شنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۳
نیازمند نگاه جدی و علمی به مشروطه هستیم

سیدمرتضی آل‌داوود گفت: کتاب «بازخوانی اندیشه‌های مرتضی قلی هدایت (صنیع‌الدوله)» از سوی انتشارات مُگستان منتشر شده است. این کتاب وقایع دوره انقلاب مشروطه را از آن حیث که سبب بیداری ایرانیان از خوابی چند صد ساله بود بررسی کرده است.

سید‌مرتضی آل‌داوود، مدیر مسوول انتشارات مُگستان با اشاره به کتاب‌های این نشر در حوزه تاریخ گفت: سفرنامه «بندر لنگه و جزایر جنوبی ایران» سفرنامه‌های ایرانی قرن 13 است که به قلم مولفی ناشناخته حکمران بندر لنگه (1314-1315 قمری) در زمان قاجار نوشته شده است، من این کتاب را تصحیح، ویرایش و به چاپ رسانده‌ام.
 
وی افزود: کتاب «بازخوانی اندیشه‌های مرتضی قلی هدایت (صنیع‌الدوله)» اثر پیام علیزاده از دیگر کتاب‌های نشر مگستان در حوزه تاریخ است، این کتاب وقایع دوره انقلاب مشروطه را از آن حیث که سبب بیداری ایرانیان از خوابی چند صد ساله بود و همچنین ویژگی خواست‌هایش که اساسی‌ترین آن برقراری حکومت قانون بود، مورد بررسی قرار داده است که برای ما اهمیت فراوانی دارد. از سوی دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد مشروطه سبب شد تا پیش‌زمینه‌های فکری ورود ایرانیان به جهانِ اندیشهِ معاصر فراهم شود. اما به رغم گذشت بیش از صد سال از تاریخ‌نگاری و بررسی تحولات مشروطه، هنوز نیازمند نگاه جدی و علمی به مشروطه هستیم.
 
آل‌داوود در ادامه بیان‌کرد: مرتضی قلی هدایت ملقب به صنیع‌الدوله از رجال سیاست‌دان و با نفوذ در دوران مشروطه است که به ریاست اولین مجلس شورای ملی ایران نیز رسید. دسترسی به منابعی که از خط سیر اندیشه صنیع‌الدوله اطلاعات وسیعی در اختیار ما قرار دهد، کار دشواری بود. علی‌رغم کوشش‌های ایشان در دوران تاریخ مشروطه، دست نوشته‌های اندکی از ایشان باقی مانده است. اما می‌بایست برای اولین بار کوششی برای بازخوانی اندیشه‌های اقتصادی و سیاسی ایشان صورت می‌گرفت.
 
وی که زاده 1329 از خور و بیابانک از توابع اصفهان و دانش‌آموخته رشته زبان و ادبیات فارسی است در ادامه گفت: کتاب «تاریخ انقلاب طوس» روایت به توپ بستن  مجلس در زمان قاجار و تالیف محمدحسن خراسانی هروی است که سیدمحمد آل‌داوود آن را تصحیح و ویرایش و نشر مگستان آن را چاپ و راهی بازار نشر کرد.

 

آل‌داوود افزود: کتاب «سفرنامه یزد و کرمان» به قلم مولفی ناشناس از دوره ناصرالدین شاه از سری کتاب‌های خطی چاپ نشده است که در رده سفرنامه‌هاست. این کتاب نیز با تصحیح، مقدمه و تعلیقات خودم و توسط نشر مگستان چاپ و راهی بازار نشر شده است. در شرح این کتاب باید بگویم که در دوران قاجار به خصوص در دوران سلطنت طولانی ناصرالدین شاه با توجه به اتفاقاتی که در دنیا می‌افتد و تاسیس دارالفنون و آمدن اساتید خارجی به ایران و رفتن محصلین ایرانی به خارج، سفرنامه‌نویسی رونق فراوانی پیدا کرد. آمار می‌گوید در زمان ناصرالدین شاه تعداد سفرنامه‌هایی که خارجی‌ها در مورد ایران نوشته‌اند حدود 60 سفرنامه است و تقریبا به همین تعداد سفرنامه‌هایی است که ایرانیان درباره سفرهای داخلی خود نوشته‌اند.
 
مدیر مسوول نشر مگستان در شرح بیشتر «سفرنامه یزد و کرمان» افزود: در سفرنامه‌های خارجی در مورد ایران که تعدادشان کم نیست، بیشتر سعی شده است تا در پناه سفرنامه‌نویسی اغراض سیاسی موردنظر دولت‌هایشان را مورد توجه قرار دهند. اما این سفرنامه تاریخ کتابت ندارد، نویسنده نامشخص است. کاتب نیز نامعلوم است. آنچه که در مورد این کتاب نگاشته شده اطلاعاتی است که از لابه‌لای صفحات کتاب به دست آورده‌ایم. درباره تاریخ تالیف در کتاب آمده است، در سال 1877 که ما به بحرین آمدیم. قیمت مروارید فلان مبلغ بود و حال که دو سال از آن تاریخ گذشته قیمت مروارید فلان مبلغ است. یعنی استنباط می‌شود که نامبرده از محصلین اعزام به خارج دوران ناصری بوده و در رشته مخابرات تحصیل کرده است و پس از آمدن به ایران به دستور ناصرالدین شاه به برقراری ارتباط تلگرافی بین شهرهای ایران پرداخته است.
 
آل‌داوود افزود: ابتدا ارتباط باغ لاله‌زار است با قصر گلستان، سپس از تهران به زنجان ارتباط برقرار کرده و بعد ماموریت یافته که با نصب تیرهای تلگراف اصفهان را به نائین، نائین را به یزد، یزد را به کرمان، کرمان را به بندرعباس متصل کند که ایران شاید جزو 5 کشور نخستینی باشد که دارای ارتباط تلگرافی بوده است و این را باید از همت همین مهندس ناشناس دانست. البته نام‌برده در این کتاب بدون اینکه از مسایل فنی تلگراف سخنی به میان آورد، بیشتر به شرح مکان‌ها و شهرهایی که در مسیر راه بود، پرداخته و به نوعی مونوگرافی مختصری از دهات و شهرهای آن روزها ارایه داده است.

وی در ادامه بیان کرد: کتاب «بدایع‌السمر و وقایع‌السفر» عنوان کتابی است به قلم شیخ‌الرئیس ابوالحسن میرزا قاجار، فرزند هفتمین پسر فتحعلی‌شاه قاجار، که این نسخه خطی را در کتابخانه آستان قدس رضوی یافتم و ضمن تصحیح و شرح، متن آن را در انتشارات مگستان منتشر کردم.

 

مدیر مسوول نشر مگستان با بیان اینکه کتاب «آئین بهین» کتاب دیگری است که به تصحیح آن همت گماشته‌ام، گفت: کتاب «آئین بهین» یا آیین کشورداری پیشینیان توسط کامندک که شخصی هندی‌الاصل بود، نوشته شده است که شخصی از مردم کاشان به نام ابوالفضل عباس بن احمد یمانی این کتاب را ترجمه کرد و من این کتاب را تصحیح کردم و مقدمه‌ای بر آن نوشتم و با تعلیقات برای اولین بار  نشر مگستان به چاپ رسانده و راهی بازار نشر شده است.  
 
آل‌داوود با اشاره به کتاب «آئین بهین» افزود: از قرن دوم هجری بخشی از اندیشه سیاسی در زمینه حکمت عملی متاثر از متون ایرانیان پیش از اسلام در زمینه آداب سلوک و آیین کشورداری شکل گرفت و کتاب‌های متعددی با نام‌های مختلف در اندرز به شاهان تالیف شد. افضل‌الدین ابوحامد کرمانی مورخ و اندیشمند اواخر دوره سلجوقی که دوران چند پادشاه آخر قاوردیان کرمان را درک کرده است علاوه بر دو کتاب تاریخی «بدایع‌الزمان فی وقایع کرمان» و «المضاف» و کتاب «عقدالعلی الموقف الاعلی» را در موضوع آداب سلوک و آیین کشورداری تالیف کرده است. وی با قلمی ادیبانه عملکرد سلاطین و حکام کرمان را به نقد می‌کشد و رهنمودهایی برای اصلاح امور بر اساس سیرالملوک‌ها ارایه می‌دهد.
 
وی همچنین به دوره یازده جلدی «فروغ فرزانگی» اشاره کرد و گفت: هر جلد از این کتاب در یک زمینه خاص است و در واقع این کتاب بررسی جراید ایران است از اول قرن تا سال 1350 در زمینه‌های مختلف مشروطه، مسایل مخفیانه مشروطه، تاریخ معاصر ایران و نویسندگان معاصر ایران که این کتاب زیر نظر مهدی محقق انجام شده و نشر مگستان آن را به چاپ رسانده که کار بسیار ارزشمندی است.

 

آل‌داوود در ادامه بیان کرد: کتاب «حکمت کویر» ادای دینی است به محققی پرکار از ناحیه خوروبیابانک که به کوشش خودم تالیف و در نشر مگستان به چاپ رسید. این کتاب به بررسی آثار عبدالکریم حکمت یغمایی در شش بخش پرداخته است. بخش اول این کتاب به بررسی آثار و زندگی حکمت یغمایی از دیدگاه پژوهشگران و صاحبان قلم که او را از نزدیک می‌شناختند و از فعالیت‌ها و پژوهش‌های او آگاه بودند، پرداخته است. بخش دوم کتاب «حکمت کویر» گزیده پژوهش‌های حکمت یغمایی است. بخش سوم این کتاب شامل تحقیق و پژوهش پیرامون خوروبیابانک است که در این بخش حاصل پژوهش صاحبنظران آمده است.

مدیر مسوول نشر مگستان ادامه داد: بخش چهارم کتاب «حکمت کویر» به بیان خاطرات از زبان افرادی اختصاص دارد که شناختی دقیق از عبدالکریم حکمت یغمایی داشتند و بخش پنجم کتاب به بیان مقالات اهدایی از دکتر علی‌اصغر زرگر، دکتر محمد جعفری قنواتی، حسین مسرت و دیگران می‌پردازد. در بخش ششم کتاب «حکمت کویر» نیز بخشی از اشعار حکمت یغمایی آورده شده است.
 
وی افزود: او دانشمند و محققی پرکار بود و به ویژه در حوزه پژوهش‌های مربوط به کویر مرکزی ایران و ناحیه خوروبیابانک کسی به اندازه او پژوهش و تحقیق نکرده و آثار متعدد منتشر نکرده بود، از این رو بر خود واجب دانستم که حداقل در بزرگداشت یاد و نام او کتابی منتشر کنم. کتاب و چندین مقاله از او به چاپ رسیده ‌است که بیشتر آنها در زمینه تاریخ، جغرافیا، ادبیات و مردم‌شناسی منطقه خوروبیابانک است.
 
آل‌داوود در ادامه گفت: مهم‌ترین کار من تجدید چاپ مجله یغما است که این اثر در 31 جلد و در حدود 28 هزار صفحه چاپ شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها