علي ططري در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، گفت: يكي از مسايلي كه خلاء آن احساس مي‌شد، تاسيس واحد «تاريخ شفاهي» در مركز اسناد كتابخانه مجلس بود.

وي از تدوين آيين‌نامه‌ بخش «تاريخ شفاهي» در آذرماه 1387 به عنوان نخستين گام‌هاي مقدماتي براي تاسيس اين بخش ياد كرد و گفت: از سال‌ها قبل ضرورت داشت مركز اسناد كتابخانه مجلس به عنوان غني‌ترين آرشيو پارلماني كشور، واحد تاريخ شفاهي خود را راه‌اندازي كند تا از اين طريق، خاطرات نمايندگان مجلس شوراي ملي و اسلامي در راستاي توليد سند براي آيندگان  ثبت شود.

مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي متذكر شد: در نخستين مرحله تأسيس بخش تاريخ شفاهي، آيين‌نامه‌اي علمي و عملي در مقايسه‌ با ديگر آرشيوهاي داخلي و حتي خارج از كشور، كه تجربه ضبط تاريخ شفاهي داشتند، تدوين شد و اكنون زمينه‌هاي لازم براي ثبت نخستين سند اين واحد محقق شده است.

پژوهشگر حوزه تاريخ درباره ضرورت ثبت و توليد سند در بخش تاريخ شفاهي اظهار داشت: بسياري از نمايندگاني كه قبل از انقلاب در مجلس بوده‌اند، اكنون سنين بالايي دارند و هر چند وقت، خبر فوت يكي‌ از آنها را مي‌شنويم. اين افراد اخبار و اطلاعات با ارزشي دارند كه در ابعاد گوناگون اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي مي‌توانند براي پيشبرد و بازشناسي تاريخ مجلس و قوه مقننه كمك كنند و نقاط تاريك فراواني را روشن ‌سازند. لذا ثبت خاطرات و دانسته‌هاي آنها از اهميت بالايي برخوردار است. 

مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي بيان داشت: در آيين‌نامه‌ تدوين شده بخش تاريخ شفاهي، علاوه بر خاطرات نمايندگان مجلس، مصاحبه و ضبط خاطرات كاركنان و مديران ارشد مجلس شوراي اسلامي و نيز خاطرات و سرگذشت كساني كه اسناد و نسخ خطي خود را به اين مركز اهدا مي‌كنند، درنظر گرفته شده است.

وي درباره فعاليت‌هاي انجام شده بخش تاريخ شفاهي گفت: در اين راستا نخستين مصاحبه مقدماتي با دكتر «حسن رهاورد» دستيار علمي علامه دهخدا و از مشاهير تاريخ معاصر كشور، انجام شده است. وي در ماه‌هاي گذشته مجموعه‌هايي از اسناد نسخ خطي ذي‌قيمتي را به كتابخانه مجلس اهدا كرده است و ما سعي داريم در تدوين و تكميل اين مجموعه‌ها علاوه بر نيروهايي كتابخانه مجلس، از پژوهشگران تاريخ شفاهي كشورمان نيز كمك بگيريم.

ططري در توضيح اين كه «چگونه از موازي‌كاري در اين زمينه جلوگيري مي‌شود؟» گفت: برخي از مراكز كشور نظير سازمان اسناد انقلاب اسلامي، آستان قدس رضوي و بنياد تاريخ انقلاب اسلامي نزديك به دو دهه است كه به ضبط خاطرات مي‌پردازند. با توجه به دستاوردها و نتايج اقدامات اين مراكز، ما تنها به ضبط خاطرات نمايندگان و مدیران مي‌پردازيم.

وي درباره نحوه ارايه دستاوردهاي بخش تاريخ شفاهي متذكر شد: در اين مركز امكان انتشار نتايج حاصل از گفت‌وگوها از چند طريق نظير درج در فصلنامه و انتشار كتاب و کتابچه وجود دارد.

مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سوال كه «براي جلوگيري از وقوع اشتباه در بيان خاطرات و دانسته‌ها با توجه به اثر گذشت زمان يا كهولت سن مصاحبه‌شوندگان، چه تمهيداتي درنظر گرفته‌ايد؟» گفت: در اين حوزه علاوه بر تجربيات ساير مراكز، از پژوهشگران، محققان و كساني كه در حوزه تاريخ شفاهي كار كرده‌اند و به تاريخ اشراف دارند، در مصاحبه با افراد و پياده كردن مطالب استفاده مي‌كنيم.

وي با بيان اين كه تشخيص «اشتباه در بيان واقعيت» در جنبه پياده‌سازي مصاحبه‌هاي تاريخ شفاهي اهميت زيادي دارد و از حساسيت ويژه‌اي برخوردار است، يادآور شد: بر اساس تقسيم‌بندي، برخي از اين اشتباهات تاريخي‌اند و برخي موضوعي يا برداشت‌هاي فرد مصاحبه كننده‌اند كه مي‌تواند سليقه‌اي باشد. اگر از لحاظ تاريخي، اشتباه فاحشي در بيانات مصاحبه‌شونده وجود داشته باشد، در زمان پياده‌سازي، مصاحبه‌كننده بايد همراه با ذكر منابع تاريخي، ‌براي آن پاورقي‌ تنظيم كند. در مواقعي نيز ممكن است يك واقعه تاريخي تنها يك شاهد داشته باشد و مصداقي براي آن نتوان يافت. در اين صورت مطالب بايد عيناً نقل شوند.

ططري درباره برنامه‌هاي آتي اين مركز اظهار داشت: اين مركز مي‌كوشد در سال 88 و در راستاي خدمات‌رساني به پژوهشگران، مجموعه‌اي از انتشارات تاريخ شفاهي و نيز آرشيوي در مركز اسناد تهيه كند. قرار است مجموعه مصاحبه‌هاي اين بخش به صورت تصويري، ضبط صدا و نيز از طريق مكتوبات ارايه شوند و در اختيار پژوهشگران سياسي و تاريخي قرار گيرند.

وي اعلام كرد: 15 نفر نخست مصاحبه هاي«تاريخ شفاهي» مشخص شده‌اند كه تمامي آنها نمايندگان مجلس قبل و بعد از انقلابند و در سال آينده با آنها مصاحبه خواهد شد.

پژوهشگر تاريخ در پايان با تأكيد بر اين كه تنظيم مصاحبه‌هاي تاريخ شفاهي، فعاليتي است كه به زمان و بودجه فراوان نياز دارد، خاطر نشان كرد: در اين بررسي‌ها، مصاحبه‌كننده علاوه بر داشتن علم و تجربه كافي در زمينه تاريخ، بايد از مهارت زيادي از لحاظ فني و تخصصي برخوردار باشد و با كنار گذاشتن تعصبات و همچنين بي‌طرفي كامل، اعتماد مصاحبه‌شونده را جلب كند تا واقعيات تاريخي همان‌گونه كه رخ داده‌اند، تبيين شوند.