خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)- به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم نمايشگاه بين المللي كتاب تهران، نشست نقد و بررسي كتاب "تا خيابان خوشبخت" با حضور "مصطفي رحماندوست" و "افشين اعلاء" برگزار شد.
 
"تا خيابان خوشبخت" مجموعه سروده‌هاي بابك نيك‌طلب براي نوجوانان و برنده جايزه سيزدهمين دوره كتاب فصل در بخش شعر نوجوان شده است.

در ابتداي نشست، مصطفي رحماندوست به حوزه شعر نوجوان در ادبيات كودك و نوجوان اشاره كرد و گفت: «اكنون تكليف شعر بزرگ‌سال و حتي خردسال معلوم است اما شعر نوجوان، حلقه مفقوده اي در ادبيات كودك و نوجوان است. چرا كه هنرمند نمي‌داند بايد با چه شيوه‌اي با مخاطبي كه نه كودك است و نه بزرگ‌سال سخن بگويد. البته در موسيقي، تئاتر و سينما هم همين مشكل وجود دارد. دوره نوجواني دوره عجيبي است كه سرودن، نوشتن، ساخت فيلم و موسيقي برايش مشكل است.» 

وي ادامه داد: «در زمينه شعر هم ما با همين مشكل روبه‌رو هستيم. البته در اين بين برخي شاعران آثاري دارند كه براي مشخص كردن مرز نوجواني در شعر مي‌تواند به عنوان شعر معيار در نظر گرفته شود. بابك نيك‌طلب نيز با سروده‌هاي اخيرش به سمت مشخص كردن مرز نوجواني در حوزه شعر پيش مي‌رود. البته در برخي از شعرهاي مجموعه، احساس مي‌شود كه شعر بين كودكي و بزرگ‌سالي است كه اين موضوع ناظر به اين مشكل است كه نسبت به ويژگي‌هاي شعر نوجوان امروز آگاه نيستيم.»

افشين اعلا نيز در اين‌باره گفت: «تا خيابان خوشبخت» در مقايسه با شعرهاي قبلي نيك طلب، منسجم‌تر و پخته‌ترند و در فضاي كنوني شعر نوجوان، يكي از آثار خوب محسوب مي‌شود. فضاسازي‌ها و قالب‌هاي گوناگون و تنوع در تعداد مصراع‌ها و قافيه‌ها به مجموعه، تنوع خوبي بخشيده و باعث شده از كليشه‌هايي كه در شعر نوجوانان مرسوم است كاسته شود.

اين شاعر در ادامه گفت: در برخي شعرهاي اين مجموعه، حرف‌هاي شاعر كودكانه نيست اما نوجوانانه هم نيست. حتي قطع و شكل كتاب هم چندان براي نوجوانان مناسب نيست و نوجوان آن را پس مي‌زند. براي اينكه نوجوان كتاب را جدي بگيرد، طراحي بهتري لازم است. برخي از شعرها، شعرهاي بزرگ‌سالان است كه وزن و زبان كودكانه دارد اما باز هم نوجوانانه نيستند. در واقع "تا خيابان خوشبخت" ميان كودكي و بزرگسالي سرگردان است. شايد اگر ما به فضاي تعريف‌شده‌اي در شعر نوجوان برسيم، ديگر با چنين مشكلي روبه‌رو نخواهيم بود.

اعلاء درباره برخي شعرهاي اين مجموعه كه بيشتر ناظر بر احساسات شخصي شاعرند نيز گفت: ما شاعراني كه در حوزه نوجوانان فعاليت مي‌كنيم، بزرگسالاني هستيم كه سعي مي‌كنيم دنيا را از ديد آن‌ها نگاه كنيم. بنابراين اگر از احساسات شخصي‌مان هم سخن مي‌گوييم بايد ظرافت‌هاي نوجوانانه را نيز در آن درنظر بگيريم. نوجواني پلي است ميان كودكي پر شكوه گذشته و آينده مبهمي كه در پيش روست و اتفاقاً نوجوانان عجله دارند كه به دوره بزرگسالي پا بگذارد. ما به عنوان شاعر وظيفه داريم، دست نوجوان را بگيريم و به او بگوييم كه شتاب نكند چرا كه كودكي سرمايه بزرگي است و نوجوانان از آن غافلند.

اعلا در ادامه به نقد برخي از شعرهاي مجموعه "تا خيابان خوشبخت" پرداخت و گفت: «من معتقدم پايان‌بندي محكم و مناسب باعث ماندگاري شعر در ذهن مخاطبان به ويژه نوجوانان مي‌شود و برخي از شعرهاي اين مجموعه چنين ويژگي را دارند. موسيقي دروني، پيكره‌بندي محكم، سوژه‌هاي بديع و بازي با قافيه‌ها از ويژگي‌هاي مثبت شعرهاي اين مجموعه است. اما در عين حال در برخي شعرها گرچه وزن و تصوير و حرف تازه وجود دارد اما هيچ اتفاقي نمي‌افتد. در برخي شعرها هم كه شاعر از احساسات شخصي خود سخن گفته، مخاطب را درگير موضوع نكرده است.
 
وي ادامه داد: در شعري هم كه به جنگ مربوط است بايد بدانيم كه توصيف چند صحنه از جنگ براي بچه‌ها ملال آور است. براي اينكه بچه‌ها را با فضاي جنگ آشنا كنيم به پارامترهاي محكم‌تري احتياج داريم وگرنه بچه‌ها دلزده مي‌شوند. 


اعلا درباره قالب‌هاي استفاده شده در اين كتاب نيز گفت: گرچه غزل و مثنوي هم در اين كتاب استفاده شده اما شاعر در اين زمينه چندان موفق نبوده. شاعر در غزل‌ها وزن‌هاي كوتاهي را انتخاب كرده كه امكان استفاده از واژه‌ها محدود شده و مضمون تازه‌اي نيز ندارند. در مثنوي‌‌ها هم همين مشكل به چشم مي‌خورد.

مصطفي رحماندوست نيز گفت: «اگرچه در سال‌هاي ابتداي انقلاب مرزهاي شعر نوجوان مشخص شده بود اما در اين دوره و با توجه به هجوم وسايل ارتباط جمعي، نوجوانان دنياي ديگري دارند كه بايد آن را كشف كنيم و به آن پا بگذاريم. به نظر من بابك نيك طلب بعد از نخستين آثارش، براي پيدا كردن دوباره اين مرز تلاش مي‌كند.»

بابك نيك طلب شاعر مجموعه "تا خيابان خوشبخت" در انتها گفت:  "تا خيابان خوشبخت" سومين مجموعه مستقل من محسوب مي‌شود كه به گمان خودم، زبان يكدستي دارد و موضوعات دلخواهم را شامل مي‌شود. اگرچه اين مجموعه كاستي‌ها و نواقصي دارد اما در اين مقطع زماني از آن راضي ام. 

وي تصريح كرد: معيار من همواره، ارتباطي است كه مخاطب با اثر برقرار مي‌كند و اميدوارم نوجوانان امروز توانسته باشند با شعرها ارتباط برقرار كنند و اين كتاب نيز از آن دسته آثاري باشد كه تا ساليان آينده خواندني باقي بماند.

نشست نقد و بررسي كتاب "تا خيابان خوشبخت" امروز در غرفه ديدار نمايشگاه كتاب برگزار شد. 

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشت در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.