به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، ياسر موحدفرد دبيركل بنياد فردوسي در يازدهمين نشست درس‌گفتارهايي درباره فردوسي كه به «دانشنامه جهاني شاهنامه» و «ارايه گزارش جشن هزاره شاهنامه در يونسكو» اختصاص داشت و عصر روز دوشنبه (30 فروردين) در تالار اجتماعات فرهنگسراي انديشه و به همت باشگاه فردوسی برگزار شد به بيت‌هاي پاياني شاهنامه اشاره كرد و گفت: در دو بيت «سرآمد كنون قصه‌ يزدگرد/ به ماه سپندارمذ روز ارد/ ز هجرت شده پنج هشتاد بار/ به نام جهان داور كردگار» فردوسي اشاره كرده است كه پايان‌بخش شاهنامه، داستان پيروزي مسلمانان بر پادشاه ايراني (يزدگرد) است و در مصراع دوم به تاريخ دقيق پايان سرايش شاهنامه اشاره مي‌كند.
 
وی ادامه داد: در اسپندارمذ (اسفندماه كنوني) شاهنامه به پايان رسيده است و در گاه‌شمار باستاني ايراني روزهاي هفته را نداشتيم و هر روز با يك عنوان خاص نام‌گذاري مي‌شد، ما 12 جشن داشتيم كه بر اساس برابري آن روز با ماهي كه هم‌نام آن بود، برگزار مي‌شدند.

به گفته‌ موحدفرد، بيست‌وپنجم هرماه روز ارد نام‌گذاري مي‌شده است كه با اين توضيح، 25 اسفندماه هر سال سالروز پايان سرايش شاهنامه است. در بيت بعدي، فردوسي از گاه‌شمار قمري بهره برده و اشاره كرده است كه از هجرت پيامبر اسلام 400 سال گذشته است كه با برابري كه دكتر جنيدي انجام داد، مي‌بايست سال 388 هجري خورشيدي را با سال 400 هجري قمري برابر بدانيم؛ به همين‌رو پس از هزار سال در 25 اسفند 1388، شاهنامه فردوسي هزار ساله شد.

ياسر موحدفرد، عنوان كرد: به كوشش بنياد فردوسي و با پشتيباني معاونت هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و انجمن موسيقي ايران، جشن جهاني هزاره‌ شاهنامه با حضور نمايندگان 192 كشور عضو يونسكو در تاريخ 31 مارس (11 فروردين‌ماه) در شهر پاريس (مقر يونسكو) برگزار شد.

وي افزود: اين جشن با دعوت رسمي دبيركل يونسكو (ايرنا بوكوا) و سخنراني مديركل ميراث فرهنگي و معنوي يونسكو (سيسيل دوول) از ساعت 18:30 آغاز شد و تا ساعت 20:30 به طول انجاميد.

به گفته‌ موحدفرد، در اين برنامه 16 نمآهنگ با موضوع نوروز و شاهنامه و معرفي جاذبه‌هاي گردشگري ايران به سفارش بنياد فردوسي و كارگرداني شهرام سالمي به نمايش درآمد. ضمن اين‌كه اجراي نقالي، برپايي كنسرت موسيقي و برخواني شعرهاي شاهنامه از ديگر برنامه‌هاي اين جشن بود. صبح همان روز نيز يك نشست علمي-پژوهشي با موضوع نوروز و شاهنامه با حضور شاهنامه‌پژوهان هشت كشور دنيا و مديران ارشد يونسكو در همان محل (مقر يونسكو در پاريس) برگزار شد.

موحدفرد با بيان اين‌كه در فرانسه رايزني‌ها و مذاكرات سازنده‌اي با مديران ارشد يونسكو، مسوولان سفارت ايران در فرانسه و شاهنامه‌پژوهان برجسته‌ ايراني براي برگزاري ويژه‌برنامه‌هاي فرهنگي-هنري در كشورهاي اروپايي نظير فرانسه و آلمان صورت گرفت، اعلام كرد: بر اين اساس، به اهتمام بنياد فردوسي و انجمن دوستي آلمان و ايران، «پنجمين كنگره‌ بزرگداشت فردوسي» به مناسبت هزاره‌ شاهنامه در مركز فرهنگي كنسرت هاوس شهر برلين آلمان در تاريخ 28 مي (هفتم خردادماه) از ساعت 16 تا 22 برگزار خواهد شد.

به گفته‌ دبيركل بنياد فردوسي، اين گردهمايي در دو بخش علمي- پژوهشي و اجراي برنامه‌هاي هنري برگزار مي‌شود و دبير آن نيز پروفسور ناصر كنعاني از اعضاي هيأت ‌امناي بنياد فردوسي و استاد دانشگاه برلين خواهد بود. در اين همايش، شاهنامه‌پژوهاني از چهار كشور ايران، آلمان، تاجيكستان و افغانستان سخنراني خواهند كرد.

وي همچنين اظهار كرد: برپايي كنسرت موسيقي سنتي، نقالي، شاهنامه‌خواني، برپايي نمايشگاه كلاژ، نقاشي مينياتور و نگاره‌هاي شاهنامه‌هاي كهن ايران در نگارخانه‌ انجمن دهخدا و تالار گل‌ سرخ دريايي در شهر برلين از جمله برنامه‌هاي فرهنگي- هنري اين گردهمايي است. ضمن اين‌كه قرار است در اين همايش، كالاهاي فرهنگي كه با پشتيباني بنياد فردوسي ساخته شده‌اند، براي نخستين‌بار رونمايي شوند كه از آ‌ن ‌جمله مي‌توان به جورچيني كه بر پايه‌ نقاشي قهوه‌خانه‌اي اثر استاد منصور وفايي ساخته شده‌ است و همچنين رونمايي از كتاب «متون شرقي، شيوه‌هاي غربي» دكتر محمود اميدسالار اشاره كرد كه توسط نشر ميراث‌بان به دو زبان فارسي و انگليسي منتشر شده است.

وي در ادامه عنوان كرد: با همكاري بنياد ملك‌الشعرا بهار، همايش «جوانان و شاهنامه» در تاريخ 23 مي (دوم خردادماه) در شهرداري منطقه‌ 15 پاريس كه محل گردهمايي ايرانيان مقيم فرانسه است، با حضور دانشجويان زبان فارسي و ديگر دانشجويان مقيم پاريس برگزار مي‌شود كه دبير اين همايش دكتر شهين سراج از اعضاي هيأت امناي بنياد فردوسي و از مدرسان مدرسه‌ لوور پاريس است.

دبيركل بنياد فردوسي افزود: با همكاري بنياد فردوسي و با پيشنهاد پژوهشكده‌ هنرهاي سنتي سازمان ميراث فرهنگي، پرونده ثبت هنر نقالي ايران در مركز حفاظت از ميراث معنوي آسياي ميانه و آسياي جنوب غربي يونسكو (كه در ايران مستقر است) تكميل شد و براي ثبت جهاني هنر نقالي در فهرست ميراث معنوي جهاني در معرض خطر، در دستور كار مسوولان يونسكو قرار گرفت كه تا چند ماه آينده بررسي و نظر نهايي در اين‌باره اعلام مي‌شود.

وي ادامه داد: هم‌زمان با تعطيلات نوروز، گروه موسيقي سنتي «همنوازان عرفان» به سرپرستي حميد وجدان‌پاك به تاجيكستان اعزام شد و به اجراي قطعاتي درباره‌ نوروز و شاهنامه در تالار وفاسنتر تاجيكستان، شبكه‌هاي سفينه و پايتخت اين كشور و همچنين در جمع ايرانيان مقيم تاجيكستان پرداخت كه بسيار مورد توجه قرار گرفت.

موحدفرد ساخت فيلم مستند «شهره‌ هزاره» به كارگرداني مهناز ركني با هدف معرفي شاهنامه و فردوسي به انگليسي‌زبانان را از ديگر اقدامات بنياد فردوسي عنوان كرد و گفت: ساخت اين مستند و پخش آن در ايام نوروز از شبكه‌ پرس‌تي‌وي، گام مناسبي براي توليد برنامه‌هاي مستند و نمايشي در جهت معرفي شاهنامه بود كه بر اين اساس، ساخت مستند ديگري را در بنياد فردوسي در دستور كار قرار داديم كه برنامه‌هاي جشن هزاره‌ شاهنامه در يونسكو، آلمان و ايران را به كارگرداني شهرام سالمي به تصوير خواهد كشيد.

دبيركل بنياد فردوسي با اعلام اين‌كه ويژه‌برنامه‌هاي بزرگداشت فردوسي در سال جاري در ايران در تهران، مشهد و كرج برگزار خواهد شد، گفت: دفتر نمايندگي بنياد فردوسي در خراسان متولي برپايي هفته‌ فرهنگي بزرگداشت هزاره‌ شاهنامه در اين استان است كه در اين راستا برنامه‌هاي فرهنگي- هنري متنوعي در شهرهاي مشهد و توس، آرامگاه فردوسي و زادگاه فردوسي در روستاي پاژ به دبيري دكتر عباس خيرآبادي (رييس بنياد فردوسي خراسان و استاد دانشگاه) برگزار خواهد شد.

او درباره‌ اين ويژه‌برنامه‌ها كه به مناسبت بزرگداشت فردوسي در مشهد برگزار مي‌شود، توضيح داد: در ارديبهشت‌ماه، «باغ شاهنامه» با وسعت 30هزار متر مربع با همكاري مؤسسه‌ فرهنگي- هنري كهن‌ديار به سرپرستي سيدحسن موسوي از اعضاي هيأت ‌مديره‌ بنياد فردوسي در خراسان (حوالي آرامگاه فردوسي) گشايش خواهد يافت كه بزرگ‌ترين مجموعه‌ گردشگري بر پايه‌ شاهنامه فردوسي خواهد بود. موزه‌ فردوسي، زورخانه‌، تالار اجتماعات و مجموعه‌ ويژه‌ كودكان و نوجوانان براي آشنايي با شاهنامه از بخش‌هاي عمده اين باغ است.

دبيركل بنياد فردوسي درباره‌ ويژه‌برنامه‌هايي كه به مناسبت بزرگداشت فردوسي در شهر كرج برگزار مي‌شود، نيز اظهار كرد: به اين مناسبت ستاد «بزرگداشت هزاره‌ شاهنامه و بزرگداشت مفاخر ايران» در معاونت فرهنگي شهرداري كرج با همكاري ديگر نهادهاي فرهنگي اين شهر تشكيل شده و قرار است از اوايل ارديبهشت‌ماه ويژه‌برنامه‌هاي فرهنگي متنوعي را در راستاي بزرگداشت فردوسي برگزار كنند.

آغاز به كار باشگاه دانش‌آموزي بنياد فردوسي در مؤسسه‌ فرهنگي تربيتي حضرت زهرا (س) براي جذب دانش‌آموزان علاقه‌مند به فعاليت‌هاي هنري مرتبط با شاهنامه، برگزاري نمايشگاه دائمي هزاره‌ گمشده به وسيله‌ دانش‌آموزان، گشايش تالار ويژه‌اي براي داستان‌هاي شاهنامه، آموزش نقالي به دانش‌آموزان و اجراي نمايش‌هاي شاهنامه به زبان كودكانه در ايام نوروز از جمله برنامه‌هايي است كه به گفته‌ موحدفرد، در راستاي بزرگداشت فردوسي تاكنون در شهر كرج برگزار شده است و همچنان ادامه دارد.

وي همچنين درباره‌ ويژه‌برنامه‌هاي شهر تهران به مناسبت بزرگداشت فردوسي گفت: اين ويژه‌برنامه‌ها از ابتداي ارديبهشت شروع مي‌شود و تا پايان آن ماه ادامه مي‌يابد.

به گفته‌ دبيركل بنياد فردوسي، با همكاري مركز ايرانيان خارج از كشور و انجمن پاسداشت مفاخر ايران و نظارت بنياد فردوسي، دبيرخانه‌ بزرگداشت هزاره‌ شاهنامه راه‌اندازي شده است. اين دبيرخانه در بزرگراه صدر، كاوه‌ شمالي، خيابان روشنايي شمالي، شماره‌ 1 راه‌اندازي شده است. 

وي از جمله اهداف اين دبيرخانه را راه‌اندازي مراكز فرهنگي به نام شاهنامه و فردوسي در شهرهاي مختلف ايران عنوان كرد كه مجوزهاي لازم در اين باره گرفته شده است و اميد مي‌رود كه با همكاري نهادهاي غيردولتي هرچه زودتر آغاز به كار كنند.

موحدفرد اختصاص بخش ويژه‌ دومين جشنواره‌ تئاتر سوره به شاهنامه را از ديگر اقدامات بنياد فردوسي براي گراميداشت اين شاعر گران‌قدر عنوان كرد و گفت: در همان جشنواره در ساعت 16 روز پنجم ارديبهشت‌ماه در تالار اجتماعات دانشگاه سوره، مراسمي به مناسبت نكوداشت محمد چرم‌شير- نمايشنامه‌نويس و استاد دانشگاه- خواهيم داشت و به بررسي كتاب «روايت عاشقانه‌اي از مرگ در ارديبهشت» اين نويسنده مي‌پردازيم كه به موضوع فردوسي و شاهنامه اختصاص دارد.

دبيركل بنياد فردوسي همچنين اعلام كرد: جشنواره‌ موسيقي هزاره‌ شاهنامه از تاريخ 29 تا 31 ارديبهشت به مدت سه شب از ساعت 20:30 در فرهنگسراي ارسباران با حضور گروه‌هاي موسيقي سنتي و مقامي خراسان برگزار مي‌شود. همچنين با همكاري فرهنگسراي انديشه، نشست‌هاي باشگاه فردوسي با حضور شاهنامه‌پژوهان و نقالان هر هفته دوشنبه‌ها از ساعت 17 در تالار اجتماعات اين فرهنگسرا برپا مي‌شود. ضمن اين‌كه با همكاري خانه‌ جهانگرد، نمايشگاه نگاره‌هاي شاهنامه‌هاي موزه‌هاي شهر تهران در نگارخانه‌ موزه‌ي رضا عباسي تا پايان فروردين‌ماه داير است كه در اين نمايشگاه 30 تابلو به سفارش بنياد فردوسي به نمايش درآمده است.

وي درباره‌ ديگر ويژه‌برنامه‌هايي كه به مناسبت بزرگداشت فردوسي در شهر تهران برگزار مي‌شود، گفت: برپايي نشست پژوهشي در سراي اهل قلم نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران با موضوع شاهنامه‌نگاري و هنرهاي مرتبط با شاهنامه نيز به مناسبت بزرگداشت فردوسي صورت مي گيرد. از ديگر برنامه‌هاي اين بنياد كه با همكاري فرهنگستان هنر، بنياد رودكي و معاونت فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ويژه‌برنامه‌هاي ديگري در قالب برگزاري جشنواره‌هاي هنري گوناگون در نظر گرفته شده است كه به زودي اعلام خواهند شد.

دبيركل بنياد فردوسي درباره‌ راه‌اندازي جايزه‌ جهاني و كتاب سال فردوسي گفت: پيشنهاد راه‌اندازي كتاب سال فردوسي از چندي پيش به معاونت فرهنگي ارشاد ارايه شده و همچنان در مرحله‌ مذاكره است و بحث جايزه‌ جهاني فردوسي نيز از سوي كميته‌ ملي حافظه‌ جهاني ايران براي ثبت به يونسكو ارائه شده است. ضمن اين‌كه متولي پيگيري اين جايزه سازمان اسناد و كتابخانه‌ ملي است.

به گفته‌ موحدفرد در محقق شدن هريك از اين خواسته‌ها نقش نمايندگي ايران در يونسكو تعيين‌كننده است؛ چراكه بايد بودجه‌ مناسب براي اين كار را در نظر بگيرند. به اين معنا كه اگر يونسكو امري را ثبت مي‌كند، بودجه‌ آن بايد از سوي كشوري كه پيشنهاد داده است، پرداخت شود.