علي ططري در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با بيان اين كه تدوين اين مجموعه را با همكاري زهرا غلامحسين‌پور برعهده دارد، اظهار كرد: «انتخابات» يكي از مهمترين اركان جنبش‌هاي مبارزاتي و حق‌طلبانه است كه براي گسترش آزادي‌هاي مدني برگزار می‌شود.

وي افزود: در دنيا براي نخستين بار و در زمان انقلاب كبير فرانسه، «مجلس» و انتخابات به سبك و سياق امروزي شكل گرفت. سابقه انتخابات در ايران به دوره اول مجلس شوراي ملي يعني سال‌هاي 1285 هجري شمسي كه قانون مشروطه با صدور فرمان مظفرالدين شاه اعلام شد، بازمي‌گردد. در آن زمان عمده مشروطه‌خواهان به تهيه مقدمات انتخابات مشغول شدند. بر اين اساس انتخابات سابقه‌اي 103 ساله در ايران دارد.

مدرس و پژوهشگر تاريخ معاصر ايران با اشاره به اين كه كتابخانه مجلس شوراي اسلامي، مجموعه‌اي از اسناد انتخابات را در اختيار دارد، اظهار داشت: به دليل به توپ بسته‌شدن مجلس اول شوراي ملي، غير از چند برگ تعرفه راي و تعداد محدودی سند، از مجلس آن دوران اسناد و مداركي در دست نداريم.

دبیر شوراي ارزيابي اسناد كتابخانه مجلس افزود: از دوره دوم مجلس شوراي اسلامي به بعد، يعني از سال 1288 هجري شمسي، تقريباً اكثر اسناد انتخابات مجلس شوراي ملي در مجموعه كتابخانه مجلس وجود دارد.

تدوينگر اين مجموعه درباره اهداف گردآوري و انتشار اين اثر گفت: در تداوم اطلاع‌رساني و انجام پژوهش‌هاي بنيادين كتابخانه مجلس و مركز اسناد در طول يك سال گذشته و طرح‌هايي كه در حال تحقيق و پيگيري‌اند، تدوين اين مجموعه در دستور كار قرار گرفت و براي نخستين بار تصميم گرفته شد فهرستي از اسناد انتخابات مجلس شوراي ملي تهيه و تدوين شود. قرار است در گام نخست تهيه اين مجموعه، فهرستي از اسناد دوره دوم تا پنجم مجلس شوراي ملي در يك جلد منتشر شود.

وي متذكر شد: اكنون كار پژوهش بر اسناد انتخابات دوره دوم و سوم مجلس شوراي ملي انجام شده و تحقيق و بررسي اسناد مرتبط با انتخابات دوره‌هاي چهارم و پنجم در حال انجام است.

ططري با تأكيد بر اهميت و ويژگي‌هاي قابل توجه اين دسته از اسناد، گفت: مطالعه و بررسي اين سندها و شيوه‌هايي كه در دوره نخست انتخابات مجلس اتخاذ شدند، نشان مي‌دهد انتخابات دوره اول بر اساس شخصيت‌هاي صنفي و ... بود. اين شيوه سپس القا و مجلس در دور دوم از حالت صنفي خارج شد و اشراف و چهره‌هاي شناخته شده ايالات و ولايات حضور بيشتري در انتخابات و مجلس يافتند.

وي با بيان اين كه اين اسناد حكايت از آن دارد كه ضعف‌هاي انتخابات دوره اول تا حدي برطرف شدند و به لحاظ اداري امور محوله مجلس در دوره دوم مدون و از استقلال بيشتري برخوردار شد، تصريح كرد: مطالعه اين مجموعه ميزان مشاركت مردم در انتخابات و فعاليت‌هاي سياسي آن دوران را همراه با اين موضوع بازگو می‌كند كه چه افرادی در آن دوره فعاليت سیاسی داشتند.

ططري اعتبارنامه‌هاي نمايندگان مجلس شوراي ملي در دوره دوم تا پنجم، مشخصه‌اي از اسناد صورت مجلس انتخابات حوزه‌هاي مختلف، شكايات مردمي از نحوه و جريان انتخابات، اعتراض به تقلب‌ها، مجموعه‌اي از اسناد در اظهار رضايت مردم از نحوه برگزاري انتخابات، برخي از تعرفه‌هاي آراي مأخوذ و باطله را در شمار سندهاي اين مجموعه خواند.

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس درباره تأثير انتشار فهرست اسناد انتخابات مجالس شوراي ملي در حوزه تأليفات و پژوهش، اظهار داشت: اسناد انتخابات از اهميت ويژه‌اي برخوردارند و حكايت جريان‌هاي سياسي و ارگان‌هاي فعال، قشرها و گروه‌هایی كه راي آورده‌اند، احزاب و طبقاتي كه در انتخابات شركت داشتند يا پيروز مي‌شدند را بازگو مي‌كنند.

پديدآورنده كتاب «قرارداد 1907 به روایت اسناد وزارت امور خارجه ایران» با بيان اين كه فهرست اسناد انتخابات دوره دوم تا پنجم شوراي ملي براي نخستين‌بار منتشر مي‌شود، عنوان داشت:‌ برگ برگ اين اسناد قابل تحليل و بررسي‌اند. صورت مجلس انتخابات در يك حوزه انتخابي، اين كه چه كساني هيات نظارت بر انتخابات بودند و ميزان آراي هر نماينده و نامزد انتخابات چقدر بوده ‌است، در اين مجموعه براي نخستين بار مشخص و رونمايي مي‌شود.

وي با بيان اين كه در اين فهرست آراي واقعي و افرادي كه منتخب شده‌اند، ارايه مي‌شود، اظهار كرد: اين مجموعه حاوي اطلاعاتي است كه علاوه بر پژوهشگران تاريخ و علوم سياسي مي‌تواند بسياري از سوالات جامعه‌شناسان، پژوهشگران حوزه‌هاي مردم‌شناسي و ... را نيز پاسخ‌ گويد.

پژوهشگر تاريخ معاصر، اطلاع‌رساني سريع اسناد موجود در آرشیو مرکز اسناد كتابخانه مجلس را از اهداف اصلي اين بخش براي آگاهي پژوهشگران و محققان خواند و گفت: در نظر داريم در مراحل بعدي اين طرح، اسناد انتخابات مجلس را ايالت به ايالت و دوره به دوره به شكل تحقيقي و تحليلي با كمك استادان و پژوهشگران تأليف و منتشر كنيم.

وي گفت: همزمان با استخراج اطلاعات فهرست‌نويسي اسناد، پروژه‌هاي تحقيقاتي و تحليل اين سندها از سوي پژوهشگران و كارشناسان اين مركز در حال پيگيري و انجام است. اميدواريم قبل از پايان سال جاري دو جلد از اين مجموعه آماده چاپ و منتشر شوند.

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي در پايان يادآور شد: تصميم داريم ارايه فهرست اسناد مجالس و تحليل اين سندها را براي 24 دوره مجلس شوراي ملی انجام دهيم و اصل اسناد را نيز در مجموعه‌اي مجزا منتشر كنيم. اكنون فهرست اسناد انتخابات دوره دوم تا پنجم مجلس چكيده‌اي از اسناد را ارايه مي‌كند.