شرح و تفسیر دستگاه نظری آنسلم استراوس

مدیر انتشار بزنگاه در گفت‌وگو با لیلا علیزاده ده‌آبادی خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) ضمن اعلام این خبر افزود: کتاب «دستگاه نظری آسنلم استراوس» تازه‌ترین اثر از انتشارات بزنگاه در حوزه جامعه شناسی نوشته ح.ا.تنهایی است. آنسلم استراوس جامعه‌شناس شیکاگویی، به تعبیری یکی از نظریه‌پردازان مکتب شیکاگو دوم، با تبار نظری پارادایم پرگماتیستی و دستگاه نظری همکنش گرایی نمادی، خالق دستگاه روش‌شناسی نظریه زمینه‌ای با همراهی بارنی گلیسر است. استراوس با تأکید بر رویکرد کنش‌پژوهی روش نظریه زمینه‌ای را با زمینه‌های روش‌شناختی پرگماتیستی، فرود به زمینی و ابداکشنی یا کنش پژوهی پیش برد و در این کار با همراهی جولیت کربین در تکمیل اسلوب‌ها و فنون نظریه زمینه‌ای، رویکردی مستقل از گلیسر را به انجام رساندند. رویکردی مستقل که برآمد و نمایانگر تقابل تبار شیکاگویی استراوس و تبار کلمبیایی گلیسر بود.

مریم نوتاش در خصوص ساختار این نظریه و تأثیرش در بنیان‌های پژوهش‌های اجتماعی افزود: روش نظریه زمینه‌ای رویکردی کیفی در پژوهش است که مهمترین هدف آن تولید نظریه است. در تأکید بر اهمیت و کارایی روش کیفی، استراوس ضمن نقد آشکار کارکردگرایی، پوزیتیویسم، روش‌های پیمایشی، علّی‌گرایانه، ناتاریخی و الزامات مصنوعی در رویکردهای کمّی و تحلیل‌های ریاضی و آماری، تأکید می‌کند که روش کیفی هیچ نیازی به ترکیب یا تلفیق با روش‌های کمی ندارد.

استراوس مانند دیگر همکنش‌گرایان نمادی هم‌عصر خود، بیشترین آموزه‌های خود را از نخستین چهره‌های مکتب شیکاگو، افرادی چون دیویی، مید و بلومر فراگرفت. استراوس با استراتژی میان‌ساخت در مطالعات میان‌دامنه دو گونه از نظریه‌های بنیادی و صوری را با رویکرد روش نظریه زمینه‌ای پدید آورد و فرآیند زندگی کنشگران را در جهان‌های اجتماعی مختلف در زندگی روزمره، سیستمی، و تاریخی مطالعه کرد. در همین کوشش استراوس در زمینه‌های جامعه‌شناسی پزشکی، شهری، اشتغال، هویت، سازمان نظم گفتگوهای جدالی، و گذرگاه پایگاهی به تولید نظریه نیز پرداخته است.

وی در توضیح ساختگاه کتاب افزود: «دستگاه نظری آنسلم استراوس» هفتمین جلد از کتاب‌های دستگاه نظری است که توسط ح.ا.تنهایی نوشته شده است و در این جلد به شرح و تحلیل تخیل جامعه‌شناختی استراوس در چهار جستار هستی‌شناسی، روش‌شناسی، ایستایی‌شناسی و پویایی‌شناسی دستگاه نظری استراوس پرداخته است. این کتاب برای پژوهشگران نظریه‌های همکنش‌گرایان جدید و پویندگان و کاربران روش نظریه زمینه‌ای GTM می‌تواند بسیار مفید باشد، به ویژه آنکه، تا کنون هیچ کتابی در ایران پیرامون شرح کامل دستگاه نظری استراوس انتشار نیافته است.

تنهایی همچنین بنیان‌گذار و شارح جامعه‌شناسی تفسیری پرگماتیستی، جامعه‌شناسی درمانی و جامعه‌شناسی نظری پرگماتیستی در ایران است. دکتر تنهایی، شاگرد مستقیم استاد سرشناس و خالق اصطلاح همکنشگرایی نمادی، هربرت بلومر در آمریکا بود و مجوز مکتوب برای تدریس در سطوح عالی نظریه‌های جامعهشناسی را از وی دریافت کرده است.

این کتاب با شمارگان ۵۰۰ نسخه، 260 صفحه و به بهای 130هزار تومان منتشر شده است.