جمعه ۱۱ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۹:۲۴
دامنه شعر متعهد گسترده‌تر از آیینی است/ غفلت شاعران آیینی از موضوعاتی محوری

محمود اکرامی‌فر،‌ شاعر و پژوهشگر ادبی تاکید دارد که اشعار آیینی لزوما متعهد نیستند و چون با محدودیت‌های تظاهر بیرونی، جمعی‌بودن و تکرار مواجه‌اند گستردگی کمتری نسبت به شعرهای متعهد دارند.

محمود اکرامی‌فر در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با بیان اینکه شعر آیینی دارای دو وجه است، عنوان کرد: شعر آیینی دو وجه را شامل می‌شود. یک وجه کلی که اشعار مرتبط با تمام آیین‌های ملی و مذهبی از جمله بعثت، میلاد و شهادت ائمه اطهار (ع)، یلدا، نوروز و سیزده به‌در را دربردارد و یک وجه خاص که تعریفی ویژه دارد و اشعار مربوط به آیین‌های مذهبی را شامل می‌شود.

اکرامی‌فر با بیان اینکه آیین امری بیرونی و جمعی با تظاهرات غیرذهنی است که تکرار می‌شود، افزود: بنابراین شعر آیینی نیز شامل اشعاری مذهبی است که درباره رفتارها و تظاهرات گروهی از مردم که تکرار می‌شود، مانند عاشورا، غدیر، ‌بعثت، شهادت‌ و ولادت‌ شخصیت‌های دینی سروده می‌شود. بنابراین شعری که ذهنی باشد و به عنوان نمونه احساس یک شاعر را درباره مفاهیم دینی و راز و نیازهایش با خدا را بیان می‌کند، آیینی نیست چون فاقد اصول بیرونی بودن، تکرار شدن و گروهی بودن است.

این شاعر با تاکید بر اینکه شعر متعهد دارای محتوای تعهدی است و علایق شاعر و جامعه را به موضوع‌های اجتماعی، سیاسی و اعتقادی دربردارد، گفت: اشعار متعهد اجتماعی می‌توانند آیینی نیز باشند ولی هر شعر آیینی متعهد نیست و از آن محدودتر است.

اکرامی‌فر با بیان اینکه شعر آیینی مراحل مختلفی را طی کرده که یکی تبیینی و مربوط به دوران ظهور کسایی مروزی تا محتشم کاشانی است، افزود: دوره بعدی اشعار آیینی توصیفی را دربردارد که از محتشم شروع می‌شود و اکنون نیز نمونه‌هایی از آن را می‌یابیم. دوره سوم به اشعار آیینی عرفانی اختصاص دارد که با عمان سامانی شروع شد و دوره چهارم نیز اشعار آیینی اجتماعی را شامل می‌شود که در آن شاعر به بیان ارتباط آیین‌هایی چون عاشورا با دوران امروز می‌پردازد و ترکیبی از عشق، حماسه و مرثیه است.

وی با تاکید بر اینکه موضوعات مهمی در حوزه شعر آیینی مغفول مانده‌اند، گفت: شاعران آیینی ما از محتوای سه جمله ارزشمند یکی «فزت و رب‌الکعبه» در بیان زیبای امام علی (ع)، و «هیهات منا‌الذله» امام حسین (ع) در ظهر عاشورا و «ما رایت الا جمیلا» در کلام حضرت زینب (س) غافل مانده‌اند که اولی به رستگاری، دومی به عزت‌مندی و سومی به زیبا دیدن حماسه‌ها اشاره دارد.

اکرامی‌فر بر ضرورت مطالعه و دانش عمیق شاعران در حوزه شعرهای آیینی موضوعی تاکید کرد و افزود: شاعرانه سخن گفتن و خیال‌پردازی کردن با دروغ، تهمت و غلو فاصله دارد. اگر جمله‌ای دروغین را بیان کنیم حقیقت را وارونه جلوه داده‌ایم و بهتان زده‌ایم که این مساله درباره شعر آیینی حساسیت بیشتری دارد.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها