علیرضا مختارپور، دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره چاپ و نشر کتاب‌های نابینایان و وجود دستگاه چاپگر برای انتشار این کتابها در 2 کتابخانه تبریز و آیت‌الله خامنه‌ای در قم گفت: ما قرار نبود وارد چاپ کتاب‌های بریل شویم؛ زیرا ما نباید ناشر باشیم. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور فقط باید کتاب تهیه کند و آن را در اختیار کتابخانه‌ها قرار دهد.
وی با اشاره به اتفاقی که برای دو مرکز نابینیان و رودکی رخ داد، افزود: در سال 95 با این واقعیت رو‌به‌رو شدیم که دو مرکز نابینایان یعنی مرکز نابینایان رودکی و باغچه‌بان کار نمی‌کنند؛ ما در آن سال ماموریت جدیدی را برای نهاد کتابخانه‌های عمومی تعریف کردیم و در این رابطه رسما با انجمن نابینایان جلساتی را برگزار کردیم و آن‌ها از ما بابت این توجه، تشکر کردند. از آن زمان مقرر شد تا وقتی که مراکز نشر کتاب بریل دوباره فعال شوند، ما دراین حوزه، موقتا مسئولیت نشر را هم به دوش بکشیم.
نهاد کتابخانه‌ها با واگذاری مرکز رودکی به کتابخانه ملی مخالف است
وی عنوان کرد: علت تعطیلی این مراکز را باید از خودشان پرسید و این که در سال گذشته می‌خواستند کتابخانه رودکی را به کتابخانه ملی منتقل کنند و دیدید که چه اعتراضاتی شد. ما به عنوان نهاد کتابخانه‌های عمومی، قطعا با انتقال این کتابخانه به سازمان اسناد و کتابخانه ملی مخالفیم.
مختارپور اظهار کرد: ما معتقدیم که اتفاقا نشر کتاب‌های نابینایان که دو دسته صوتی و بریل را شامل می‌شود، حتما باید از سوی این دست مراکز؛ یعنی رودکی و باغچه‌بان فعال شود و ما از آن‌ها کتاب بخریم؛ نه اینکه ما خودمان کتابها را منتشر کنیم. اما در حال حاضر به ناچار این مسئولیت را بر عهده گرفتیم.
دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان این که دو کتابخانه تبریز و کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای در قم در حوزه انتشار کتاب‌های بریل فعال هستند؛ عنوان کرد: دستگاه بریل دستگاهی است که باید از خارج کشور وارد شود و در دو-سه سال اخیر مساله ارز و تحریم باعث شد تولید کتاب‌های بریل با مشکل رو‌به‌رو شود.
وی افزود: از سوی دیگر قیمت کاغذ بریل رشد بسیاری کرد و واردات آن عملا با مشکل رو‌به‌رو شد. کاغذ معمولی اکنون با بحران و کمبود روبه‌روست و این اتفاق به مراتب در کاغذ بریل شرایط سخت‌تری دارد. البته در حوزه کاغذ بریل یک دوره دچار مشکل شدیم اما با تمام این اوصاف ما دو مرکز خود در کتابخانه‌های تبریز و آیت‌الله خامنه‌ای قم را در زمینه چاپ کتاب بریل فعال کردیم. کتابخانه قم در دوران کرونا هم بسیار فعال بود و کتاب‌های بریل متعددی در این دوران منتشر کرد.
نهاد علاوه بر نابینایان؛ به فعال‌سازی بخش ناشنوایان هم توجه کرده است
مختارپور درباره توجه به قشر نابینای کتابدار گفت: تعداد زیادی از نابینایان متخصص در بخش نابینیان کتابخانه‌های عمومی تحت پوشش نهاد اکنون فعالیت می‌کنند. در یکسال اخیر حتی نهاد کتابخانه‌های عمومی وارد حوزه ناشنوایان هم شده که فعالیت برای آن‌ها بسیار سخت‌تر از کار کردن برای نابینایان است.
مختارپوردر پاسخ به این پرسش که معاهده مراکش که ایران هم عضوی از این توافق است و بر اساس آن ناشران موظف‌اند کتاب‌های خود را برای اقشار خاص مانند نابینایان گویا کنند، اظهار داشت: ناشران اکنون بر اساس قانون موظف به انتشار کتاب‌های خود به صورت گویا برای نابینایان نیستند و این معاهده الزامی برای آنان به‌وجود نمی‌آورد .اکنون ناشر در کشور ما بر اساس قانون؛ الزامی برای گویا و بریل‌سازی کتاب‌های منتشر شده خود ندارد. یک تبصره دیگری در این‌باره هست که می‌گوید، کتابخانه‌ها می‌توانند کتاب‌های ناشران را بگیرند و این‌آثار را به‌صورت بریل منتشر کنند؛ اما ناشران الزامی دراین‌باره ندارند.
پیشنهاد دبیر کل نهاد کتابخانه ها برای حل مشکل چاپ کتاب‌های بریل
دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی درباره این که چه پیشنهادی برای حل این مشکل وجود دارد، عنوان کرد: باید دولت تصدی‌گری خود را در این حوزه کم کند و همان موسسه‌ها ناشران و کانون‌هایی که در این حوزه فعال بودند، حمایت شوند و بتوانند روی پای خود بایستند.
وی افزود: آن‌ها باید بتوانند کار خود را ادامه دهند و کتاب‌های بریل و گویا تولید کنند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی و کانون‌های فرهنگی مساجد، آموزش و پرورش و دستگاه‌های مرتبط برای تقویت کتابخانه‌های خودشان از این ناشران کتاب‌هایشان را خریداری و از آن‌ها حمایت کنند تا که آن‌ها هم بتوانند در این حوزه فعالیتی داشته باشند.
وی با اشاره به اتفاقی که برای دو مرکز نابینیان و رودکی رخ داد، افزود: در سال 95 با این واقعیت رو‌به‌رو شدیم که دو مرکز نابینایان یعنی مرکز نابینایان رودکی و باغچه‌بان کار نمی‌کنند؛ ما در آن سال ماموریت جدیدی را برای نهاد کتابخانه‌های عمومی تعریف کردیم و در این رابطه رسما با انجمن نابینایان جلساتی را برگزار کردیم و آن‌ها از ما بابت این توجه، تشکر کردند. از آن زمان مقرر شد تا وقتی که مراکز نشر کتاب بریل دوباره فعال شوند، ما دراین حوزه، موقتا مسئولیت نشر را هم به دوش بکشیم.
نهاد کتابخانه‌ها با واگذاری مرکز رودکی به کتابخانه ملی مخالف است
وی عنوان کرد: علت تعطیلی این مراکز را باید از خودشان پرسید و این که در سال گذشته می‌خواستند کتابخانه رودکی را به کتابخانه ملی منتقل کنند و دیدید که چه اعتراضاتی شد. ما به عنوان نهاد کتابخانه‌های عمومی، قطعا با انتقال این کتابخانه به سازمان اسناد و کتابخانه ملی مخالفیم.
مختارپور اظهار کرد: ما معتقدیم که اتفاقا نشر کتاب‌های نابینایان که دو دسته صوتی و بریل را شامل می‌شود، حتما باید از سوی این دست مراکز؛ یعنی رودکی و باغچه‌بان فعال شود و ما از آن‌ها کتاب بخریم؛ نه اینکه ما خودمان کتابها را منتشر کنیم. اما در حال حاضر به ناچار این مسئولیت را بر عهده گرفتیم.
دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان این که دو کتابخانه تبریز و کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای در قم در حوزه انتشار کتاب‌های بریل فعال هستند؛ عنوان کرد: دستگاه بریل دستگاهی است که باید از خارج کشور وارد شود و در دو-سه سال اخیر مساله ارز و تحریم باعث شد تولید کتاب‌های بریل با مشکل رو‌به‌رو شود.
وی افزود: از سوی دیگر قیمت کاغذ بریل رشد بسیاری کرد و واردات آن عملا با مشکل رو‌به‌رو شد. کاغذ معمولی اکنون با بحران و کمبود روبه‌روست و این اتفاق به مراتب در کاغذ بریل شرایط سخت‌تری دارد. البته در حوزه کاغذ بریل یک دوره دچار مشکل شدیم اما با تمام این اوصاف ما دو مرکز خود در کتابخانه‌های تبریز و آیت‌الله خامنه‌ای قم را در زمینه چاپ کتاب بریل فعال کردیم. کتابخانه قم در دوران کرونا هم بسیار فعال بود و کتاب‌های بریل متعددی در این دوران منتشر کرد.
نهاد علاوه بر نابینایان؛ به فعال‌سازی بخش ناشنوایان هم توجه کرده است
مختارپور درباره توجه به قشر نابینای کتابدار گفت: تعداد زیادی از نابینایان متخصص در بخش نابینیان کتابخانه‌های عمومی تحت پوشش نهاد اکنون فعالیت می‌کنند. در یکسال اخیر حتی نهاد کتابخانه‌های عمومی وارد حوزه ناشنوایان هم شده که فعالیت برای آن‌ها بسیار سخت‌تر از کار کردن برای نابینایان است.
مختارپوردر پاسخ به این پرسش که معاهده مراکش که ایران هم عضوی از این توافق است و بر اساس آن ناشران موظف‌اند کتاب‌های خود را برای اقشار خاص مانند نابینایان گویا کنند، اظهار داشت: ناشران اکنون بر اساس قانون موظف به انتشار کتاب‌های خود به صورت گویا برای نابینایان نیستند و این معاهده الزامی برای آنان به‌وجود نمی‌آورد .اکنون ناشر در کشور ما بر اساس قانون؛ الزامی برای گویا و بریل‌سازی کتاب‌های منتشر شده خود ندارد. یک تبصره دیگری در این‌باره هست که می‌گوید، کتابخانه‌ها می‌توانند کتاب‌های ناشران را بگیرند و این‌آثار را به‌صورت بریل منتشر کنند؛ اما ناشران الزامی دراین‌باره ندارند.
پیشنهاد دبیر کل نهاد کتابخانه ها برای حل مشکل چاپ کتاب‌های بریل
دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی درباره این که چه پیشنهادی برای حل این مشکل وجود دارد، عنوان کرد: باید دولت تصدی‌گری خود را در این حوزه کم کند و همان موسسه‌ها ناشران و کانون‌هایی که در این حوزه فعال بودند، حمایت شوند و بتوانند روی پای خود بایستند.
وی افزود: آن‌ها باید بتوانند کار خود را ادامه دهند و کتاب‌های بریل و گویا تولید کنند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی و کانون‌های فرهنگی مساجد، آموزش و پرورش و دستگاه‌های مرتبط برای تقویت کتابخانه‌های خودشان از این ناشران کتاب‌هایشان را خریداری و از آن‌ها حمایت کنند تا که آن‌ها هم بتوانند در این حوزه فعالیتی داشته باشند.
نظر شما