به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در چهل‌ویکمین سالگرد آغاز دفاع مقدس، از جلد اول کتاب هفدهم روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «نبرد در شیاکوه» رونمایی کرد. مراسم رونمایی با توجه ‌به وضعیت ناشی از شیوع ویروس کرونا، بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد.
 
در این راستا، محمدعرفان کریمی؛ مدیر گروه مطالعات تاریخی و روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و نعمت‌الله سلیمانی‌خواه؛ نویسنده این کتاب توضیحاتی درباره این اثر و سیر تدوین روزشمارهای جنگ ایران و عراق ارائه کردند.
 
محمدعرفان کریمی با اشاره به انتشار جلد اول کتاب هفدهم، گفت: نعمت‌الله سلیمانی‌خواه؛ نویسنده روزشمار «نبرد در شیاکوه» است. در این کتاب، نویسنده با بهره‌گیری از منابع غنی و دست‌اول مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به درج مهم‌ترین وقایع نظامی و سیاسی دوران دفاع مقدس در دی‌ماه 1360 پرداخته است.
 
وی افزود: در این روزشمار حوادث و رویدادهای این مقطع 30 روزه در قالب 389 گزارش تبیین شده است.
 
مدیر گروه مطالعات تاریخی و روزشمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به وقایع این بازه زمانی اظهار کرد: در دی‌ماه سال 1360 با مسائل متعددی در حوزه‌های گوناگون جنگ ایران و عراق روبه‌رو بودیم که این حوزه‌ها را می‌توان به بخش عمده نظامی، سیاسی و اقتصادی و چندین زیرمجموعه مهم دیگر تقسیم کرد که هرکدام از آن‌ها در این مقطع با روش کرونولوژی تحلیلی مختص مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بررسی شده است.
 
وی بیان کرد: جلد دوم روزشمار هفدهم نیز با عنوان «نبرد چزابه» به اهتمام نعمت‌الله سلیمانی‌خواه شامل حوادث و رویدادهای بهمن‌ماه 1360 است که در آستانه انتشار است.
در ادامه نعمت‌الله سلیمانی‌خواه؛ نویسنده روزشمار هفدهم جنگ ایران و عراق که نگارش روزشمار نهم را نیز در کارنامه خود دارد، گفت: این کتاب در ابتدا قرار بود در یک جلد منتشر شود که شامل حوادث و اتفاقات دی‌ماه و بهمن‌ماه سال 1360 بود ولی به دلیل حجم بالای مطالب تصمیم بر این شد تا این روزشمار در دو جلد منتشر شود.
 
وی با اشاره به‌ عنوان کتاب، اظهار کرد: دی‌ماه اوج سرما به‌خصوص در مناطق عملیاتی غرب کشور است. ارتفاعات شیاکوه چندین قله بزرگ دارد و به آن شیاکوه، سیاه‌کوه و یا شیرکوه نیز می‌گویند. آنجا یک منطقه‌ای است که اگر کسی بر ارتفاعات مسلط می‌شد کاملاً بر دشمن مشرف بود و می‌توانست تمام مواضع دشمن را سرکوب کند و زیر نظر داشته باشد. روزشمار 17، نبرد در شیاکوه با عنوان «عملیات مطلع الفجر» مهم‌ترین عملیات انجام‌شده در آن بازه زمانی بوده که بیست‌یکم آذرماه انجام می‌شود؛ یعنی حدوداً نه روز قبل از اینکه روزشمار شماره 17 شروع شود.
 
نویسنده روزشمار «نبرد در شیاکوه» افزود: با انجام عملیات مطلع الفجر که به‌سختی و در سرمای طاقت‌فرسا در مناطق کوهستانی غرب انجام شد، رزمندگان ما توانستند شیاکوه و تمام ارتفاعات اطراف را تحت تصرف خود بگیرند. این منطقه تحت 21 پاتک‌ شدید دشمن به نیروهای ارتش و سپاه و نیروهای بسیج و نیروهای کرد محلی قرار گرفت و متأسفانه عراقی‌ها توانستند با داشتن تجهیزات و ادوات بالا و حجم آتش سنگین، این ارتفاعات را از ما بازپس بگیرند.
 
وی با اشاره به اینکه در ضمیمه‌ها و همچنین در گزارش‌ها به‌صورت مفصل به چرایی بازپس‌گیری این مناطق پرداخته شده است، گفت: با خواندن این مطالب به‌راحتی متوجه خواهید شد که چرا ما مجبور شدیم به سر جای اولمان برگردیم.
 
سلیمانی‌خواه به دیگر موضوعات مطرح شده در حوزه نظامی در روزشمار 17 اشاره و عنوان کرد: عملیات برون‌مرزی موفق به «نام عملیات محمد رسول‌الله (ص)» از دیگر عملیات‌های انجام شده در این دوره بود که در طویله عراق انجام گرفت. نیروهای چریکی اعم از سپاه، ژاندارمری و نیروهای کردی با همکاری یکدیگر طی این عملیات توانستند شهر طویله عراق را تصرف کنند. شهر طویله تقریباً یک شهر نظامی بود و مردم در آنجا ساکن نبودند و به همین علت دشمن در آنجا تلفات زیادی را متحمل شد. تقریباً دو روز این شهر در دست نیروهای ایرانی بود و ضربه سختی به دشمن زدند.
 
وی افزود: در این دوره «عملیات خاتم‌النبیین» در جنوب و در منطقه شمال خوزستان انجام شد که به «عملیات دهلیز» هم معروف است. این عملیات به‌منظور زمینه‌سازی برای عملیات فتح‌المبین انجام شد. متأسفانه در این عملیات ما باوجوداینکه توانستیم در مراحل اولیه موفق شویم ولی به دلیل اینکه بعضی از یگان‌های ارتش الحاق نکردند و نتوانستند پای‌ کار بیایند که در گزارش‌ها با ذکر اسناد سپاه و ارتش کاملاً این مسائل توضیح داده شده است، مجبور شدیم دوباره به‌جای اولمان بازگردیم.
 
نویسنده روزشمار 17 افزود: این عملیات دو هدف داشت که هدف اولش منهدم کردن بخشی از قوای دشمن و به هم ریختن سازمان رزمش بود و موفق هم شدیم اما نتوانستیم زمینی را بگیریم و باعث شد که دشمن هوشیاری بیشتری پیدا کند و نیروهای بیشتری را در آنجا جمع کند و برای عملیات فتح‌المبین کار ما سخت‌تر شد. به همین دلیل بعدها عملیات فتح‌المبین -که قرار بود اسفندماه انجام شود- در فروردین‌ماه سال 1361 انجام شد.
وی درباره محتوای سیاسی این کتاب توضیح داد: از مهم‌ترین موضوعات سیاسی که در این بازه زمانی انجام شده تنش در رابطه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بود. پانزدهم آذر بحرینی‌ها ادعا کردند که یک گروه شصت‌وپنج نفری را گرفتند که این‌ها می‌خواستند در بحرین کودتا کنند و حکومت آنجا را سرنگون کنند. مطبوعات کشورهای عربی خلیج‌فارس خصوصاً عراق، شدیداً به ایران حمله کردند و گفتند ایران در این کودتا دست داشته است. درحالی‌که هیچ‌یک از افرادی که دستگیر شده بودند ایرانی نبودند. متأسفانه به همین علت کشورهای عربی به‌خصوص بحرین، یمن شمالی، عربستان، قطر، کویت، امارات، روابطشان با ایران بدتر از سابق شد.
 
سلیمانی‌خواه با اشاره به منابع مورداستفاده در نگارش روزشمار «نبرد در شیاکوه»، بیان کرد: خوشبختانه در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در طول جنگ تحمیلی، راویان دفاع مقدس که همراه فرماندهان بودند، اسناد و مدارک زیادی را ثبت و ضبط و جمع‌آوری کردند که اکنون در نگارش روزشمار از آن‌ها استفاده شده است. همچنین استفاده از بولتن‌های محرمانه سپاه و ارتش و گزارش‌های موجود در خبرگزاری‌ها از دیگر منابع این کتاب است.
 
وی در پایان گفت: در مقدمه این کتاب مطرح کرده‌ام که مجبورم از بین خیل عظیم و تعداد بسیار زیاد اسناد گزینش کنم و تا آنجایی که می‌توانستم سعی کردم مطالب مهم‌تر را در کتاب بیاورم.