سه‌شنبه ۱۲ آبان ۱۳۸۸ - ۱۶:۵۱
مجلس از نگاه بهارستان در پهنه تاريخ

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي با اعلام انعقاد قرارداد پژوهشي براي تدوين كتابي درباره بهارستان اظهار داشت: نتايج اين طرح در قالب كتاب و با نگاهي همه جانبه، مانند شناسنامه‌اي گويا به معرفي محدوده بهارستان در گستره تاريخ و رخدادهاي سياسي و اجتماعي اين محدوده مي‌پردازد./

علي ططري در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، ضمن بيان اين مطلب درباره لزوم انعقاد اين قرارداد پژوهشي ـ تأليفي گفت: در زمينه تاريخ مجلس و مشروطه ايران و مسايلي كه منجر به انقلاب مشروطه شد، تأليفات و آثار فراواني وجود دارد، اما متأسفانه در زمينه مجلس و كاركرد آن به ويژه مجالس اول و دوم، آثار زيادي در حوزه تأليفات در دست نيست. حتي اسناد مربوط به اين دوران هم به دليل به توپ بسته شدن مجلس و آتش‌سوزي‌هايي كه در آن رخ‌داد، از بين رفته‌اند.
وي با اشاره به كاركرد مجلس اول و دوم مشروطیت اظهار داشت: با وجود اين كه مشروطه با «بهارستان» شناخته مي‌شود و خیلی از انقلابات و جريانات تاريخ معاصر ايران در محدوده بهارستان بوده‌اند يا سرنخ‌هايي از آن جريان را در اين محدوده مي‌توان يافت، در زمينه مجموعه بهارستان اطلاعات بسيار اندكي در حوزه آثار پژوهشی وجود دارد.

مدرس تاريخ بيان داشت: بر اين اساس براي مركز اسناد و كتابخانه مجلس شوراي اسلامي بسيار مهم بود كه در يك پروژه مبسوط و مشروح به اين قضايا بپردازد، مثل اين كه مجلس اول چگونه شكل گرفت و كجا بود. اين طرح مي‌كوشد شناسنامه‌ای براي بهارستان تعريف كند چرا كه ساختمان‌ها و بناهاي قديمي بهارستان از قبل بوده‌اند و اكنون نيز موجودند و به عنوان سابقه‌اي از تاريخ مشروطیت به شمار مي‌آيند.

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: در پي از ميان برداشتن خلايي كه احساس مي‌شد، با يكي از پژوهشگران و محققان حوزه تاريخ، دكتر حسن باستاني‌راد، استاد تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي، قراردادي منعقد كرديم كه با نگاهي تاريخی به سابقه بهارستان در تاريخ مجلس، پژوهشی در اين حوزه تأليف كند.

وي افزود: دكتر باستاني‌راد چارچوب و فهرست عناوين موضوع را ارايه كرد و در شوراي پژوهشي كه در كتابخانه برگزار مي‌شود، اين موضوع بررسي شد. پس از آن به دستور دكتر رسول جعفريان، رئيس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي، قراردادي با دكتر باستاني‌راد منعقد شد تا براي نخستين‌بار كتابي را در اين زمينه تدوين شود.

ططري با اشاره به مخاطبان تخصصي كه اين اثر خواهد داشت؛ نظير پژوهشگران تاريخ مشروطه و تاريخ معاصر، يادآور شد: دسته‌اي از مخاطبان عمومي علاقه‌مند به اين حوزه نيز از اين اثر استفاده خواهند كرد. كساني كه به تاريخ مشروطيت و كاركرد مجالس مشروطه علاقه‌مندند نيز از جمله مخاطبان اين اثر پژوهشي خواهند بود. اين تحقيق تا پايان سال 1357 را به لحاظ سیاسی دربر می‌گیرد و به لحاظ فیزیکی عمارت‌های تاریخی بهارستان را تا زمان حال بررسی خواهد كرد.

وي با بيان اين كه ترورهايي كه در محدوده مجلس و بهارستان انجام شده‌اند، به توپ بسته شدن مجلس و آتش‌سوزي آن از جمله مباحثي‌اند كه در اين تحقيق علمي ـ تاريخي به آنها پرداخته مي‌شود، گفت: تدوين مطالب اين مجموعه بر اساس داده‌ها، منابع، مآخذ و اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي و كتاب‌هايي كه در حوزه تاريخ مجلس نگاشته شده‌‌اند، انجام مي‌شود.

دبير شوراي ارزيابي خريد اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي بيان داشت: بسياري از مسايلي كه اين كتاب به آنها مي‌پردازد، شايد جسته و گريخته در منابع و مـآخذ ديگر بيان شده باشد، اما اين نخستين باري است كه كتابي با اين ساختار درباره بهارستان به صورت دسته‌بندي شده به‌طور اختصاصي به مجلس مي‌پردازد.

وي درباره ترتيب ذكر رويدادهاي مجموعه بهارستان در اين اثر گفت: حوادث و مطالب اين كتاب به ترتيب زماني‌اند، از مجلس اول شروع مي‌شوند تا به سال‌هاي 57 مي‌رسند. مهمترين ساخت و سازه‌هاي مجلس و تغييراتي كه در شكل ساختمان‌هاي مجلس مشروطه ايجاد شده‌اند، ديگر مطالب اين كتاب را تشكيل مي‌دهند.

ططري اين طرح پژوهشي را حاصل بيش از پنج سال فعاليت و مطالعه «باستاني‌راد» در اين زمينه عنوان كرد و گفت:‌ اين اثر به مسايل داخلي مجلس از نگاه بهارستان مي‌پردازد. تعريف اين پژوهش تعريف كاملاً مشخصي از كاركرد اركان مجلس ـ از زمان تشكيل آن ـ و به‌طور اختصاصي با نگاهي به بهارستان است. اين طرح تمامي ابعاد و كاركردهاي قوه مقننه در محدوده بهارستان را مي‌كاود. محدوده زماني اين طرح، كل تاريخ تأسيس مجلس است.

وي تفاوت اين قرارداد با ديگر پروژه‌هاي مرکز اسناد مجلس را در اين موضوع دانست كه پيش از اين تمامي قراردادها و تأليفات در حوزه اغلب سندپژوهی بوده‌اند، توضيح داد: عمده آنها به تصحيح و تنظيم تاريخ به روايت اسناد مي‌پرداخت. اين براي نخستين بار تعريفي مستقل در «تاريخ مجلس» است.

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس افزود: با اين اقدام ما وارد عرصه بازنويسي تاريخ مجلس شده‌ايم. نگاه به كاركرد مجلس براساس منابع و اسناد اعم از كتاب‌ها، مطبوعات و ... از جمله اركان اين پژوهش‌اند و بسیاری از اسناد استفاده شده در اين تحقیق، نویافته‌اند.

وي با تأكيد بر لزوم نداشتن نگاهي محدود به تاريخ معاصر ايران متذكر شد: در اين زمينه خيلي كم كار شده و نيازمند تأليفات جامع با نگاهي جديد است، زيرا در سال‌هاي اخير مجموعه‌اي از اسناد و نوشته‌هاي جديد نويافته بازیابی شده‌اند كه نگاه‌ها و فضاهايي جديدي را ترسيم مي‌كنند. اين موضوع بازنگري تاريخ معاصر را مي‌طلبد.

رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي، ايجاد آثار نوپديد با نگاهي جديد در تأليفات حوزه تاريخ معاصر ايران را از اهداف اين مركز خواند و گفت: تشويق ديگر مراكز پژوهشي و كتابخانه‌اي براي داشتن تحركاتي در اين زمينه، از ديگر انگيزه‌هاي انعقاد اين مجموعه قراردادها به شمار مي‌رود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط