در پیام دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور آمده است؛ «همایش بینالمللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانههای عمومی؛ الگوها، تجربهها و ایدهها» با چشماندازی برگزار میشود تا به مسایل کتابخانههای عمومی بپردازد. امروز در حالی به استقبال این رویداد بین رشتهای میرویم که در دوسال اخیر ویروس کرونا برنامههای کتابخانههای عمومی را دچار خلل کرد اما متوقف نشد. با این حال کتابخانههای عمومی از چالشهای همهگیری بری نبودند و برخی از خدمات آنان تعلیق شد. در ایران نیز نهاد جزو نخستین ارگانهایی بود که رویهکاری مبتنی بر همهگیری را تدوین کرد.
به گفته مهدی رمضانی، در «همایش بینالمللی طراحی و توسعه خدمات کتابخانههای عمومی؛ الگوها، تجربهها و ایدهها» سعی شده است به مسایل کتابخانههای عمومی نگاه شود بنابراین باید از کلیشهها فاصله بگیریم.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با بیان اینکه نگاه فوق در نهاد کتابخانههای عمومی کشور ساری و جاری بوده است، به برخی خدمات کلان کتابخانههای عمومی اشاره کرد و افزود: دسترسی همه مردم به کتابخانههای عمومی، دسترسی پایدار و رایگان به برخی کتابخانهها در هر جامعهای بهویژه در مناطق محروم میتواند از شکلگیری آسیبهای اجتماعی جلوگیری کند.
وی با اعلام اینکه براساس آمارگیری سال 1399 جمعیت، 231 شهر کتابخانه عمومی ندارد، گفت: فقط 802 روستا کتابخانه عمومی دارد. از این رو توسعه خدمات الکترونیکی را سرلوحه قرار دادیم و از خیران خواستیم برای توسعه کتابخانههای عمومی پیشقدم شوند.
رمضانی با بیان اینکه برخی از مردم هنوز چندان با کتابخانههای عمومی آشنا نیستند با این حال اعلام کرد: در این خصوص در سالهای اخیر تلاشهایی شده اما نیاز است به این موضوع بصورت علمی وارد شده و جهاد علمی کرد.
دبیرکل نهاد کتابخانههای عمومی کشور با تاکید بر اینکه ظرفیت جمهوری اسلامی در این زمینه نباید مغفول بماند، تصریح کرد: معرفی یک کتابخانه و چند هزار عنوان کتاب لطف کمتری از یک عنوان کتاب ندارد. کتابخانههای عمومی باید با تغییرات و تحولات همراه شود و به پیشواز تحولات رفت.
بهرغم تنگناهای قانونی و مالی در بسط کتابخانههای عمومی که در مسیر تاسیس کتابخانههای الکترونیک با در نظر گرفتن حق کپیرایت و حقوق ناشران و مولفان وجود دارد چارهای در پیوستن به این مسیر وجود ندارد. شایسته است با محترم شمردن این رویداد بینرشتهای در راستای اهداف همایش بکوشیم.»
استاندار فارس نیز در ادامه این مراسم گفت: این همایش که در سطح بینالمللی به میزبانی شیراز برگزار میشود موجب افتخار ماست و رسالت و مسئولیت را بیشتر میکند.
محمدهادی ایمانیه، بیان کرد: متاسفانه فرهنگ کتابخوانی در کشور به حد شایستهای بالا نیست و از مردم با فرهنگ کشور توقع بیشتری در حوزه کتاب و کتابخوانی در توسعه جامعه خود میرود.
وی افزود: هرچند که سمت و سو، بیشتر به توسعه شبکههای مجازی بوده است اما بر کسی پوشیده نیست که در این فضا از دقت کار و محتوا کاسته شده است.
استاندار فارس با بیان اینکه اینگونه نیست که بگوییم دیگر کتابخانهها را برچیده و از فضای مجازی استفاده شود، گفت: این در حالی است که برخی از کتابخانههای غربی هم اکنون شروع به احیاء کتابخانههای خود کردهاند.
کتابخانههای ادارات عمومی شوند
استاندار فارس در این همایش با ارائه دو پیشنهاد عنوان کرد: باید بتوانیم کتابخانههای موجود را عمومی کنیم و با توجه به فراوانی کتابخانهها که بعضا انحصاری از آنها استفاده میشود اما در حد شایسته از فضاهای موجود آن استفاده نمیشود بتوانیم با تصویب یک آییننامه از سوی دولت و یا مجلس در این خصوص اقدام کنیم تا اجازه استفاده از کتابخانههای دولت را در ساعتها و روزهای معین برای استفاده عموم داشته باشیم.
ایمانیه ادامه داد: باید ساخت کتابخانههای عمومی بزرگ و جامع را در سطح استان و بهویژه در شهرستانها دنبال کنیم. از سوی دیگر باتوجه به کمبود امکانات مالی موجود، دسترسی به کتابخانههای مورد نیاز دشوار است اما باید این موضوع را در نظر داشت که این اقدام موجب تحول جهشی خواهد شد.
استاندار فارس همچنین در این جلسه پیشنهاد داد تا مسئولین استان فارس بهعنوان شروعکننده مقررات احداث و دریافت مجوز مجتمعهای تجاری استان بهویژه شهر شیراز در صورتی داده شود که طراحی و ایجاد یک ساختمان کتابخانه با نظارت اداره کل کتابخانههای عمومی ایجاد شود.
این مقام مسئول اضافه کرد: باتوجه به اینکه در سال جاری تعداد قابل توجهی افتتاح هتل را در دستور کار داریم؛ بنابراین بایستی ایجاد فضای کتابخانه در دستور کار باشد. همچنین در مساجد، فرودگاهها، پارکها، مترو و... نیز با انعقاد تفاهمنامه در ایجاد کتابخانهها اقدام شود.
استاندار فارس گفت: معتقدیم فارس استانی فرهنگی است و باید بهعنوان یک الگو در کشور باشد و این پویش ایجاد شود تا هر یک از اعضای خانواده نسبت به اهدای یک کتاب خود و ایجاد یک فضای مختص به کتابخانه اقدام کنند.
عمومی کردن کتابخانههای موجود و افزایش وسعت آنها دیگر پیشنهاد استاندار فارس در این همایش بود و وی افزود: برگزاری چنین همایشهایی در صورتی مؤثر است که بازخورد بسیار خوبی داشته باشد و بتواند مشکلات جامعه را رفع کند و امید است این اقدام بتواند در راستای فرهنگی کردن جامعه باشد.
رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری نیز در این مراسم گفت: براساس این گفته بزرگان که کتاب زیربنای تمدن بشری است، اگر همین جمله را مبنا قرار دهیم اهمیت و جایگاه کتاب مشخص میشود.
محمدصادق خیاطیان با بیان اینکه در دوران پیشرفتهای علمی، تحول فرهنگی و سرعت تکنولوژی بسترسازی برای ترویج کتاب و کتابخوانی بر کسی پوشیده نیست، افزود: بهرغم همه پیشرفتهای بشری و توسعه و اشاعه علم به نظر میرسد کتاب از جایگاه والایی برخوردار است.
وی با بیان اینکه کتاب ابزاری برای توسعه مرزهای دانش است، افزود: ملتها با ادبیات یکدیگر و رویکردها به واسطه کتاب آشنا میشوند.
رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در ادامه به نقش نهاد کتابخانههای عمومی اشاره کرد و گفت: جایگاهی که نهاد بهعنوان پیشران ترویج علم دارد بر کسی پوشیده نیست. بهعنوان کشوری که قطب عرصه علمی شناخته میشود نقش نهاد کتابخانههای عمومی در ترویج و توسعه علمی پوشیده نیست.
به گفته این مقام مسئول، بسیاری از نوآوریهای که در عرصه علم نیاز داریم باید از نهاد برخیزد. در عین حال بسیاری از ابزارهای نوآورانه میتواند قابلیت جدی در توسعه علمی از سوی نهاد داشته باشد.
لزوم استفاده از شبکه نخبگانی در کتابخوانی
وی با بیان اینکه استفاده از شبکه نخبگانی در این زمینه قابلیت توسعه دارد، افزود: اگرچه نرمافزارها و فناوریها همه در مسیر توسعه کتابخوانی نقش دارند اما از جایگاه کتابداران و نیروی انسانی فعال این حوزه نباید غفلت کرد همچنین کتابداران خودشان را اصلا دست کم نگیرند زیرا کتابداری علم گستردهای است.
خیاطیان در پیوند با شعار سال از نقش نهاد کتابخانهها در زمینهسازی دانشبنیانها در این حوزه نام بُرد و گفت: غافل نشویم از ابزارهای جدید اگر کتاب را یک امر اجتماعی بدانیم آن وقت ابزارهای نوآوری پاسخگوی مناسبی میتوانند برای رفع نیاز های کشور باشند.
به گفته رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، مردم به کتابخوانی علاقه دارند؛ بنابراین باید ابزارهای جدید به کار گرفته شود تا این علاقهمندی افزایش یابد.
وی با این حال، بیان کرد: برای حوزه کودک در تولید محتوای کتاب و استفاده از ابزارهای جدید عقب هستیم. با استفاده از شبکه نخبگانی در دانشگاهها میتوان کمک کرد این مسیر و فرآیند را دنبال کنیم.
به گزارش ایبنا؛ همایش بینالمللی طراحی و توسعه کتابخانه های عمومی؛ الگوها؛ تجربهها و ایدهها از سوی اداره کل کتابخانههای عمومی فارس طی روزهای 27 و 28 اردیبهشت جاری به میزبانی شهر شیراز برگزاری میشود.
نظر شما