دوشنبه ۶ آذر ۱۳۹۱ - ۱۲:۳۷
سجادی: ادبیات کلاسیک ترکی ادبیات اشک‌ و لبخند است

صالح سجادی، پژوهشگر ادبی، از تالیف دو اثر پژوهشی در زمینه شعر آیینی و شعر طنز ترکی خبر داد. وی معتقد است ناآشنایی شاعران ترک‌زبان با متون کلاسیک ترکی به وجود آمدن آثاری تکراری را دربردارد. وی همچنین ادبیات کلاسیک ترکی را ادبیات اشک‌‌ها و لبخندها می‌داند؛ چراکه به زعم او شاعران ترک‌زبان هم در مرثیه و هم در طنز توانا بوده‌اند.-

سجادی به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: در حیطه ادبیات اقوام ایرانی، حوزه‌های ناشناخته فراوانی وجود دارد که اغلب به دلیل سیاست‌های اشتباه فرهنگی، این نوع از ادبیات با تمام غنایی که داشته، با بی‌مهری‌هایی روبه‌رو بوده است.

وی افزود: اگر به ادبیات اقوام آن‌گونه که باید اهميت داده می‌شد، شاید اکنون این نوع از ادبیات بیشتر به رشد فرهنگی و ادبی ما کمک می‌کرد.

این پژوهشگر به تاریخ ادبیات ترکی اشاره و تشریح کرد: حدود 70 درصد شاعران آذربایجان به زبان ترکی شعر می‌سرایند و از آن‌جا که رابطه آن‌ها با متون کلاسیک این زبان و ادبیات قطع شده است، به شعر کشور آذربایجان یا ترکیه روی می‌آورند و این مساله سبب می‌شود شاهد خلق آثاری تکراری و خالی از غنای فرهنگی و هویتی باشیم. این در حالی ا‌ست که شناخت گذشته این نوع از ادبیات به شعری متکی بر محتوا و هویت غنی ما منجر خواهد شد.

وی ادامه داد: از حدود 6 سال پیش کاری پژوهشی را در زمینه شعر ترکی آغاز کرده‌ام که حاصل آن سه مجموعه سه جلدی بوده است. یکی از این آثار به «سیر غزل در شعر ترکی» اختصاص داشت که از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ رسید. دو اثر دیگر نیز از سوی همین انتشارات در دست چاپ است. هر سه مجموعه از نظر ساختار کلی مشابه یکدیگر هستند.

یکی دیگر از این آثار پژوهشی مجموعه‌ای سه جلدی با عنوان «سیر شعر آیینی در زبان ترکی» نام دارد. سجادی درباره این اثر گفت: در جلد نخست این مجموعه که درآمدی بر شعر آیینی است، به این مقوله در انواع ادبی آن چون شعر «عاشیق‌«ها، ادبیات فولکلور ترکی و حتی پیش از اسلام پرداخته‌ام.

وی توضیح داد: برای مثال در نبرد «رستم و افراسیاب» ترک‌زبانان مرثیه‌ای برای کشته شدن افراسیاب دارند. از سوی دیگر «اوخشاما» نیز مرثیه‌ای بوده که زنان ترک‌ در سوگ عزیزانشان سر می‌داده‌اند. این موضوع که چگونه پس از اسلام تمامی این نوع اشعار با مبانی اسلامی تطبیق یافته یا مبانی شعر مذهبی در شعر عاشیق‌ها، از دیگر مباحث پرداخته شده در این مجلد است.

این شاعر یادآور شد: به ‌طور کلی جلد نخست درآمدی بر این موضوع و نگرش کلی آن است، البته بحث تحلیلی هم مطرح می‌شود، اما بیشتر همان بحث تاریخی و چگونگی به‌وجود آمدن این نوع شعر یعنی شعر آیینی است.

وی ادامه داد: نگاه آسیب‌شناسانه به تحریف‌هایی که در حوزه شعر آیینی ترکی صورت گرفته، گونه‌های مختلف آن، مانند مناجات‌نامه‌ها یا برای مثال شعر مهدوی ترکی، قالب‌های شعر ترکی، هم قالب هجایی و هم قالب عروضی و چهره‌های برتر شعر مرثیه از دیگر مبحث‌های پرداخته شده در این اثر هستند.

سجادی افزود: ادبیات کلاسیک ترکی ادبیات اشک‌ و لبخند است چرا که شاعران هم از دیدگاه اجتماعی و هم از دیدگاه عاطفی به مسایل نگاه کرده‌اند و انتقادهای خود را گاه با زبان طنز و گاه از بعد مذهب و مرثیه به تصویر کشیده‌اند.

وی درباره منابع به‌کار گرفته در این پژوهش اظهار کرد: در این پژوهش تنها به منابع و مستندات ایران بسنده نکرده‌ام و از منابع و آثار موجود در سلیمانیه عراق، نخجوان و ترکیه نیز بهره گرفته‌ام.

این پژوهشگر درباره جلد دوم کتابش گفت: جلد دوم این اثر تذکره کاملی از همه شاعران مطرح مرثیه‌سرا در ادبیات ترکی را شامل می‌‌شود و بخش‌های مختلفی دارد که در هزار و 300 صفحه آمده است.

وی به جلد سوم این مجموعه اشاره و تصریح کرد: مجلد سوم به شعر آیینی معاصر اختصاص دارد و تمامی قالب‌های شعری و از جمله «سربست» (شعر سپید ترکی) را شامل می‌شود.

سجادی در پایان و درباره دیگر اثر در دست انتشارش توضیح داد: «سیر طنز در شعر ترکی» نیز به سفارش دفتر طنز حوزه هنری انجام شد و مانند کتاب «سیر شعر آیینی در زبان ترکی» در سه مجلد، شامل درآمدی بر این نوع شعر، تذکره شاعران طنزپرداز و طنز در شعر معاصر ترکی است.

هر دو کتاب «سیر طنز در شعر ترکی» و «سیر شعر آیینی در زبان ترکی» از سوی انتشارات سوره مهر مراحل انتشار را طی می‌کنند.

سجادی متولد سال 1355 در تبریز و فارغ‌التحصیل رشته مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران است. وی علاوه بر شعر در حوزه کاریکاتور نیز فعالیت کرده است.

«تشنج کلمات» و «نور و نیلوفر» عنوان دو مجموعه شعر منتشر شده پیشین او هستند. همچنین مجموعه سه جلدی «سیر غزل در شعر ترکی» و منظومه «تراژدی اورمان» از دیگر آثار منتشر شده سجادی‌اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط