سه‌شنبه ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۰:۴۳
بازخوانی عملیات «فتح 9» در لابه‌لای چند کتاب و سند

عملیات «فتح 9» یکی از عملیات‌های محدود برون مرزی سپاه بود که به کمک معارضان کُرد عراقی علیه رژیم بعث عراق در مرداد سال 1366 انجام شد.

 به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمدمهدی شیخ صراف ـ  عملیات فتح 9 یکی از عملیات‌های محدود و برون مرزی دوران دفاع مقدس است که در تاریخ 18 مرداد سال 1366 در منطقه عمومی «خرمال» در جنوب استان سلیمانیه عراق انجام شد. این عملیات براساس اطلاعات دانشنامه الکترونیکی دفاع مقدس با هدایت و برنامه‌ریزی قرارگاه عملیاتی و برون مرزی نیروی زمینی سپاه پاسداران و همکاری گروه‌های معارض کرد عراقی طی 5 روز انجام شد. (لینک)

عملیات‌های برون مرزی سپاه از کی تقویت شد؟
براساس اطلاعات کتاب «کارنامه عملیات سپاهیان اسلام در هشت سال دفاع مقدس» به قلم ابوالقاسم حبیبی، عملیات‌های برون مرزی در دوران دفاع مقدس از زمانی به شکل تقویت‌ شده‌ای انجام شد که معارضان کرد عراقی به ويژه اتحادیه میهنی کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی مدنظر فرماندهان عالی رتبه دفاع مقدس قرار گرفت. بعد از آن قرارگاه برون مرزی سپاه به نام قرارگاه «رمضان» تقویت شد. همچنین سلسله عملیات‌های فتح برای نفوذ در خاک عراق طراحی و اجرا شد.
 
آن‌طور که علی احسان نیک‌جو و زهره آقابابایی در کتاب «نگرشی بر اصول و مبانی مدیریت نظام جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس» عملیات‌های نفوذی را تعریف کرده‌اند، در چنین عملیات‌هایی یک تا سه گردان پس از انجام ماموریت و کسب موفقیت‌های لازم، بدون استقرار در محل اجرای حمله به مواضع قبلی خود باز می‌گردند.

سال 1366 پر فراز و نشیب برای رزمندگان ایرانی
درباره اجرای عملیات فتح 9 در کتاب «کارنامه عملیات سپاهیان اسلامی در هشت سال دفاع مقدس» آمده است: سال ‌۱۳۶۶ که هفتمین‌ سال‌ جنگ تحمیلی عراق برضد ایران به شمار می‌رفت، سال‌ پرکار و پرفرازونشیبی‌ برای‌ نیروی ‌زمینی‌ سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامی‌ و به‌ویژه‌ قرارگاه‌ برون‌مرزی‌ رمضان در جبهه‌ شمالی‌ و کردستان‌ عراق‌ بود. یکی‌ از ده‌ها عملیات‌ نامنظم‌ و تهاجمی‌ این‌ سال، عملیات نامنظم فتح ۹ بود.
 
در بعضی منابع سالروز اجرای عملیات فتح 9 را 13 مرداد ذکر کرده‌اند، با این حال بسیاری از منابع دیگر شروع اجرای آن را مربوط به روز 18 مرداد سال 66 می‌دانند. این عملیات با رمز یا رسول الله صلی الله علیه و آله در منطقه خرمال عراق جایی هم‌ مرز با استان کردستان ایران شروع شد. تیپ 75 ظفر و شاخه سلیمانیه پیش‌مرگان حزب دمکرات کردستان عراق از نیروهای عمل‌کننده در این عملیات بودند. هدف از اجرای این عملیات، انهدام یگان‌های نیروهای عراقی در عمق خاک کردستان عراق و همچنین آزادسازی ارتفاعاتی در منطقه عملیاتی بود. این عملیات در ادامه عملیات موفقیت‌آمیز نصر 7 در منطقه عملیاتی «قلعه دیزه» انجام گرفت و با استفاده از اصل غافلگیری و آتش شدید توپخانه انجام شد. (لینک)

 
وقتی ایرانی‌ها در فتح 9 روحیه عراقی‌ها را شکستند!
درباره عملیات فتح 9 در کتاب پنجاهم از مجموعه روز شمار جنگ ایران و عراق به قلم محمود یزادن فام آمده است: نیروهای ایرانی با شبیخون‌های متعدد، آرامش نیروهای عراقی را سلب و روحیه آن‌ها را به‌شدت تضعیف کردند. اجرای عملیات روانی سبب شد که این نیروها در همان ساعت‌های اولیه عملیات همه پایگاه‌های نیروهای عراقی در ارتفاعات استراتژیک خورنوازان مشرف بر روستاهای باقی شعار، یال نبی و شیرمر، ارتفاع 1178 مشرف بر روستای رستم‌بیک و ارتفاعات مشرف بر روستای احمدآوای شهر زور را به تصرف خود درآورند. با تسلط بر این روستاها، جاده آسفالته سیدصادق به خرمال که پشتیبانی نیروهای عراق از طریق آن صورت می‌گرفت، در تیررس نیروهای ایران قرار گرفت و باعث اختلال در عملیات پشتیبانی و کمک‌رسانی عراقی‌ها شد.
 
در بخشی از همین کتاب چگونگی واکنش نیروهای عراقی نسبت به اجرای عملیات فتح 9 این طور ذکر شده است: عملیات فتح 9 تا 19 مرداد [با احتساب شروع عملیات از 13 مرداد] ادامه داشت. نیروهای عراق برای بازپس‌گیری مناطق تصرف‌شده چهار پاتک سنگین انجام دادند که با مقاومت نیروهای عمل‌کننده، عقب‌نشینی کردند.

 
خساراتی که عراقی‌ها از عملیات فتح 9 متحمل شدند...
در مورد اجرای عملیات فتح 9 و دستاوردهای آن روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی نوشت: در این عملیات گردان 106 الخفیفه ارتش عراق صددرصد منهدم شد و تعداد زیادی از نیروهای عراقی کشته یا زخمی شدند که در بین کشته‌شدگان نیروهایی از گارد ریاست جمهوری عراق که برای سرکوب مبارزین کرد به منطقه آمده بودند، دیده می‌شد.
 
همچنین در کتاب «کارنامه عملیات سپاهیان اسلام» نیز در مورد دستاوردهای اجرای عملیات فتح 9 این چنین آمده است: خسارت‌های وارد بر تجهیزات نظامی عراق در عملیات فتح 9 عبارت بودند از انهدام تعدادی از سنگرهای انفرادی و اجتماعی در اطراف پایگاه‌های نظامی، انهدام بیست دستگاه خودروی نظامی و یک انبار مهمات بزرگ و چند قبضه سلاح نیمه‌سنگین. در این عملیات سیصد نفر از نیروهای عراق نیز کشته و زخمی شدند و چهل نفر از آنان به اسارت درآمدند. نیروهای قرارگاه رمضان نُه دستگاه خودرو نظامی را نیز به غنیمت گرفته و در نهایت با پیروزی به مواضع پدافندی خود برگشتند.
 
در بعضی منابع نیز خسارت‌های وارد به دشمن بعثی در این عملیات این چنین تصریح شده است: همچنين نيروهاي خودي توانستند راه آسفالته سه شهر «سيد صادق»، «حلبچه»، «خرمال» را زير ديد و تيررس خود قرار دهند و با انهدام 20 دستگاه خودروي نظامي، يك انبار بزرگ مهمات و شماري سلاح نيمه سنگين، تعداد 440 نفر از نيروهاي دشمن را كشته و زخمي و اسير كنند و به مواضع پدافندي خود بازگردند. (لینک)

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها