آسیا از کشورهای پایه و محور در حوزه نگارگری است، اضافه‌كرد: هنوز آنگونه كه شايسته است به اين حوزه پرداخته نشده. به عنوان مثال ما فاقد موزه‌ای هستیم که آثار نگارگری در آن جمع‌آوری شده باشند.

حاصلي تصريح كرد: يكي از ضعف‌هاي كتاب «نگارگری ایران» در اين است كه مولف از عكس‌هاي چاپ شده استفاده كرده، چون به اصل آثار دسترسي نداشته است تا از آنها عكس تهيه كند، ولي تعداد تصاوير مخاطب را به لحاظ مواجه شدن با نمونه‌هاي تصويري تا حدي زيادي بي‌نياز مي‌كند.

وي با بيان اينكه روند تاريخي ذكر شده در كتاب مي‌توانست تا دوره معاصر ادامه يابد، اظهار داشت: اين مجموعه به لحاظ اطلاعات عمومي براي همه رده‌هاي دانشگاهي مفيد و مرجع است. 

این مدرس دانشگاه مجموعه دوجلدی «نگارگری ایران» را در مجموع گام مثبتی برای تحلیل آثار نگارگری دانست و افزود: در زمينه نگارگري احتياج به تدوين و چاپ آثار متعددي است ولي در دانشگاه‌ها و مراكز دانشگاهي بيشتر در قالب مقاله به اين مبحث پرداخته شده؛ ولی در قالب كتاب است كه مي‌توان از دريچه‌های مختلف، با ابعاد متنوع به يك موضوع نگاه كرد و آن را شكافت.

اين نشست با پرسش و پاسخ میان حاضران و منتقدان پايان يافت. يعقوب آژند،‌ مولف اثر هم قرار بود در این نشست حاضر باشد اما او در این جلسه حضور نداشت.