شنبه ۴ تیر ۱۳۹۰ - ۰۹:۱۰
طراحي رده‌بندي جديد منابع كتابخانه‌اي مبتني بر فرهنگ اسلامي

مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي با بيان اينكه موضوع طراحي رده‌بندي نوين براي رفع اشكال‌هاي رده‌بندي ديويي موجود بر عهده نهاد كتابخانه‌ها قرار گرفته، گفت: در طراحي جديد، تعريف رده‌ها و سلسله مراتب موجود در بين آنها را بر اساس مختصات فرهنگي ايراني اسلامي در كنار جامع بودن تمام عرصه‌هاي دانش‌ دنبال مي‌كنيم.\

محمد خندان در گفت و گو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) عنوان كرد: اكنون بيش از 2000 كتابخانه عمومي در كشور داريم كه منابع متنوع شامل كتاب، نشريات، منابع ديداري شنيداري را در خود جاي داده‌اند.

مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي با بيان اينكه به دنبال طراحي رده‌بندي جديدي از علوم با بهره‌گيري از رهنمودهاي دين مبين اسلام هستيم، افزود: اين رده‌بندي جديد ويژگي‌هاي لازم و اساسي هر رده‌بندي را بايد در برگيرد و از اشكال‌هاي رده‌بندي‌هاي موجود دور باشد، قابليت تبديل از وضع موجود به آن به سادگي وجود داشته باشد و كاربرد آن ساده‌تر و مفيدتر از وضع موجود باشد.

وي توضيح داد: در طرح رده‌بندي ديويي، دين اسلام و موضوعات مربوط به ايران از جايگاه شايسته‌اي برخوردار نيست. در طرح رده‌بندي ديويي، دين اسلام در رده ساير اديان و در كنار اديان هندي، زرتشتي و يهودي قرار گرفته است. از دو رده مربوط به اديان، يك رده به ساير اديان اختصاص يافته و هفت رده اصلي فقط به مسيحيت تعلق گرفته است. 

خندان يادآور شد: اسلام و ساير اديان در رده 290 قرار دارد كه از آن ميان 297 براي اسلام در نظر گرفته شده است. يعني از صد شماره، يك شماره به اسلام و هفتاد شماره به مسيحيت اختصاص دارد. علاوه بر اين، روابط بين موضوعات با مباني فرهنگي ما منطبق نيست؛ براي نمونه روانشناسي به منزله تقسيم فرعي فلسفه ذكر شده و ورزش و تفريحات در زير هنر آمده است. 

مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي يادآور شد: هر رده‌بندي فضايي را ايجاد مي‌كند كه در آن مفاهيم را در قالب روابط مبتني بر روابط فرادستي و فرودستي مرتب مي‌كند. فقدان يك رده‌بندي متناسب با موضوعات مطرح فرهنگ ايران اسلامي، در بلندمدت نتايج سوء فرهنگي هويتي به كتابخانه‌هاي عمومي تحميل مي‌كند. 

وي افزود: رده‌بندي ديويي از رشته‌هاي دانشگاهي به عنوان ملاك تفكيك موضوعات استفاده كرده است، در حاليكه استفاده از مفاهيم فرهنگي ملاك مناسب‌تري براي تعيين حوزه‌هاي موضوعي به نظر مي‌رسد. به عنوان نمونه در فرهنگ ما به دين و مذهب درجه خاص داده مي‌شود، همچنين پرشمارگان‌ترين كتاب‌هاي ما كتاب‌هاي مذهبي و ديني‌اند ولي در نظام‌هاي كنگره و ديويي، تاريخ و جغرافياي غرب برجسته‌تر است.

مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي با بيان اينكه رده‌بندي ديويي نظرگاهي غيرديني به سلسله مراتب و روابط بين علوم دارد، گفت: رده‌بندي كتابخانه‌اي در تكوين ذهن و فكر كاربران موثر است. با توجه به تاثير رده‌بندي بر ذهنيت كاربران و نتايج سوء فرهنگي هدايتي در دراز مدت، صرف هزينه براي ايجاد يك رده‌بندي جديد همراستا با مولفه‌هاي هويت ملي، مقرون به صرفه است.

خندان افزود: تمام كتابخانه‌هاي عمومي كشور از بدو تاسيس تاكنون از رده‌بندي ديويي با گسترش‌هاي مصوب استفاده مي‌كنند و كتابداران و كاربران بر مبناي همين نظام آموزش داده شده‌اند. روش تنظيم رده‌‌بندي در اغلب رده‌ها نخست بر پايه رده،‌ پس از آن بر پايه موضوع و تقسيم‌هاي فرعي، سپس بر مبناي ويژگي جغرافيايي يا دوره‌اي، و در انتها بر اساس شكل ارايه اثر است. 

اما اشكال اساسي رده‌بندي موجود از نظر نهاد كتابخانه‌هاي عمومي حاكميت نگاه غير بومي و تاثيرهاي سوء فرهنگي احتمالي آن بر استفاده‌كنندگان است كه لزوم تدوين رده‌بندي مبتني بر نگاه توحيدي را بيش از پيش ضروري مي‌كند.

وي خاطرنشان كرد: رده‌بندي جديد بايد بر طبقه‌بندي جديدي از علم مبتني باشد و نيازهاي بومي ايران را تامين كند.

مدير كل پژوهش و نوآوري نهاد كتابخانه‌هاي عمومي با بيان اينكه اين اداره كل از طرح‌هاي جديد رده‌بندي استقبال مي‌كند، افزود: علاقه‌مندان مي‌توانند طرح پيشنهادي خود را براي ارايه رده‌بندي جديد منابع كتابخانه‌اي كشور ارايه كنند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها