چهارشنبه ۱۸ شهریور ۱۳۸۸ - ۱۲:۴۵
جعفريان: هيچ مراجعه كننده‌اي نبايد نااميد برگردد

رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي پس از يك‌سال حضور در سمت هدايت اين كتابخانه اعلام كرد: اولين دغدغه مسوولان اين كتابخانه خريد كتاب‌هاي چاپي است، زيرا نمي‌خواهيم هيچ مراجعه ‌كننده‌اي دست خالي و نااميد از اين مركز بازگردند يا براي انجام يك پژوهش، ناگزير به مراجعات مكرر به مراكز متعدد شود.

حجت‌الاسلام دكتر رسول جعفريان در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، افزود: كتابخانه‌اي با قدمت 100 سال دست‌كم بايد يك ميليون كتاب داشته باشد. در حالي كه اين كتابخانه سال گذشته 240 هزار كتاب داشت، اكنون اين رقم به 320 هزار عنوان افزايش يافته كه در نوع خود فعاليت مثبتي است كه بايد در حجم وسيع‌تري انجام شود.
 
وي ادامه داد: طي اين مدت با كمك دانشجويان كارشناسي ارشد كه از بهترين دانشگاه‌ها برگزيده شده‌اند، تحول بزرگي در مركز اسناد كتابخانه مجلس صورت گرفت. بيش از 30 دانشجوي كارشناسي ارشد طي 9 ماه گذشته نزديك به 700 هزار سند را فهرست كردند.

جعفريان ايجاد تغييراتي در سيستم فراهم‌آوري در راستاي تسريع فرايند تهيه و ارايه كتاب را از فعاليت‌هاي مهم يك سال گذشته خواند و تصريح كرد: هدف اصلي ما خريد كتاب است. توصيه من به دوستان بخش فراهم‌آوري، جست‌وجوي آثار گوناگون و تكميل منابع اين مركز از طريق رفتن به كهنه فروشي‌هاست. چون در زمينه آثار تازه چاپ بازار را كنترل مي‌كنيم. 

رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سوال كه «تا چه حد اين خريدها را منطبق با نيازهاي يك كتابخانه پارلماني مي‌داند» اظهار داشت: عنوان كتابخانه مجلس، پارلماني است اما حقيقت اين است كه مردم اين مركز را به عنوان يك كتابخانه پارلماني نمي‌شناسند. مراجعان به عنوان يك محل مراجعه جدي و عمومي به اين كتابخانه مي‌نگرند. در حقيقت، تهيه كتاب براي نمايندگان مجلس هدف درجه دوم اين مركز است.

وي افزود:‌ با اين نگاه بايد دايره فعاليت‌ها‌ را وسعت بخشيم، يعني علاوه بر كتاب‌هاي زبان فارسي، انگليسي، عربي و تركي كه مخاطبان زيادي دارند، در زمينه گردآوري و ارايه كتاب‌هاي زبان كردي نيز فعال‌تر شويم. 

وي اظهار داشت: كتابخانه مجلس با توجه به ميراث مهمي كه در دل خود دارد، از اهميت بالايي براي مخاطبان اصلي خود كه عامه مردم‌اند و ديگر مراجعان يعني نمايندگان مجلس برخوردار است.

وي تجربه رياست يك ساله خود بر مجموعه كتابخانه مجلس را تجربه‌اي مثبت ارزيابي كرد و بيان داشت: رسالت اصلي هر كتابخانه به ويژه كتابخانه‌اي در اين وسعت، تهيه و ارايه كتاب‌ها و منابع گوناگون، تسريع در ثبت اطلاعات و ارايه آثار به مخاطبان است.

وي مهمترين مشكل هر كتابخانه‌اي را عدم دسترسي به منابع خواند و در پاسخ به اين سوال كه «طي يك سال گذشته تا چه حد توانسته است به اهداف خود دست ‌يابد» گفت: در اين زمان بيش از 70 درصد برنامه‌هاي اين مركز محقق شدند اما براي روشن‌تر شدن فعاليت‌هاي كتابخانه مجلس بهتر است هريك از بخش‌ها به تفكيك و در مقايسه با وضعيتي كه در گذشته داشتند، ارزيابي شوند.

رييس كتابخانه مجلس با تأكيد بر اين كه «تا پنج ماه آينده تمامي اسناد مجلس شوراي ملي اين كتابخانه فهرست مي‌شوند» خبر داد: به‌تازگي متوجه شديم اسناد مجلس شوراي اسلامي به سازمان اسناد ملي ارسال مي‌شوند و به دليل اين كه اين كار خلاف قوانين بود، با پيگيري‌هاي مداوم، اسناد پس از دوره ششم را به اين كتابخانه منتقل كرديم. اكنون مطمئنيم ديگر اسناد نيز به اين مركز باز گردانده مي‌شوند. اسناد مجلس از لحاط قانوني متعلق به مجلس است و به دليل اين كه مجلس سوابق خود را مي‌خواهد، اسناد بايد در اين مركز نگهداري شوند. 

وي درباره فعاليت‌ها و تحولات اسناد كتابخانه مجلس خاطرنشان كرد: انعقاد قراردادهاي پژوهشي گوناگون درباره استخراج اطلاعات اسناد حوزه‌هاي مختلف كه نتايج آنها در قالب كتاب منتشر مي‌شوند و تهيه و خريد اسناد مرتبط با مجلس، از فعاليت‌هاي اين كتابخانه در يك سال گذشته به شمار مي‌روند. با گسترش فعاليت‌هاي دانشجويي، علاوه بر توسعه فعاليت‌هاي بخش اسناد و تسريع در استخراج و فهرست‌بندي سندها، به آموزش متخصصان اين حوزه و تربيت نويسندگان مقالات مي‌پردازيم. با اين كار براي عده زيادي از دانشجويان نيز اشتغال‌زايي كرده‌ايم.

نويسنده و مدرس حوزه تاريخ اسلام درباره بخش خطي كتابخانه مجلس بيان داشت: تمام افرادي كه با فهرست‌هاي مخطوطات آشنايي دارند، مي‌دانند با ارزش‌ترين نسخه‌هاي خطي كشورمان در دو يا سه كتابخانه قرار دارند كه يكي از اين مراكز كتابخانه مجلس است. مجموعه‌اي از آثار كتابخانه شخصي سيدجمال‌الدين اسدآبادي،  قسمتي از كتاب‌هاي اين بخش‌اند كه در شمار مجموعه آثار صندوقي از آنها نگهداري مي‌شود.

از ديگر اقدامات انجام شده در اين بخش مي‌توان به ارايه يك نسخه از اسكن نسخه‌ها بر حافظه‌هاي نرم‌افزاري به صندوق كارپردازي مجلس اشاره كرد. اين اطلاعات شامل يك دوره كامل تصوير نسخه‌هاي خطي‌ كتابخانه مجلس‌اند و با هدف حفظ شدن در مكاني دور از كتابخانه براي پيشگيري از صدمات احتمالي، طراحي شده‌اند.
 
به گفته جعفريان، دوره دوم اين نسخه‌ها براي ارايه صندوق به امانات بانك مركزي در دست تهيه و تدوين است. مجموعه نسخه‌هاي خطي اين كتابخانه حدود بيست و سه هزار نسخه و حجم اسكن اين مجموعه بالغ بر هشت ميليون فريم(fream) است. 

رييس كتابخانه مجلس، گردآوري افراد با تجربه و متبحر براي فهرست‌كردن نسخه‌هاي خطي، فراهم‌آوري امكانات براي آنها و استقرارشان در اين مركز را از دشوارترين مراحل كار خواند و گفت: اكنون حدود 4000 نسخه خطي فهرست شده كه طي يك سال گذشته دو جلد آن چاپ شده و چهار جلد ديگر زير چاپ است. 

وي با اشاره به گذشت 10 سال از انتشار آخرين فهرست منتشر شده مجلس گفت: يكي از برنامه‌هاي اين مركز، ارايه تمامي فهارست نسخ خطي‌ كتابخانه مجلس در مجموعه‌اي واحد بود. اكنون 80 درصد كار اين مجموعه به پايان رسيده است و پيش‌بيني مي‌شود انتشار اين مجموعه 15 تا 20 جلدي تا چهار ماه آينده به اتمام مي‌رسد. 

پژوهشگر حوزه تاريخ اسلام درباره تغييرات فضاي فعلي كتابخانه و اهداف اين مركز اعلام كرد: اكنون عمليات خريد اسناد مجلس آغاز شده است. اگرچه اين فعاليت پيش از اين نيز انجام مي‌شد، اما اكنون شورايي ايجاد كرده‌ايم كه وظيفه آن خريد و تهيه اسناد است. طبق آخرين آمار، سال گذشته حدود 450 نسخه خطي خريديم. 

 وي با اشاره به اين كه يكي از وظايف بخش پژوهشي اين مركز، چاپ و انتشار متون است، از انتشار بيش از 60 اثر با همكاري موسسه دارالحديث قم خبر داد و گفت: انتشار نشريات «پيام بهارستان» و «نامه بهارستان» نيز از ديگر اقدامات تاسيسي اين مركزند كه به معرفي مجموعه اسناد، نسخ خطي و منابع موجود اين كتابخانه مي‌پردازند و با توجه به اين كه در قالب جنگ و كشكول منتشر مي‌شوند، دربردارنده مجموعه مقالاتي از نويسندگان و پژوهشگران اين كتابخانه‌اند. اين آثار با فراهم‌آوردن زمينه‌هاي تحقيق و پژوهش، اين امر را براي محققان حوزه مجلس و تاريخ مشروطه تسهيل مي‌كند.

نويسنده كتاب «سيره رسول خدا(ص)» درباره ساختمان كتابخانه مجلس خاطرنشان كرد: در حوزه زيباسازي ساختمان مجلس تلاش‌هاي فراواني اعم از رنگ‌آميزي ساختمان كتابخانه، تغيير بخش مرجع، خريد قفسه‌هاي كتابخانه، تغيير سيستم تقسيم‌بندي اتاق‌ها، به‌روز رساني امكانات و فضاي كتابخانه‌اي طي اين مدت انجام شده است. اكنون نيز درصدد ساختن يك نمازخانه و ناهارخوري مناسب هستيم. 

وي بخش آرشيو نشريات كتابخانه مجلس را از حوزه‌هاي مغفولي دانست كه شايسته توجه بيشتري از لحاظ اختصاص فضاي كافي و كارهاي پژوهشي است و گفت: شايد در اين بخش كمترين فعاليت را داشتيم. يكي از دلايل اين موضوع كمبود فضاي اين بخش است كه موجب تراكم بيش از حد نشريات كشور و آسيب‌پذيري اين آثار شده است. اين بخش دست‌كم به فضايي 10 برابر مكان كنوني نياز دارد تا چينش صحيح نشريات امكان‌پذير شود. تاكنون تنها فهرست مجلات تا حرف «سين» آماده شده‌اند. 

نويسنده مجموعه «مقالات تاريخي» و «جريان‌ها و سازمان‌هاي مذهبي ـ سياسي ايران» ارزش نشريات كتابخانه مجلس را هم‌طراز نسخه‌هاي خطي خواند و اعلام داشت: به‌تازگي در راستاي توسعه اطلاع‌رساني اين بخش با همكاري شوراي ساماندهي مطبوعات فارسي، لوح مطبوعات فارسي را در 14 «دي.وي.دي» منتشر كرديم. همچنين برنامه‌هاي گسترده‌اي را درباره بخش نشريات و انتشار ديگر منابع و كتاب‌هاي موجود در اين مركز در دست اقدام داريم تا از اين طريق زمينه‌هاي تحقيقات و پژوهش‌هاي اين حوزه را فراهم سازيم تا محققان سراسر كشور حتي در صورت عدم مراجعه به اين مركز بتوانند از تصاوير نسخ خطي و اسناد كتابخانه مجلس در كنار اطلاعاتي كه به شكل pdf و نسخه‌هاي تايپي در پايگاه اطلاع‌رساني كتابخانه مجلس قابل دسترسي‌اند، استفاده كنند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط