دوشنبه ۱ مهر ۱۳۹۲ - ۱۲:۲۴
معرفی کلیدی‌ترین راه درک مفاهیم قرآن

نویسنده کتاب «تفسیر تنزیلی مبانی، اصول قواعد و فواید‌ (به ترتیب نزول)» گفت: کلیدی‌ترین راه درک مفاهیم قرآن توجه به پیوست‌ها و چیدمان حکیمانه سوره‌های قرآن است./

حجت‌الاسلام  عبد‌الکریم بهجت‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: سبک تفسیر تنزیلی به انسجام مجموعه آیات هر سوره و معنادار بودن روابط ظاهر و پنهان آیات درونی سوره و سیاق و تناسب میان آن‌ها توجه ویژه می‌کند و از کنار موضوعات به ظاهر غیرمتناسب به سادگی عبور نمی‌کند. این سبک تا حد امکان تلاش می‌کند در صورت وجود ارتباط و تناسب معنادار میان سوره‌ها در ترتیب طبیعی نزول یا سیاقی که از مجموعه سوره‌های نازل شده در یک قطعه زمانی به دست می‌آید، برای فهم اهداف خداوند حکیم بهره گیرد. این کتاب مباحث نظری را که در روش تفسیر تنزیلی استفاده شده، تشریح کرده است. 

وی در پاسخ به این سوال که سبک تفسیر تنزیلی چه سابقه‌ای دارد، گفت: تفسیر تنزیلی یا تفسیر به ترتیب نزول، یک سبک تفسیرنگاری است که بر اساس ترتیب نازل شدن سوره‌های قرآن بر پیامبر گرامی اسلام(ص) به تفسیر آیات و سوره‌های قرآن می‌پردازد. این سبک تفسیر، از حدود صد سال پیش سابقه داشته و در تفسیرهای «بیان‌المعانی» ،« الحدیث» و تفسیر «معارج التفکر» از این روش استفاده شده، اما تفسیر موضوعی بر اساس ترتیب نزول آیات قرآن،  نخستین بار است که در دنیای اسلام در مجموعه کتاب تفسیر «همگام با وحی» انجام می‌شود. این مجموعه که در  20 جلد منتشر خواهد شد، به روش تفسیر به ترتیب نزول آیات با زبان فارسی روان برای فارسی‌زبانان نگاشته شده است. «تفسیر همگام با وحی» از سوره علق که نخستین سوره نازل شده بر پیامبر (ص) است، آغاز می‌شود و فرآیند تحقیق و تحول از نگاه قرآن و جامعه را بررسی می‌کند. سه جلد از این تفسیر تاکنون از سوی انتشارات تمهید روانه بازار کتاب شده است.

نویسنده کتاب تفسیر تنزیلی گفت: سبک تفسیر تنزیلی به نوع چیدمان آیات قرآن اشاره دارد. مفسرانی مانند آیت‌الله مکارم شیرازی و مرحوم علامه طباطبایی در نگارش تفسیر به ترتیب چیدمان قرآن موجود تفسیر کرده‌اند. اما مفسران تفسیر تنزیلی بر اساس ترتیب نزول آیات قرآن به تفسیر سوره‌ها و آیات قرآن اقدام می‌کنند. باید به این نکته توجه کرد که چیدمان قرآن موجود امروز بر اساس ترتیب نازل شدن آن به پیامبر(ص) نیست. به عنوان مثال، سوره بقره هشتاد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر است که امروزه به عنوان دومین سوره در قرآن آمده است.

این پژوهشگر و محقق قرآنی در پاسخ به این سوال که هدف از تفسیر قرآن با این سبک چیست، گفت: ویژگی تفسیر تنزیلی و تفاوت آن با دیگر سبک‌های تفسیرنگاری، پاسخ دادن به یک نیاز اساسی یعنی تاکید بر فهم روش و مهندسی‌ قرآن و دین در عرصه فرهنگ‌سازی است. واقعیت این است که پاسخ به سوالات فرهنگی جامعه را می‌توان از تفسیر سوره‌هایی که به ترتیب در شرایط مختلف اجتماعی نازل شده‌اند، به دست آورد.

نویسنده کتاب «اصول تحول فرهنگی با توجه به نزول تدریجی قرآن» گفت: نزول قرآن، نزولی حکیمانه است به این معنا که اگر گفتاری مطرح می‌شود، گفتارهای بعدی در تکمیل گفتار پیشین است و موضوعات تناسبی معنایی و موضوعی با یکدیگر دارند. اگر همه محتوای هر سوره را مجموعه‌ای منسجم و دارای هدف بدانیم، به این نتیجه خواهیم رسید که تعداد آیات هر سوره بر مبنای بیان هدف آن سوره طراحی شده است و همه آیات در کنار هم هدف از نزول آن سوره را تکمیل می‌کنند. برای دست‌یابی به هدف هر سوره باید به تناسب معنایی آیات توجه کنیم. به همین دلیل، در تفسیر همگام با وحی این انسجام موضوعی رعایت شده است .

بهجت‌پور اظهار کرد: ویژگی اساسی کتاب تفسیر همگام با وحی این است که نخستین بار در جهان اسلام به این سبک پرداخته‌شده و آیات قرآن را بر اساس ترتیب نزول بررسی کرده است.

مدیر موسسه قرآنی تمهید افزود: کتاب تفسیر تنزیلی به مباحث نظری شامل مبانی، اصول تفسیر به ترتیب نزول، قواعد تفسیر به ترتیب نزول و فواید تفسیر به ترتیب نزول پرداخته است تا مباحث نظری این روش تفسیر را برای مخاطب تشریح کند. این کتاب در واقع، راهنمایی است برای کسانی که می‌خواهند از شیوه تفسیر به ترتیب نزول آیات آگاه شوند.
 
چاپ نخست کتاب تفسیر تنزیلی به قلم عبدالکریم بهجت‌پور با شمارگان هزار نسخه در 448 صفحه و به قیمت 180 هزار ریال به تازگی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط