مرتضی جاویدی یکی از فرمانده گردان‌های تیپ لشکر المهدی(عج) بود. این تیپ در مواقعی که حملات ایرانی‌ها در خط مقدم با مشکل مواجه می‌شد و کار گره می‌خورد یا احتیاج به کارگشایی بود مورد استفاده قرار می‌گرفت. در نوک پیکان این تیپ گردان فجر قرار داشت که فرمانده آن مرتضی جاویدی بود.
مرتضی جاویدی خصوصیات خاصی داشت که از جمله آنها می‌توان به دوستی و صمیمیت وی با بچه‌های گردان اشاره کرد. این وضع به گونه‌ای شده بود که بسیاری از کسانی که از استان فارس قصد داشتند به جبهه اعزام شوند، درخواست داشتند که در گردان فجر قرار بگیرند. از سوی دیگر افرادی که دوست داشتند به این گردان بپیوندند باید شرایطی را رعایت می‌کردند که یکی از آنها خواندن هر روزه سوره واقعه بود.
.jpg)
روایت‌های مختلفی در این رمان گنجانده شده تا هر یک از این راویان به بخشی از زندگی مرتضی جاویدی بپردازند و در خلال این روایت‌ها شخصیت مرتضی شکل بگیرد. در این داستان 40 راوی حضور دارند و حتی کسانی چون مرتضی آوینی و محسن رضایی هم راویان این داستان هستند. این راویان به روایت زندگی مرتضی از سال 1357 تا سال 1365 می‌پردازند. بار عمده مسائل خانوادگی به عهده همسر ایشان است و اوج داستان هم در تنگه‌ای در عراق که به تنگه احد معروف می‌شود، رخ می‌دهد.
رمان «کتیبه ژنرال» نیز به نحوی جنگ و صلح نویسنده است. شاید از این منظر که رمان به نحوی تاریخ و رویداد های متعدد انقلاب اسلامی است، درست مثل جنگ و صلح تولستوی. صحرایی به مدت پنج سال دست به تحقیق میدانی، مصاحبه با شخصیت‌های گوناگون و دست به سفر و مسافرت و بالاخره نوشتن زد تا رمان هزار صفحه کتیبه ژنرال در دو جلد با عنوان قصرالدشت و قمحانه به چاپ برسد.
رمانی که حوادث بیش از ۶ دهه قبل از انقلاب اسلامی و پس از آن را شامل می‌شود، جنگ‌ها و حوادث تاریخی متعدد، ترور، کودتا، حادثه طبس، درگیری‌های سیاسی در ایران، عراق و سوریه و... بخش‌هایی از این رمان هزار صفحه‌ای را پوشش می‌دهد.
وحید یامین‌پور، نویسنده و فعال رسانه‌ای در نشست‌های هفتگی نقد و بررسی کتاب انتشارات شهید کاظمی با قیاس اجمالی کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو»و رمان «کتیبه ژنرال» در ابتدا به کتابی که اکبر صحرایی در رابطه با رشادت‌های سردار جاویدی نوشته است اشاره کرد و گفت: این کتاب جزء بهترین کتاب‌های ادبیات دفاع مقدس است. سؤالی که مطرح می‌شود این است که «آیا آقای صحرایی می‌تواند درباره این شخصیت خیال‌پردازی کند و یک جاویدی از نو بسازد؟»، قطعاً نمی‌تواند. آنچه موجود است، مستندات و خاطراتی هست که نویسنده مجبور است این خاطرات را در کنار یکدیگر قرار دهد و رمانی خلق کند که مستند به مستندات تاریخی است یعنی نوعی داستان است مستند به ناداستان و یک ژانر است.
وی اظهار کرد: هرچه تبحر ما بیشتر شود که بتوانیم از امکان‌های رمان، ادبیات، امکان‌های زبانی و زبان نثر استفاده کنیم و ناداستان‌ها را به داستان نزدیک کنیم، آثار ارزشمندتر و ماندگارتر خواهد بود و هرچه آثار هنری‌تر باشد، موفق‌تر است.
یامین‌پور عنوان کرد: کتیبه ژنرال که به حضور مدافعان حرم در سوریه و رشادت‌های آنها می‌پردازد در واقع ادامه دفاع مقدس است. ادبیات مدافعان حرم، همان ادبیات جنگ شام یا فتح شام و ادبیات دفاع مقدس است و همانطور که آن فرهنگ، سنت و ادبیات جنگ شام دوباره در فضای جوانان متولد 70 رونق یافت، فرهنگ دفاع مقدس هم دوباره در قالب مدافعان حرم رخ نمایی کرد.
وی افزود: محصولات هنری این موج جدید نیز با همین فاصله که از رشادت‌ها و اتفاقات دوران دفاع مقدس آماده شد بلکه خیلی سریع‌تر منتشر و در اختیار علاقهمندان قرار گرفت. کتاب‌هایی که در این زمینه تدوین شده در ادامه ادبیات دفاع مقدس با همان لطافت‌ها و عمق عاطفی و احساسی است که عموماً از نشر شهید کاظمی منتشر شده است.
این نویسنده بیان کرد: خصوصیت بارز تپه جاویدی، نشاطی است که همانند آن را می‌توان در اثری با عنوان «کتیبه ژنرال» یافت، این نشاط را فقط آنهایی که سبک زندگی دفاع مقدس را می‌شناسند می‌توانند روایت کنند.
وی گفت کتیبه ژنرال اثری درباره سردار اسکندری از مجاهدین انقلابی است که تقریباً 30 سال بعد از جنگ تحمیلی در جغرافیای دیگری با دشمن دیگری، دوباره همان سبک را بسط می‌دهد و صحرایی آن را روایت می‌کند. از این جهت کتیبه ژنرال ادامه ادبیات دفاع مقدس است و همان قوام و خصوصیات را دارد با این تفاوت که در این کتاب یک تنوع در شخصیت پردازی‌ها صورت گرفته و ملل دیگر در آن آمد و رفت دارند و جذابیت‌های زبانی دارد و همه اینها یادآور خصوصیت‌های مشابه در ادبیات دفاع مقدس است.
نظرات