یکشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۴:۰۹
آغاز به‌كار بخش تاريخ شفاهي كتابخانه مجلس

مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي از آغاز ثبت و استخراج خاطرات شخصيت‌ها و برخي از نمايندگان دوره اول مجلس شوراي اسلامي و همچنین نمایندگان مجلس قبل از انقلاب در بخشي با عنوان «تاريخ شفاهي» كتابخانه مجلس شوراي اسلامي خبر داد و از آن به عنوان يكي از شيوه‌هاي توليد سند ياد كرد.

علي ططري، پژوهشگر تاريخ و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، ضمن بيان اين مطلب اظهار كرد: اكنون بخشي از فعاليت‌هاي مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي معطوف به ثبت(ضبط و تصويربرداري) خاطرات افرادي نظير نمايندگان دوره اول مجلس شوراي اسلامي و برخي از افرادي است كه در تعيين سرنوشت انقلاب اسلامي ايران نقش به‌سزايي داشتند. اين‌ها سندهاي شنيداري و ديداري‌اند كه از قابليت استناد بالايي برخوردارند.
وي ضبط گفت‌وگوهاي مجموعه‌اي از اعضا و موسسان «سازمان فجر اسلام"» را از اقدامات در حال انجام بخش اسناد كتابخانه مجلس عنوان كرد و يادآور شد: سازمان فجر اسلام از سازمان‌ها و گروه‌هاي تشكيلاتي است كه سال 42 همراه با نهضت امام خميني(ره) فعاليت خود را آغاز كرد و به صورت رسمي از سال 53 تا 57 به انتشار اعلاميه‌هاي امام خميني(ره) پرداخت؛ به گونه‌اي كه اعضاي آن تمام اعلاميه‌ها و نوارهاي سخنراني‌هاي بنيانگذار انقلاب اسلامي را در سطح كشور پخش مي‌كردند و هيچ‌گاه از سوي ماموران ساواك(سازمان اطلاعات و امنيت كشور در رژيم پهلوي) شناسايي يا دستگير نشدند.

مدرس تاريخ افزود: تاكنون با داود احمدي، يكي از موسسان اين تشكيلات و قاسم تبريزي، يكي از اعضاي اين تشكل، گفت‌وگوهايي انجام شده و نتايج آن در حال پياده‌سازي است.

وي همچنين گفت‌وگو با محسن كنگرلو، از موسسان اصلي سازمان فجر اسلام و يكي از نمايندگان مجلس خبرگان جمهوري اسلامي را در شمار برنامه‌هاي در دست اقدام اين مركز عنوان كرد و بيان داشت: اكنون فهرستي از اسامي 15 نفر از نمايندگان مجلس شورای ملی (دوره‌های 24 و 25 مجلس شورای ملی) تهيه شده است و براي مصاحبه، برنامه‌ريزي‌هايي در اين زمينه انجام داده‌ايم.

مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس با بيان اين كه سه جلسه از انجام گفت‌وگوهاي اوليه با دكتر حسن رهاورد ـ از استادان هنر و ادبیات دانشگاه تهران و در زمره اولين افراد فعال در كنار علامه دهخدا و استاد معين ـ انجام شده است،‌ گفت: حاصل اين گفت‌وگوها به توليد سند مي‌انجامد و به زودی منتشر خواهد شد.

ططري در زمينه دشواري‌هاي تنظيم تاريخ شفاهي اظهار داشت: اين امكان وجود دارد كه فرد مصاحبه‌شونده با وجود حضور در حادثه‌اي كه در حال تشريح آن است، بر اثر گذشت زمان دچار اشتباهاتي در اصل واقعه يا در تبيين زمان آن رويداد شود يا گاهي به دليل منافع خود يا گروهي كه به آن وابسته بوده است، برخي از حقايق را به نفع خود يا آن گروه تغيير داده و بيان كند. در اين حالت مصاحبه‌كننده بايد از اطلاعات و آگاهي‌هاي بالايي برخوردار باشد تا حقايق را از غير تشخيص دهد و جريان مصاحبه را هدايت كند.

وي افزود: مصاحبه كننده علاوه بر اطلاعات تاريخي بايد بر زمان وقوع حوادث، تقدم و تأخر آنها نيز تسلط داشته باشد و با احاطه كامل بر روند مصاحبه، اطلاعات را استخراج كند و روشن ‌سازد. در حين پياده‌سازي مطالب نيز در مواردي كه ضرورت دارد در پاورقي‌ها، اصل وقايع تشريح شود.

پژوهشگر تاريخ معاصر با بيان اين كه هيچ سندي از لحاظ تاريخي، فاقد ارزش نيست، تصريح كرد: سند تعاريف گوناگوني دارد، اما در اينجا آن‌گونه سند تاريخي مدنظر است كه قدمت به‌نسبت زيادي از آن گذشته باشد. عقيده تمامي پژوهشگران و محققان مورخان تاريخي بر اين است كه سند بي‌ارزش وجود ندارد، چون هر سند، حتي يك پاكت، يك تمبر قديمي يا برگه‌اي كوچك، بازگوكننده گوشه‌اي از تاريخ است و شاهد و سندي است مبتني بر رخداد واقعه‌اي و مي‌توان از آن به عنوان مدرك استفاده كرد.

ططري در پايان در پاسخ به اين سوال كه آيا قصد داريد اين اسناد و اطلاعات آنها را به صورت كتاب درآوريد، خاطرنشان كرد:‌ تصميم داريم در اسرع وقت نتايج گفت‌وگوهاي پياده‌‌سازي شده تاريخ شفاهي را به صورت مقاله و در آینده به صورت کتاب انتشار دهيم تا در اختيار پژوهشگران تاريخ و محققان قرار گيرد. همچنین این مصاحبه‌ها براي بهره‌برداری پژوهشگران و محققان فهرست‌نویسی مي‌شود تا براي استفاده تحقیقی قابل استفاده شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط