به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دین اسلام مجموعه‌ای وحیانی است که رسالتش، نمایاندن راه سعادت انسان در زندگی دنیوی و حیات پس از مرگ است. این دین، برنامه‌های متعدد و جامعی را برای رسیدن به این هدف والا معرفی کرده است، بنابراین، احکام در کنار عقاید و اخلاق از بخش‌های ضروری دین است که بر زندگی فرد و اجتماع اثر اساسی دارد، چرا که راهنمای استفاده از استعدادها از منظر دین، در فقه یا احکام تجلی می‌یابد، به همین دلیل، اهتمام به یادگیری احکام شرعی و عمل به آن‌ها در عرصه زندگی فردی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
 
در طول تاریخ، رجوع مکلفان به مراجع تقلید برای یافتن پاسخ سؤالات شرعی خود، به فراهم شدن مجموعه‌ها با وجود نقش بی‌بدیل خود در تبیین تکالیف شرعی، با گذشت زمان و پیچیده‌تر شدن روابط زندگی اجتماعی و حجیم‌شدن مجموعه‌های فتوایی و همچنین تعدد مراجع تقلید در عصر واحد، در انجام رسالت خود، دچار کاستی‌هایی شده‌اند و افراد عادی، برای دستیابی سؤالات شرعی، با دشواری‌های متعددی روبه‌رو شده‌اند.
 
با توجه به این ضرورت‌ها، پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم(ع) بر آن شد با شناسایی برخی از موضوعات مرتبط را با ویژگی‌های خاص منتشر کند. در همین راستا بر آن شدیم تا با حجت‎الاسلام  محمد عزتی بخشایش، یکی از مؤلفان کتاب «احکام باروری و فرزندآوری» مصاحبه‌ای را جهت آشنایی بیشتر با این کتاب و اهداف آن‌ها از تألیف  این کتاب ترتیب دهیم. مشروح گفتگو را در ذیل می‌خوانید.
 
در آغاز لطفا بفرمایید چه شد که به نویسندگی روی آوردید و اولین تألیف شما (یا گروه علمی‌تان)  چه بود؟
بنده از همان اول طلبگی و حتی قبل از آن به نویسندگی علاقه خاصی داشتم که این علاقه و آرزو با مشغول شدن در گروه فقه پژوهشکده محقق شد. اینجانب در سال ۹۱ به دعوت یکی از دوستان وارد جمع پژوهشگران گروه فقه شدم و اولین کتابی که کار شد «کتاب امر به معروف و نهی از منکر» بود. طبق هدفی و نقشه راهی که برای گروه تدوین شده بود، مقرر شد که تمام باب‌های فقهی را با نگاهی جدید که توضیح آن خواهد آمد، تدوین شود. نزدیک به 50 پروژه کار شده است که برخی از آثار نیز چاپ شده است و بخشی از آن‌ها مرحله ارزیابی را به پایان رسانده و آماده چاپ است. یکی از کتاب‌ها که در حال چاپ است، کتاب «احکام باروری و فرزند آوری» است. کتاب حاضر از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول تلقیح مصنوعی، بخش دوم سقط جنین و بخش سوم پیشگیری از بارداری است.
 
چرا این سوژه را برای نوشتن انتخاب کردید؟
یکی از مهم‌ترین مسائل و به تعبیری بحران‌های موجود در کشور عزیزمان، مسأله جمعیت است که به سرعت رو به کاهش و پیری است. عوامل مختلف از جمله فرهنگ غلط «دو بچه کافیست» که یک فرهنگ کاملا غربی است، برخی مشکلات اقتصادی و تغذیه غیر سالم باعث کاهش جمعیت شده است. به خاطر غذاهای نامناسب و عوامل دیگر، ناباروری به شدت رو به افزایش است و البته مراکز مختلفی برای درمان این امر تأسیس شده است. با تأسیس این مراکز مسائل فقهی جدیدی نیز پیرامون این موضوع ایجاد شده است که باید پاسخ آنها داده شود. بخش اول این کتاب تحت عنوان «تلقیح مصنوعی» برای پاسخ گویی به این مسائل تدوین شده است. این بخش شامل مباحثی مانند انواع تلقیح مصنوعی و احکام آن، حکم تلقیح با اسپرم شوهر و اسپرم غیر شوهر، رحم اجاره‌ای، نَسَب بچه متولد شده و غیره است.
 
با کمال تأسف می‌توان گفت یکی از علل کاهش جمعیت، سقط جنین است. آمار دقیقی از سقط جنین وجود ندارد، چرا که بخش زیادی از سقط‌ها، غیر قانونی و به اصطلاح زیرزمینی انجام می‌شود. گفته شده است در ایران سالانه بین 250 هزار تا 800 هزار جنین سقط می‌شود. طبق این آمار، روزانه بیش از 1000 جنین در ایران سقط می‌شود که عدد بسیار وحشتناکی است. متأسفانه بسیاری از مردم توجه به واقعیت سقط جنین ندارند. مردم به این امر توجه ندارند که جنین انسان زنده است و آنها با دست خود فرزند خودشان را می‌کشند و این امر گناه بسیار بزرگی است. در حالیکه جنین از همان اولین روز انعقادش زنده است و سقط آن به منزله قتل یک انسان است.
 
اهمیت این موضوع، گروه فقه پژوهشکده باقرالعلوم(ع) را بر آن داشت که مسائل فقهی مربوط به سقط جنین را از منظر 12 نفر از مراجع عظام تقلید به صورت سؤال و جواب در قالب بخش دوم کتاب حاضر تدوین کند. این بخش شامل مسائلی از قبیل سقط جنین قبل از دمیده شدن روح و بعد از دمیده شدن روح، سقط جنین معلول، سقط جنین برای درمان بیماری، سقط جنین نامشروع، از بین بردن جنین‌های آزمایشگاهی، دیه سقط جنین و کفاره آن است.
 
همچنین بخش سوم کتاب با عنوان «پیشگیری از بارداری» در مورد مسائل فقهی پیشگیری است. در این بخش هم از مسائلی مانند حکم پیشگیری‌های دائمی و موقت، اجبار همسر به پیشگیری و اجازه همسر در پیشگیری سخن گفته شده است.
 


وجه تمایز و مزیت‌های این کتاب با آثار مشابه آن چیست؟
کتاب حاضر از نظر جامعیت، کامل‌ترین کتاب در بحث احکام «تلقیح مصنوعی، سقط جنین و پیشگیری از بارداری» به حساب می‌آید. هرچند برخی از این مباحث در استفتائات مراجع عظام به صورت پراکنده یافت می‌شود، ولی بنده کتابی به صورت تخصصی و کامل در این زمینه ندیده‌ام. کتاب «احکام باروری و فرزندآوری» به شیوه پرسش و پاسخ با اتکا به منابع فقهی مراجع عظام به ترتیب اولویت منابع یاد شده تنظیم شده است. به عنوان نمونه، امام خمینی(ره) چهار منبع فتوایی دارند که عبارت است از تحریرالوسیله، رساله، حاشیه عروه و استفتائات. برای دستیابی به فتاوای امام(ره) ابتدا به تحریر که در اولویت اول است مراجعه شده، بعد به رساله و در مرحله بعد حاشیه عروه و در نهایت به استفتائات ایشان. روند کار این‌گونه بوده که ابتدا درختواره اجمالی کتاب توسط طراح درختواره طراحی شده، سپس تمامی مسائل مبتلابه کتاب در قالب سؤال طرح شده است. در مرحله بعد از سوی حجت‌الاسلام جوادی والا و بنده به سؤالات موجود از طریق منابع فتوای مراجع عظام پاسخ داده شده است. برای اتقان کار در مرحله بعد توسط یکی از اساتید حوزه مورد ارزیابی قرار گرفته است.
 
به نظر شما چه قشری از کتاب های شما مخصوصا این اثر، بیشتر استقبال می‌کنند؟
مخاطب اصلی کتاب، عموم زوجین هستند. همچنین طلاب و دانشجویان نیز می‌توانند بهره زیادی از این کتاب ببرند. علاوه بر این که خودشان احکام شرعی «باروری و احکام فرزندآوری» را با استفاده از کتاب حاضر یاد می‌گیرند، می‌توانند به دیگران نیز بیاموزند که هدف اصلی کار گروه فقه نیز همین است.
 
به نظر شما برای پیوند عمیق‌تر نسل جوان با معارف دینی چه کارهایی باید انجام شود؟
بیان احکام شرعی که یکی از مصادیق بارز سخنان ائمه اطهار(ع) است، برای مردم مؤمن بسیار جذاب است و همیشه سؤالات زیادی درباره احکام شرعی در ذهن دارند. بنظرم اگر همین احکام را بتوانیم به صورت کامل و به روز برای مردم بیان کنیم، کار بسیار بزرگی را در رساندن سخنان اهل بیت(ع) به مردم انجام دادیم.
 
اثر جدیدی در دست نگارش دارید؟
کتاب‌های زیادی آماده چاپ شده است، از جمله «احکام نمایندگان مجلس»، «احکام شهرداری»، «احکام بانوان» و «احکام ازدواج» که شامل مباحث مهمی مانند احکام مهریه، احکام نفقه، احکام عقد ازدواج و حقوق متقابل زوجین می‌شود.