در این مراسم، علی‌اکبر ابراهیمی، مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به دیدار با روسای تشکل‌های صنفی تهران و استان‌ها، گفت: تعامل و تامل باید با هم باشد، زیرا در هشت سال گذشته، به صنعت چاپ، بی‌توجهی شده و در خود صنف هم اقدام موثری نشده است.
وی ادامه داد: بسیاری نسبت به نبود آمار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقاد دارند، اما سوال من این است که آیا اتحادیه‌های استانی یا تهران، خودشان آماری از میزان چاپخانه‌ها دارند؟
ابراهیمی با بیان اینکه قبول داریم که آمار درستی از صنعت چاپ کشور در دست نداریم، عنوان کرد: مشکلات صنعت چاپ در مسائل مختلفی ریشه دارد اما برای حل و بررسی این مشکلات ابتدا باید بدانیم کجا هستیم، به کجا باید برسیم و چطور باید برسیم.
وی با طرح این موضوع که صنعت چاپ به یک نقشه راه و آمار نیاز دارد، گفت: تا زمانی که آمار دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعت چاپ وجود نداشته باشد، نمی‌توان برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرد.
ابراهیمی با طرح این موضوع که بدون نقشه راه برای صنعت چاپ، به توسعه دست پیدا نخواهیم کرد، افزود: در کنار این موضوع تا وقتی فرهنگ هم‌افزایی در این صنعت و صنف وجود نداشته باشد، وضعیت صنعت چاپ با همین مشکلات ادامه دارد.
وی با بیان اینکه برای تدوین نقشه راه صنعت چاپ به دنبال برگزاری نشست با مدیران بالادستی این صنعت هستیم، گفت: یکی دیگر از مشکلات صنعت چاپ بازاریابی است و در این حوزه ضعیف هستیم، در حالی‌که می‌توانیم در منطقه در بخش صادرات فعال باشیم اما در این میان باید نقشه راه صادرات را تنظیم و تدوین کنیم.
ابراهیمی وی با اشاره به آمادگی دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای استفاده از نظرات و پیشنهادات صنف، یادآور شد: یکی دیگر از کارهایی در دست اقدام است تنظیم و تدوین سند تحول صنعت چاپ کشور است و با توجه به تاکیدات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تهیه این سند، کارهای آن آغاز شده است و امیدواریم صنف به ما کمک کند.
وی به طرح آمارگیری صنعت چاپ، توضیح داد: در این زمینه جلسات کارشناسی برگزار خواهد شد تا بتوانیم آمار جامعی در همه حوزه‌های صنعت چاپ داشته باشیم و بانک اطلاعاتی خود را تکمیل کنیم.
مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین درباره لزوم توجه به صادرات صنعت چاپ، گفت: مساله اینجا است که ماشین‌آلات و ناوگان صنعت چاپ امروز پاسخگوی نیاز همه کشور نیست اما می‌توانیم با همین تجهیزات در بخش‌هایی صادرکننده باشیم.
ابراهیمی با بیان اینکه مشکل، بازار هدف، بازاریابی و روابط بین‌الملل است، عنوان کرد: در این زمینه جلساتی با سازمان توسعه تجارت و صنف داشتیم تا از این پس هیات‌های تجاری در رویدادهای بین‌المللی و نمایشگاهی حضور پررنگی داشته باشند تا بتوانیم علاوه بر بازار منطقه، بازار صادرات کشور را نیز تقوبت کنیم.
وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: یکی دیگر از اقدامات، تشکیل دوباره شورای سیاستگذاری صنعت چاپ است، هر چند که در این میان برخی افراد چالش‌هایی ایجاد کرده‌اند که کار آن به تعویق بیفتد اما در تلاشیم هر چه زودتر اعضای شورا را انتخاب کنیم.
چالش‌های استراتژیک صنعت چاپ
در ادامه این نشست، خدایار صادقی، استاد دانشگاه و کارشناس صنعت چاپ نیز در سخنانی درباره چالش‌های استراتژیک صنعت چاپ ایران، گفت: از نظر اهالی صنعت چاپ، مخاطراتی وجود دارد که در میان آن‌ها رکود بازار مصرف کالاهای چاپی، تغییر ماهیت بازارهای سنتی چاپ به بستر دیجیتال و اینترنتی، کمبود نیروی انسانی ماهر و خطر ورود رقبای خارجی به بازار مصرف داخلی از مهمترین آن‌ها به شمار میآید.
وی افزود: در این میان خطر خروج سفارش‌های چاپی به خارج از کشور، گران شدن حامل‌های انرژی، کمبود نقدینگی داخلی و نبود حمایت بانک‌ها برای نوسازی چاپخانه‌ها، تاسیس چاپخانه‌های جدید در میان کم‌کاری چاپخانه‌های قدیمی و پایین بودن بهای خدمات چاپی نیز ازجمله موضوعات دیگری است که چاپخانه‌داران با آن روبه‌رو هستند.
صادقی با بیان اینکه راه‌های مختلفی برای برخورد با این مخاطرات وجود دارد، ادامه داد: بسیاری از فعالان این حوزه تن دادن به شرایط فعلی با اینکه همه مشکلات را به گردن دولت یا شرایط اقتصادی می‌اندازند، برخی به تغییر متولی دولتی، عده‌ای دیگر افزایش قیمت کالاهای چاپی را عامل این مخاطرات می‌دانند، بعضی دیگر بر سر مالیات چانه‌زنی می‌کنند، عده‌ای نیز سرمایه‌گذاری جدید و توسعه کمی را راهکار می‌دانند.
وی در ادامه با انتقاد از بی‌توجه به صنعت چاپ در اسناد بالادستی، گفت: در اسناد بالادستی حاکم بر اقتصاد کلان، اثری از صنعت چاپ نیست و در سایر اسناد دولتی نیز این موضوع کمرنگ است و حتی در سند طبقه‌بندی فعالیت‌های اقتصادی ایران صنعت چاپ به چاپ تبلیغاتی و نشر محدود شده و هیچ شغلی مرتبط با صنعت چاپ در آن نیامده است.
صادقی با بیان اینکه در نقشه «جامع علمی کشور» مصوبه سال 1389 نیز به صنعت چاپ بی‌توجهی شده است، گفت: سال‌های زیادی برای تدوین «نقشه جامع علمی کشور» کار شد، اما متاسفانه از سوی بخش دولتی یا خصوصی حوزه چاپ، هیچ توجهی به این نقشه نشده است.
وی با اشاره به وضعیت تشکل‌های صنفی صنعت چاپ، عنوان کرد: تشکیل تشکل‌ها عمدتا براساس منطقه جغرافیایی یا تکنولوژی است، از سوی دیگر شامل همه واحدهای فعال در هر حوزه نیستند، ماموریت آن‌ها به غیر از اتحادیه صادرکنندگان براساس بازار تنظیم نشده است و فاقد برنامه استراتژیک هستند.
به گفته صادقی، نکته دیگر این است که گزارش عملکردی از آن‌ها منتشر نشده است و در آن‌ها از خدمات مشاوران اقتصادی، مدیریت استراتژیک، بازاریابی و مدیریت صنعتی، برای ارائه راهکار برای چالش‌های پیش روی صنعت، تدوین برنامه‌های توسعه یا ارائه مشاوره به اعضا ارائه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه لازم است، بر ماموریت تشکل‌های صنفی بازنگری شود، افزود: با توجه به شرایط پیش رو و لزوم نقش‌آفرینی فعال و موثر از طرف تشکل‌ها، بازنگری درباره اهداف و ماموریت تشکل‌های صنفی و ارائه مدل مناسب سازمانی برای آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
صادقی ادامه داد: بدیهی است که ادغام تشکل‌ها، زمینه‌ساز افزایش قدرت لابی‌گری و چانه‌زنی آن‌ها می‌شود ولی اگر از فرصت این ادغام برای بازمهندسی ساختار و تشکیلات آن‌ها با توجه به نیاز روز محیط کسب و کار چاپ استفاده نشود.
ضرورت تجمیع اطلاعات صنعت چاپ
حمیدرضا طاهری آشتیانی، کارشناس و فعال صنعت چاپ در بخش دیگری از این نشست با اشاره به بحث فرصت‌های توسعه از منظر فناوری، گفت: ازجمله مسائل صنعت چاپ، ضعف بانی و تصمیم‌گیرنده است. عمده فعالان این حوزه با رویکرد سنتی به تصمیم‌گیری اقدام می‌کنند.
وی ادامه داد: در این صنعت، افراد باتجربه زیادی هستند اما مساله اینجا است که اگر تصمیم‌گیری اثرگذاری انجام نشود، این همه تجربه بی‌فایده خواهد بود.
آشتیانی با بیان اینکه متولی صنعت چاپ باید وارد کار شود، عنوان کرد: این مجموعه باید نسبت به شناسایی وضعیت فضای خارجی و فضای انباشه صنعت چاپ وارد عمل شود و با تجمیع اطلاعات صنعت چاپ به‌دنبال درمان این صنعت باشد.
به گفته وی، صنعت چاپ، صنعت تاثیرگذاری است که متاسفانه در هیچ کجا آماری از تاثیرات آن نیست، در حالی‌که می‌توان با در اختیار داشتن این آمار، بسیاری از کارها و برنامه‌های مرتبط با صنعت چاپ را دنبال کرد.
ایران باید قطب نمایشگاه‌های چاپ منطقه باشد
رضا رضایی، پیشکسوت صنعت چاپ دیگر سخنران این نشست نیز در سخنانی، گفت: هم‌افزایی در صنعت چاپ اهمیت زیادی دارد اما باید بدانیم که در این میان رشد صنعت چاپ نیازمند صادرات و بهبود وضعیت در این حوزه است.
وی افزود: کشورهای حوزه CIS فرصت بسیار خوبی برای صنعت چاپ کشور است، زیرا این کشورها به کالای ایرانی علاقه دارند، به‌طوری که در سال 1388 که نمایشگاه چاپ اکو را در شهر مشهد برگزار کردیم همه از توانایی صنعت چاپ کشور تعجب کردند.
رضایی با بیان اینکه در دهه 80 به‌دنبال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، بخش زیادی از بازار صادرات ایران تحت تاثیر قرار گرفت، عنوان کرد: امروز ترکیه با وجود نداشتن مرزهای مشترک، همه بازار ایران و مشتریان ایران را در اختیار دارد و اکنون بازار در دست آن‌ها است.
وی تاکید کرد: اما به‌نظرم وقت آن است که ایران به جایگاه اصلی و واقعی خود برگردد، زیرا معتقدم که ایران باید قطب نمایشگاه‌های منطقه باشد.
رضایی با طرح این موضوع که برای صادرات، باید آمار ماشین‌های کنونی را داشته باشیم، گفت: در این میان باید خلاءها و انباشت‌های دستگاه‌های چاپ را در کشور شناسایی کنیم تا با تکیه بر آن نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام کنیم.
در ادامه نیز علی ظریف، یکی از دیگر کارشناسان صنعت چاپ با اشاره به هم‌افزایی و توسعه در صنعت چاپ
و کارشناس تکنولوژی و مدرس چاپ در سخنانی گفت: در شرایطی صحبت از بلوغ نظام نوسازی و توسعه در کشورمان به گوش می‌رسد که روند کلی صنایع در جهان به سمت واردات، برون‌سپاری و در بهترین شکل سیستمی باز هم‌سپاری انتقال تکنولوژی است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر پس از انقلاب صنعتی چهارم، اساسا ماهیت و سطح بسیاری از فناوری‌های مورد نیاز در صنایع امروزی ازجمله صنعت چاپ، امکان تولید داخل نداشته و واردات آن را الزامی می‌کند.
ظریف با بیان اینکه صحبت از توسعه و نوسازی صنعت چاپ در جایگاهی که مراکز چاپی ماهیتی صنفی دارند و از تعاریف اتاق اصناف و تصمیم‌گیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبعیت می‌کنند، عنوان کرد: در این ساختار راهی به بهره‌برداری از اعتبارات و ظرفیت‌های تعریف شده در قالب تولیدات و خدمات زیر پوشش صنایع را نخواهند داشت.
به گفته وی، امکان توسعه و نوسازی نیز با قوانین و ضوابط تعریف شده از سوی دولت و حاکمیت برای این بخش صنفی و مالکیت حقیقی بنگاه‌های کوچک بسیار محدود خواهد بود.
ظریف با بیان اینکه برای دستیابی به این هدف لازم است اقدامات مختلفی در دستور کار ذی‌نفعان و ازجمله سیاستگذاران و تشکلات مرتبط، قرار گیرد، گفت: شناسایی، ارزیابی و تفکیک‌های منطقی مراکز و شرکت‌های چاپ، نیمه صنعتی و صنعتی برای ارائه ظرفیت این بخش از صنعت به وزارت صمت و ایجاد فضای مناسب برای مطالبه‌گری و دریافت امتیازات صنایعی به‌منظور توسعه و نوسازی و حمایت‌های لازم صنعتی لازم است.
وی تاکید کرد: بدیهی است چاپخانه‌های کوچک و متوسط که عمدتا کسب و کاری خانوادگی و مالکیتی حقیقی دارند را هم می‌توان با توجه به وضعیت شغلی و ظرفیت آن‌ها کماکان زیر پوشش اتاق اصناف و اتحادیه‌ها و نظارت وزارت ارشاد حمایت کرد.
ظریف با بیان اینکه جریانهای موازی یا حتی متعارض برای حمایت‌ها و تلاش برای ادغام یا حداکثرسازی هم‌افزایی میان دستگاه‌ها یا نهادهای دولتی و غیردولتی باید شناسایی و حذف شود، گفت: به‌طور خاص، نباید فراموش کرد که مساله جزیره‌ای کارکردن اغلب تشکلات صنفی و نهادها موضوع بسیار مهمی است و نتیجهای جز اتلاف منابع و زمان را به دنبال ندارد.
وی همچنین درباره امکان آشکارسازی حداکثری ظرفیت‌های موجود در سطوح مختلف این صنعت و در اقصی نقاط کشور، بیان کرد: این موضوع با استقرار یک سامانه یکپارچه و جامع یا یک پنجره واحد برای اطلاع‌رسانی قابل‌تحقق است، زیرا در شرایط کنونی بسیاری از ایده‌ها، توانمندی‌ها و ظرفیت‌ها فقط به‌دلیل بی‌اطلاعی از توانمندی‌ها و ابزارهای موجود یا نبود دسترسی به ارائه‌کنندگان خدمات مختلف، از امکان جذب اعتبارات و فرصت‌های حمایتی باز می‌مانند و یا سرمایه‌گذاری‌های جدید به مسیرهای غیربهینه هدایت می‌شوند.
ظریف درباره لزوم ایجاد یک کارگروه ذی‌نفعان صنعت متشکل از کارشناسان صنعت چاپ، اتحادیه، نمایندگان وارد‌کننده فناوری، متخصصان خبره و صاحبنظر این صنعت، نیز گفت: این کارگروه با هدف شناساندن حوزه‌های مختلف کاربری و عملیاتی و عرضه سطح فناورانه و تخصصی صنعت چاپ برای کارشناسان تصمیم‌ساز وزارت صمت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سیستم‌های بانکی و اعتباری و تحکیم لزوم ورود فناوری و دانش فنی روزآمد باید فعالیت کند.
نظر شما