سه‌شنبه ۲۱ دی ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۶
اسلام‌شناسِ ایرلندی‌تبار از هنر اسلامی می‌گوید/ مقایسه هنریِ دو منبر چوبیِ قرن ششمی

چند ماهی از انتشار کتاب جدید برنارد اوکین، اسلام‌شناسِ ایرلندی‌تبار می‌گذرد: «مطالعاتی پیرامون نقاشی اسلامی، سنگ‌نگاری‌ها و آثار تزئینی» کتابی دربرگیرنده 19 مقاله درباب هنر اسلامی در قرون وسطی است و ازجمله نخستین تقریرهای اشعار فارسی بر روی آثار هنری و معماری ایران و ترکیه را نیز مطالعه می‌کند. در این کتاب مقاله جالبی با عنوان «داستان دو منبر چوبی، در مصر و سوریه» وجود دارد که پیرامونِ ساخته‌شدن یکی از روی دیگری بحث می‌کند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) و به‌نقل از انتشارات دانشگاه ادینبورگ: برنارد اوکین را در ایران با دو کتاب «معماری تیموری در خراسان» (بنیاد پژوهشهای اسلامی/1383) و «نمودِ زبان فارسی در هنر اسلامی» (علمی‌وفرهنگی / 1399)می‌شناسیم. او بیش از چهل سال است که استاد هنر و معماری اسلامی در دانشگاه آمریکایی قاهره و کارشناس گنجینه‌های هنر اسلامی در موزه‌های قاهره است و بنابه وبسایت آمازون تاکنون 15 عنوان کتاب از او به چاپ رسیده است. وی عکاس نیز هست و اخیراً مدیریت گردآوری پایگاهی به نام کتیبه‌های یادمانی قاهره را بر عهده دارد.

اوکین در سال 1396 برنده جایزه بین‌المللی فارابی شد و مدتی هم در ایران اقامت داشت. کتاب جدید او با عنوان «مطالعاتی پیرامون نقاشی اسلامی، سنگ‌نگاری‌ها و آثار تزئینی» دربرگیرنده 19 مقاله درباب هنر اسلامی در قرون وسطی است. کتاب مصوّر است؛ با بیش از 300 تصویر رنگی. اوکین در این کتاب نگاهی بحث‌انگیز به آثار سیاه‌قلم‌ها و شاهکارهایی در نسخ خطیِ مصور عربی و فارسی دارد و در جای‌جای کتاب به تحلیل پرشمار نمونه‌هابی از هنرهای تزئینی مسلمانان نظیر آثار چوبی، بافته‌ها، سرامیک‌ها و فلزکاری‌ها می‌پردازد؛ از منبرهای بزرگ گرفته تا جعبه‌های کوچکی که با عاج فیل ساخته می‌شدند.

اوکین همچنین تحولات فرمی و محتواییِ سنگ‌نگاره‌های به زبان فارسی و عربی را از قرن دهم تا پانزدهم میلادی در ایران و مصر بررسی کرده است. این کتاب نخستین تقریرهای اشعار فارسی بر روی آثار هنری و معماری ایران و ترکیه را مطالعه می‌کند و در مسیر خود، نمایشی از به‌ویژه مهم‌ترین داشته‌های گنجینه‌های هنر اسلامی در موزه‌های قاهره ارائه می‌دهد. فهرست زیر ترجمه عنوان مقالات کتاب است:
 
1ـ هنر سوزن‌دوزیِ مصری در دورۀ فاطمیان
2ـ خوشنویسیِ یادمانی در مصرِ دورۀ فاطمیان: کتیبه‌های سنگی، گچی و چوبی
3ـ شاهنامۀ بزرگ جلایری
4ـ مدیوم و محتوا در کتیبۀ یادمانیِ قاهرۀ دورانِ قرون وسطی
5ـ داستان دو منبرِ چوبی در مصر و سوریه، در شب عیدِ ایّوبیان
6ـ نگاهّ زبان
7ـ متن و نقاشی‌های مقامات السیوطی
8ـ 
تصویرسازی‌ها در نسخ خطی کلیله و دمنه
9ـ کتیبه‌های منطقۀ تاریخی شهر قاهره
10ـ  فارسی‌نویسی‌ در کتیبه‌های یادمانیِ ترکیه
11ـ قرابت یا غرابت؟ مهر و نشان‌های نسخ و نقاشی‌ها در ظفرنامه و برخی نسخ خطی دیگر
12ـ کپشن‌نویسی در نسخ خطی ادبیات عرب، در قرون وسطی
13ـ شمایل‌نگاری شاهنامه
14ـ درآمدی بر هنر اسلامی، هنر ایوبیّان و ممالیک بحری و هنر ایرانی
15ـ شعر فارسی در هنر و معماری ایلخانی
16ـ سیاه‌قلم: پیوندهای جلایری
17ـ کتاب منتخبات من الصواعق المحرقه (علامه بهبهانی) و پیشینیان
18ـ پرده‌برداری از چهرۀ نقاشیِ ایرانی
19ـ چهره‌ها و فیگورهای سنگ‌نگارانه در نقاشیِ ایرانی

 
کتاب را انتشارات دانشگاه ادینبورگ در 512 صفحه وزیری (مصوّر، رنگی) و بهای 135.5 دلار، در نوامبر 2021 چاپخش کرده است. عنوان اصلی کتاب Studies in Islamic Painting, Epigraphy and Decorative Arts است.

منبع: edinburghuniversitypress.com

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها