جبلی دست مدارس را در تبدیل نمایشنامه‌هایش به تئاتر باز گذاشت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، در مراسمی که برای رونمایی از کتاب‌های «عشق روی خرپُشته» و «دوستان با محبت» در حاشیه نمایشگاه نقاشی‌های حمید جبلی با عنوان «رستم و دیو و آشنایان» برگزار شد، این بازیگر، نویسنده و صداپیشه سینما، تئاتر و تلویزیون، در ابتدا از انگیزه‌های خود برای نوشتن این نمایشنامه‌ها گفت.

جبلی با اشاره به ادای دین به زنده‌یاد رضا ژیان در این نمایشنامه‌ها، اظهار کرد: در ایران فیلمنامه نویس و قصه نویس بسیار داریم، اما نمایشنامه طرفدار کمتری دارد.

وی یکی از دلایل این تمایل اندک را به نمایشنامه، مسئله اقتصادی برشمرد و افزود: در زمینه نمایشنامه آنچه بیش از همه به چشم می‌آید، وفور آثار ترجمه‌ای است.

جبلی یکی دیگر از تمایل افراد به تالیف و چاپ نمایشنامه را گردش مالی اندک آن نسبت به سینما ارزیابی کرد و گفت: بخش بسیار ناچیزی از درآمد خلق نمایشنامه، به نویسنده آن می‌رسد.

وی با این حال، اظهار کرد: من هم برای اینکه بتوانم به این جمع افزوده شوم، نمایشنامه‌های سال‌های اخیر را که با رضا ژیان روی صحنه برده‌ایم، چاپ کردم.

جبلی اما پیشنهاد سخاوتمندانه‌ای به مخاطبان نمایشنامه‌های ایرانی داد. وی گفت: بدون هیچ توقع و انتظاری اجازه می‌دهم از این نمایشنامه‌ها حتی در مدارس برای به صحنه رفتن در قالب تئاتر استفاده شود.

وی با یادآوری اینکه نمایشنامه «دوستان با محبت» سال 1387 توسط زنده‌یاد رضا ژیان کارگردانی شد، بیان کرد: قصه این تئاتر از آنجا شروع می‌شود که رضا پس از 14 سال دوری از وطن به ایران بازمی‌گردد و به من پیشنهاد می‌کند که فیلمی به نام «پسران آفتاب» را که «نیل سایمون» در آمریکا ساخته است، به نمایشنامه تبدیل کنم.

به گفته جبلی، قصه «دوستان با محبت» درباره دو بازیگر تئاتر است که در شریط خوبی نیستند و به پایان خط رسیده‌اند.

این هنرمند با بیان اینکه برای نمایشنامه فوق اطلاعات و مستندهای بسیاری گردآوری کرده است، افزود: بالاخره پس از اینکه این نمایشنامه به روی صحنه رفت و تئاتر آن تولید شد، سراغ فیلم رفتم تا تحت تاثیر آن قرار نگرفته باشم.

وی با بیان اینکه فضای فیلمی که سایمون بر اساس تئاتر «برادوی» ترسیم کرده بود به لحاظ فرهنگی و اجتماعی با آنچه در ایران دهه 20 و 30 شمسی در تئاتر لاله‌زار به عنوان مرکز هنری وجود داشت، دارای فاصله بسیاری بود، تصریح کرد: «پسران آفتاب» بالاخره پس از 10 سال از تولید، در ایران ترجمه شد.

جبلی با اعلام اینکه «عشق روی خرپُشته» را برای خوشبخت شدن نمایشنامه «دوستان با محبت» نوشته است، افزود: این اثر دیگر اقتباس یا برداشت آزاد نیست زیرا نمایشنامه اثری نیمه کاره است که باید قبلا اجرا شود.

وی با یادآوری اینکه در ایران نمایشنامه‌نویسان بسیار خوبی فعالیت می‌کنند، در عین حال تعداد آنها را اندک ذکر کرد.

این هنرمند عرصه تئاتر و سینما که برای برگزاری کارگاه فیلمسازی و ایده‌پردازی در شیراز حضور یافته بود، از علاقه‌مندان به نمایشنامه‌نویسی دعوت کرد که آثار بهرام بیضایی را که به گفته او بسیار خواندنی هستند، حتماً بخوانند.

جبلی همچنین رونمایی از کتاب‌های یادشده را برای آشتی با نمایشنامه عنوان کرد و پیرامون اینکه چگونه می‌شود یک نویسنده تبدیل به فیلمنامه‌نویس و نمایشنامه‌نویس شود، گفت: تفاوت فیلمنامه و قصه این است که در فیلمنامه، عکس‌نویسی می‌کنیم درحالی‌که در قصه تخیل، دخیل است.

وی با بیان اینکه برای نوشتن نمایشنامه و فیلمنامه، قصه را از ذهن پرسوناژ بیرون کشیده و عینی می‌کند، تصریح کرد: باید برای دست یافتن به اثری مطلوب تصویرنویسی کرد و برای نمایشنامه حرکت و دیالوگ‌نویسی در اولویت باشد.

جبلی در خصوص آثار اقتباسی هم عنوان کرد: اگر کاری ترجمه شود، نویسنده مشخص است، اما وقتی اقتباس می‌شود یک کلیت از اثر اصلی بر اساس نظر نویسنده تولید خواهد شد؛ مهم است آنکه اقتباس می‌کند آیا تاثیرگذار در اثر است یا خیر؟ به نظر می‌رسد انتخاب مهم است، البته انتخاب با روایت تفاوت دارد.

وی با این حال، تصریح کرد: دلیلی ندارد هر که قصه نویس است، فیلمنامه یا نمایشنامه نویس هم باشد.

این هنرمند که با نقاشی‌های متفاوتی به شیراز آمده بود و نمایشگاهی از این آثار در نگارخانه سروناز برپا کرد بود، درباره این نقاشی‌ها هم گفت: من و جمعی از دوستانم در سال 1350 شمسی وارد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شدیم که آن دوره هویتی دیگر داشت؛ من از 12 سالگی شاگرد استاد محمدعلی بنی‌اسدی، تصویرگر برجسته و بعدها نزد پرویز کلانتری، نقاشی آموختم، بنابراین اگر کاری می‌کنیم، باید آن را یاد گرفته باشیم البته بعضی‌ها هنر را خودآموخته دنبال می‌کنند.

وی ادامه داد: هنرمندان خودآموخته بر اساس احساس و اتفاق دست به خلق اثر می‌زنند و اگر به جای قلم‌مو، ساز به دستشان داده می‌شد، شاید در موسیقی به‌جای نقاشی هنرآزمایی بکنند، بنابراین من خودم را هیچ یک از اینها نمی‌دانم و حتی ادعا ندارم که نمایشنامه نویسم.

خالق تابلوهای نقاشی «رستم و دیو و آشنایان» یادآور شد: این نمایشگاه حاصل تجربه کردن ده‌ها فرم و محتواست.

در پایان این نشست که با حضور استادان تصویرسازی، گرافیک و هنرهای تجسمی و انیمیشن و علاقه‌مندان سینما، تئاتر و ادبیات برگزار شد، جشن امضای نمایشنامه‌های یادشده با حضور حمید جبلی برگزار شد.