به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، ناشران كتاب‌هاي تاريخي هفته گذشته 77 عنوان كتاب در حوزه تاريخ و جغرافيا منتشر كرده‌اند. در بين آثار منتشر شده، 72 عنوان تأليف و 5 عنوان ترجمه مشاهده مي‌شود. همچنين 43 عنوان كتاب‌ها چاپ نخست و 34 عنوان تجديد چاپ بوده و 67 عنوان اين كتاب‌ها در تهران و 10 عنوان در شهرستان منتشر شده‌اند. شمارگان متوسط اين كتاب‌ها 2186 و متوسط صفحات آن 294 صفحه بوده است.
«جلد هجدهم از كتاب پژوهش‌هاي ايران‌شناسي نامواره دكتر محمد افشار»، ««آمار ايرانيان دانمارك»، «جستارهايي درباره تئوري توطئه در ايران»، «افسانه اقبال: زندگي سياسي دكتر منوچهر»، «ايران باستان، تاريخ مفصل ايران قديم»، «به پا خاستگان ديروز»، «به داد ما برسيد! ناگفته‌هاي نامه تاريخي»، «خلاصه‌اي از تاريخ و فرهنگ خسروشاه (خسروشهر)»، «تهران در آيينه زمان»، «تحليل شرايط فرهنگي تهران»، «عصر زرين فرهنگ ايران» و... عناوين كتاب‌هاي منتشر شده تاريخي و جغرافيايي در اين هفته گذشته است.
نگاهي به كتاب «جغرافياي تاريخي بلخ»
کتاب «جغرافياي تاريخي بلخ» نوشته محمدامين زواري، پژوهشگر افغان بنياد دايره‌المعارف بزرگ اسلامي و دانشجوي مقطع دکتري دانشگاه تربيت مدرس، به همت بنياد موقوفات دکتر افشار منتشر شد.
اين کتاب به شيوه دايره‌المعارف‌هايي مانند دانشنامه جهان اسلام و دايره‌المعارف بزرگ اسلامي، در سه بخش و 411 صفحه تدوين شده و شامل 286 مدخل از نام‌هاي اماکن تاريخي، شهرها، زيارتگاه‌ها، رودها، بندها و ديگر آثار منطقه تاريخي بلخ، است.
مؤلف در بخش اول کتاب، روش پژوهشي خود و برخي نتايج اين پژوهش را شرح داده و به تمايزات اين کتاب با کتاب‌هاي مشابه اشاره کرده است. در بخش دوم کتاب نويسنده به بيان اوضاع کلي جغرافيايي و تاريخي منطقه بلخ پرداخته و دوره‌هاي مهم تاريخي اين منطقه و تغييرات در مرزها و وسعت آن را بررسي کرده است.
بخش سوم که بخش اصلي کتاب به‌شمار مي‌آيد فرهنگ جغرافياي تاريخي منطقه بلخ است و در آن 286 مدخل از مکان‌ها و شهرهاي منطقه بلخ به صورت الفبايي گردآوري و تدوين شده است. گردآوري و ترسيم بيش از پنجاه نقشه و تصوير در بخش ضمايم کتاب، بر ارزش کتاب افزوده است.
بلخ، يکي از کانون‌هاي مهم تمدن و فرهنگ بشري و از نخستين مناطقي است که آريايي‌هاي مهاجر، هنگام ورود به آسياي جنوبي و غربي، در آن پاي نهادند و در اواسط هزاره اول پيش از ميلاد موفق به ايجاد تشکيلات دولتي در آن‌جا شدند.
بنابر متون ديني زرتشتي و کتاب‌هاي تاريخي كهن، زرتشت در بلخ ظهور کرد و توانست گشتاسب، پادشاه کياني را به آيين خود بياورد. اروپايي‌ها از طريق آثار يوناني اين منطقه را به نام باکتريا مي‌شناسند و مي‌گويند که اسکندر شهرهاي زيادي در اين ناحيه تاسيس کرده و از طريق راه‌هاي همين منطقه به سوي شبه قاره حرکت کرده است.
دري يا فارسي، زباني که در دنياي اسلام زبان دوم به‌شمار مي‌آمد و اکنون حداقل در سه کشور ايران، افغانستان و تاجيکستان، زبان رسمي است؛ در همين شهر و شهرهايي مانند بخارا و مرو تکوين يافته و سپس در بقيه نقاط خراسان منتشر شده است.
«جغرافياي تاريخي بلخ» حاصل دو و نيم سال تلاش محمدامين زواري براي شناخت پاره‌اي از هويت، زادگاه و منطقه بلخ است. وي در طول زندگي، دريافته که روايت‌هاي ديگران درباره هستي، تاريخ، مکان، زمان و خصوصا «هويت من» نارسا و ناقص‌اند و خود را بايسته دانسته كه روايت خود را از زادگاهش ارايه دهد. اين پژوهشگر معتقد است كه اين کار مشقت‌بارتر از پذيرفتن هويت‌هاي تحميلي از سوي ديگران است، اما کدام آگاهي بدون رنج حاصل مي‌شود؟
اين کتاب حاصل پايان‌نامه کارشناسي‌ارشد مؤلف در دانشگاه تربيت مدرس است و اعضاي هيأت داوران آن پايان‌نامه نيز، ضمن اعطاي درجه عالي با تمجيد از شيوه تحقيق و نگارش درست اين پايان‌نامه، آن را يکي از بهترين پژوهش‌هاي سال‌هاي اخير دانشجويان زبان و ادبيات فارسي دانسته و چاپ آن را به ناشران علاقه‌مند به مسايل مشترک کشورهاي فارسي زبان، توصيه کرده بودند.
بنياد موقوفات دکتر افشار خدمات ارزنده‌اي به فرهنگ و زبان و ادبيات فارسي دري کرده است و بنيادگذار آن، دکتر محمود افشار يزدي، نويسنده کتاب دو جلدي «افغان‌نامه» از معدود فضلاي ايران بوده که شناخت نسبتا خوبي از افغانستان و مردم آن داشته و به افغانستان سفر کرده است. فرزند دانشمند وي، استاد ايرج افشار نيز که اداره کننده فعلي بنياد است، علاقه‌مندي ويژه‌اي به فرهنگ و ادب کشور ما دارد و نشانه آن چاپ کتاب‌هايي از استاد محمد آصف فکرت، استاد نجيب مايل هروي و... است.
شنبه ۲۶ دی ۱۳۸۸ - ۱۷:۰۱
«جغرافياي تاريخي بلخ» نوشته محمدامين زواري به كوشش بنياد موقوفات دكتر محمود افشار منتشر شد. اين كتاب پژوهشي به شيوه دايره‌المعارف‌هايي مانند دانشنامه جهان اسلام و دايره‌المعارف بزرگ اسلامي گردآوري شده و نام‌هاي اماکن تاريخي، شهرها، زيارتگاه‌ها، رودها، بندها و ديگر آثار منطقه تاريخي بلخ، آمده است._
نظر شما