رییسی‌فرد در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: رساله «رجفه در میقات» روایت مولانا از رویداد مذکور در آیات 155 و 157 سوره «اعراف» است و این‌که چرا حضرت موسی(ع) هنگامی که 70 نفر از رجال قومش را برای میقات اختیار کرد، گرفتار رجفه شد و سپس با تنبّه و تادیب از نابخردانه بودن این فعل از خداوند طلب رحم و بخشایش کرد. 

وی افزود: در آیه 157 سوره «اعراف» واژه «عَزَّروُهُ» ما را برای گشودن این بحث که چرا حضرت موسی(ع) و همراهان او در میقات «رجفه» گرفتند یاری می‌کند.

این پژوهش‌گر با اشاره به معنی رجف که به معنای لرزیدن و لرزاندن و اضطراب شدید است، تشریح کرد: واژه «عَزَّروُهُ» را عزت و حرمت یعنی به مفاهیمی غیر از مفهوم اصلی خود ترجمه و تعبیر کرده‌اند؛ در حالی که این واژه از ریشه «عَزَّرَ» به معنای ادب کردن با چوب و تازیانه است و مشتق رایج و آشنای آن واژه «تعزیرات» است.

وی ادامه داد: دشواری ترجمه این واژه به مفهوم اصلی آن به علت قرار گرفتن در آیه‌ای است که در ارتباط با رسول اکرم(ص) است و از آن با نام «الرسول النبی الامی» یاد می‌کند.

رییسی‌فرد درباره علت این امر توضیح داد: حضرت موسی(ع) بنابر آیه 144 همین سوره به رسالت مردم و «علی‌الناس» برگزیده شده بود و به روایت مولانا اختیار انتخاب 70 نفر از رجال را نداشت. چنین اختیاری گرفتار عدد شدن و نادیده گرفتن توحید بود. بنابراین پس از ادب شدن و رجفه گرفتن به توحید کامل می‌رسد.

وی در پایان یادآور شد: با کمک گرفتن از اشعار مولانا و دیوان شمس ارتباط بین آیات سوره «اعراف» و روایت مولانا را در داستان موسی و شبان نشان داده‌ام.

مولف در این زمینه آیاتی از قرآن کریم و نمونه اشعاری از دفتر نخست و سوم «مثنوی معنوی» و دیوان کبیر را در کتاب آورده است که اشاره مستقیم به این موضوع دارند. به عنوان مثال مولانا در مثنوی می‌گوید: «جان‌شناسان از عددها فارغند/ غرقه دریای بی‌چونند و چند»

اصل عام بودن رسالت و وحدت در آیه 158 خطاب به پیامبر اکرم(ص) تکرار می‌شود. «نگاری که به مکتب نرفته و خط ننوشته است با غمزه‌ای مساله‌آموز صد مدرس می‌شود.» این رویداد خاستگاه داستان موسی و شبان در دفتر چهارم مثنوی است. همچنین ارتباط آیات 155 و 157 را روشن می‌کند. آیه مبارکه 157 عطف به کسانی است که رسول اکرم(ص) را پیروی می‌کردند. «و آنان که به او ایمان آوردند و او را تعزیر و یاری کردند و نوری را که با او نازل شده پیروی کردند، آنان رستگارانند.» 

در داستان موسی و شبان نیز چنین است که موسی، شبانی را در راه می‌بیند که اگرچه امی است، خداوند را مناجات می‌کند. موسی(ع) او را سرزنش می‌کند، که چرا کفر می‌گوید و حق تعالی از چنین خدمتی غنی و بی‌نیاز است. شبان نیز می‌گوید که ای موسی دهانم را دوختی و جانم را از پشیمانی سوختی. جامه می‌درد، آهی سوزان از دل برمی‌آورد و سر به بیایان می‌گذارد و می‌رود.

وحی می‌آید و موسی را مورد عتاب قرار می‌دهد که چرا بنده ما از ما جدا کردی، تو برای پیوند دادن و وصل کردن و نه برای جدایی و فصل آمده‌ای.

در ادامه این مبحث مولف مجددا نمونه اشعار این زمینه را از مثنوی، دیوان کریم، دیوان حافظ و قرآن ذکره کرده است که این داستان را بهتر و کامل‌تر بیان می‌کند.

پروین رییسی‌فرد متولد 1319 است.

«رجفه در میقات به روایت مولانا جلال‌الدین محمد بلخی و شبان و موسی(ع)» در 45 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و قیمت هزار و 800 تومان توسط انتشارات فرشید منتشر و راهی بازار کتاب شد.