به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) «هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس» در بخش ادبیات داستانی با این انتقاد از سوی منتقدان رو به رو شد که چرا داوران برگزیده انتخاب نکرده‌اند. عدم انتخاب برگزیده در این بخش را برخی به اعمال نظر ناشی از فشارهای بیرونی ربط دادند و در مقابل برخی نیز این مورد را بی ربط به افت داستان ایرانی با موضوع دفاع مقدس ندانستند. هر دو مورد مطرح شده را در نشست بررسی «هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس» با مهمانان در این میزگرد در میان گذاشتیم. امیر‌سرتیپ دوم ستاد حمید‌رضا گرامی، رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، محمد حنیف، نویسنده، پژوهشگر و از داوران هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، محسن شاه‌رضایی، سخنگوی این دوره از جشنواره و شهریار عباسی، دبیر علمی دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد و نویسنده «دختر لوتی» اثرتقدیری هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس در میزگرد ایبنا حضور داشتند.
 
شهریارعباسی با تقسیم‌‌بندی ادبیات به دفاع مقدس،‌ اجتماعی، عامه‌پسند یا جدی مخالفت کرد و گفت: چنین تقسیم‌بندی به مخاطب، نشانی می‌دهد که اگر می‌خواهی درباره جنگ بخوانی فقط به اصطلاح این کتاب‌ها را بخوان؛ در حالی‌که جنگ، جزوی از زندگی و رمان باز‌آفرینی تجربه زیستن است. جنگ در گذشته من هست و مدام به چشمم می‌آید؛ به‌عبارت دیگر به‌عنوان نویسنده‌ای که جنگ را درک کرده به دنبال نوشتن درباره جنگ نیستم، بلکه جنگ مدام به من تحمیل می‌شود؛ به قصد نوشتن از جنگ یا به اصطلاح جا انداختن و توضیح دادن موضوعی نیستم. اگر به این هدف فکر می‌کنیم باید فاتحه ادبیات را بخوانیم.
 
این نویسنده درباره وضعیت ادبیات بعد از انقلاب بیان کرد: گفتمان انقلاب اسلامی به گفتمان مستقل و مسلط ادبیات تبدیل نشده بنابراین نمی‌توانیم درعرصه جهانی، داستان‌‌هایی را که دارای ابعاد برجسته جنگ و یا دفاع هستند، معرفی کنیم؛ چراکه این گفتمان، گفتمان پیشا‌مدرنیستی است. حداقل افرادی که خود را صاحب گفتمان انقلاب می‌دانند، گفتمان پیشامدرنیستی را در نظر دارند در حالی‌که رمانِ قابل فهم برای دنیا، گفتمان پسا‌مدرنیسیتی است. آمادگی دارم تا این موضوع را علمی اثبات کنم. مفاهیم در گفتمان‌ها تغییر می‌کنند به‌عنوان مثال مفهوم عشق، ‌لذت، ‌زندگی، زن،‌ کلیت جهان،‌ خدا و دین در گفتمان پسا مدرنیستی و پیشا مدرنیستی متفاوت است. وقتی از غالب نشدن گفتمان انقلاب اسلامی در ادبیات می‌گویم، منظور کنار گذاشتن انقلاب نیست بلکه بر اصلاح این گفتمان تاکید دارم و معتقدم که ادبیات جنگ و دفاع مقدس ذیل ادبیات انقلاب اسلامی است.
 
ادبیات را فقط در برابر حقیقت مسئول می‌دانم
عباسی ادامه داد: ادبیات را فقط در برابر حقیقت، مسئول می‌دانم نه در برابر ایدئولوژی نه در برابر دین و نه حتی در برابر کشور و ملیت، به‌عبارت دیگر اگر به ارزش‌ها و کشورم تجاوز شود، مقاومت می‌‌‌کنم و می‌جنگم، اما در مقام نویسنده،‌ فقط نویسنده‌ام و حتی خود را متعلق به یک ملیت نمی‌بینم و یگانگی با هستی را دنبال می‌کنم. اگر در رمان از خوبی‌ رزمندگان ایرانی و از بدی عراقی‌ها بگویم در واقع ادبیات را نابود کرده‌ام. مخاطب خود باید به خوبی و بدی پی ‌ببرد. اگر در ادبیات، گفتمان مدرنیستی و فرامدرنیستی شکل‌ نگیرد، نه تنها در خارج از ایران بلکه در داخل نیز مخاطب نخواهد داشت.

این نویسنده افزود: تاکید نویسنده بر این نکته که «می‌خواهم از جنگ بنویسم یا به دنبال نمایشی از جنگ هستم» غلط است؛ عباراتی که فقط یک جمله نیستند بلکه مفهوم‌اند؛ علاوه براین جملاتی مانند «می‌خواهم به کشور یا دفاع مقدس خدمت کنم» در ادبیات مردود است. نویسنده با ابزار روایت و باز‌آفرینی تجربه‌های زیستن به دنبال شخصیت‌ها می‌رود تا در کشاکش، روایت، گفت‌و‌‌گو، موقعیت و شخصیت، شرایطی را بسازد که حتی برای خودش نیز جدید است؛ در این جریان، شاید به کشف جدیدی از هستی برسد.
 
هدف نویسنده طرفداری،‌ ضدیت یا تجلیل نیست
وی با بیان این مطلب که زندگی من در جنگ گذشته در بیان دلایل توجه به مقوله جنگ در آثار خود ادامه داد: جنگ انسان را در موقعیت خاص قرار می‌دهد. جنگ موقعیت عادی را از بین می‌برد و نویسنده در این موقعیت بهتر به جریان کشف آدم که هدف اصلی است می‌رسد. کار نویسنده طرفداری یا ضدیت با جنگ یا تجلیل از رزمندگان نیست.
 
رمان بدون توجه به مفاهیم پیش و پس از مدرنیسم خلق نمی‌شود
عباسی با تاکید بر لزوم توجه نویسنده به جایگاه پسامدرنیستی رمان ادامه داد: براساس تعاریف، پیش از مدرنیسم انسان خود را رهگذر می‌دانست در حالی‌که مدرنیسم بر این نکته تاکید دارد که انسان موجودی ماندگار است و برای خوشبختی و سعادت در دنیای مادی تلاش می‌کند که البته نافی همه مفاهیم پیش از مدرنیسم نیست. اگر نویسنده با این مفاهیم آشنایی نداشته باشد، رمان خلق نمی‌شود.
 
ادبیات رها و آزاد فداکاری‌ها را زیباتر روایت می‌کند
دبیر دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در تشریح ورود ادبیات به مقوله جنگ گفت: ادبیات جنگ، متاثر از وضعیت کشور با «نگاه سلحشورانه» شروع می‌شود؛ بعد از پایان جنگ با توجه به  آثار و تبعات جنگ، مانند خانواده‌های شهدا، همسران شهدا، جانبازان و آوارگان به نظر من‌، «نگاه دردمندانه» شکل می‌گیرد. سپس شاهد ظهور «نگاه نقادانه» با پرسش‌هایی مانند «چرا جنگ؟» «اگر زودتر تمام می‌شد چه وضعیتی داشتیم؟» «نیرو‌های مسلح چه کردند؟» و پرسش‌های دیگر مطرح می‌شود؛ اما وقتی زمان معقولی از  جنگ می‌گذرد که به نظر من شروع این زمان را تجربه می‌کنیم، «نگاه واقع‌بینانانه» شکل می‌گیرد؛ به‌عبارت دیگر به زمان تولید آثار ادبی وارد می‌شویم که جنگ یا دفاع  در آن وجود دارد. به شرطی که نگاه خود را بر نگاهی که دنیای امروز می‌فهمد و با آن ارتباط می‌گیرد منطبق کنیم؛ به‌عبارت دیگر بدون نیاز به حمایت مالی، ادبیات، جهانی می‌شود. معتقدم که اگر ادبیات را رها و آزاد کنیم، زیباتر می‌توان از رشادت‌ها و فداکاری‌ها نوشت.

عباسی با تاکید بر لزوم توجه به شناسایی نیاز‌های روز و انطباق گفتمان انقلاب اسلامی بر این نیاز‌ها ادامه داد: به شدت با تقلید ادبیات و فلسفه غرب مخالفم. خودمان  باید درباره خودمان بنویسم. مفاهیم را درک و درونی کنیم و در برابر غرب یا هر تمدنی بایستیم  و حرف بزنیم.
 
ادبیات داستانی بین دو قطب روشنفکری و ایدئولوژیک!
این نویسنده با ابراز تاسف از شکل‌گیری جریان دو قطبی در ادبیات داستانی افزود: متاسفانه در ادبیات با جریان دو قطبی مواجه هستیم؛ به‌‌‌عبارت دیگر برخی خود را به اصطلاح غرق در روشنفکری می‌دانند و معتقدند اگر به‌عنوان مثال مانند موراکامی، مارکز یا دیگران بنویسند، روشنفکرند.

 عباسی ادامه داد: گفتمان دیگر نیز بر تولید محتوای ایدئولوژیک و حکومتی تاکید دارد؛ بنابراین این طور تاکید می‌شود که نویسندگان باید زیر پرچم یکی از این دو قرار بگیرند؛ اما من می‌گویم که هیچ کدام صحیح نیست؛ به‌عبارت دیگر شیفته و یا دشمن کورکورانه غرب نیستیم. بلکه باید مانند علوم کاربردی، فلسفه غرب را نیز وارد و به اصطلاح تکه تکه و علوم‌انسانی بومی از‌جمله ادبیات خود را استخراج کنیم. باید  با توجه به واقعیت‌ها، خودمان باشیم و باور کنیم که شجاعت در اندیشه، بسیار بسیار سخت‌تر از حضور در صحنه نبرد و جنگ است؛ چراکه در حال مبارزه با خودمان هستیم. این در حالی است ‌که ساده‌ترین راه یعنی باقی ماندن در وضعیت سنتی یا یکسره تسلیم غرب بودن.
 
در زمان جنگ، کتابی مانند «دا» غیر‌قابل چاپ بود
حنیف در ادامه درباره جریان تولید محتوا در این عرصه گفت: آثار ابتدایی ادبیات جنگ بر شعار، احساس و حماسه مبتنی بود؛ البته در آثاری مانند «زمین سوخته»‌، «اسماعیل اسماعیل» «زمستان 62»، «شب ملخ»، «آداب زیارت»، «ناگهان سیلاب» یا «محاق» ادبیات متفاوتی وجود داشت؛ به‌عبارت دیگر، چهره‌‌ای از جنگ و دفاع مقدس ارائه شد که با روایت رسمی و غالب آثار متفاوت بود اما برتری همچنان با شعار‌گرایی،‌ برجسته کردن بُعد حماسی جنگ و ارائه شخصیت‌های کلیشه‌ای بود.
  این نویسنده با تاکید بر تاثیر وضعیت کشور در حال جنگ بر ادبیات ادامه داد که در زمان جنگ، کتابی مانند «دا» غیر‌قابل چاپ بود؛‌ به‌عبارت دیگر این کتاب، اثری ضد جنگ با روایت سیاهی‌های جنگ محسوب می‌شد. با فاصله گرفتن از دوران جنگ و تغییر رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آرام آرام، نویسندگانی مانند احمد دهقان،‌ مجید قیصری،‌ حبیب احمد‌زاده یا محمد‌رضا بایرامی، رضا رئیسی و حتی قاسمعلی فراست، نویسنده «نخل‌های بی‌سر» و «گلاب خانم» و اشکان حسن‌بیگی، احمد غلامی و محمد بکائی که در جنگ حضور داشتند، آثار متفاوتی را منتشر کردند.

این پژوهشگر در تشریح سیر شکل‌گیری و تحول ادبیات جنگ افزود: به‌عنوان مثال، فراست در «فقط عاشق زبان عاشق را می‌فهمد» مادران کشته‌های عراقی را نیز مادر شهید قلمداد می‌کند؛ به‌عبارت دیگر، نگاه انسانی به جنگ، تعریف خط و مرز بین فرماندهان و اسرا، سیاستگذاران بعثی و افرادی را که به اجبار در جنگ حاضر شدند شاهدیم؛ البته انتشار این آثار با مقاومت‌هایی همراه بود. مقاومت‌هایی که موجب شد تا بعضی چهره‌ها مانند رضا نجفی،‌ به‌عنوان پژوهشگرمجرب حوزه ادبیات داستانی جنگ و دفاع مقدس، مجبور به ترک وطن شود. احمد دهقان نیز از فشار‌های مختلف بعد از انتشار کتاب «من قاتل پسرتان» هستم می‌گفت.
 
رویکرد فعلی نویسندگان، آینده ادبیات جنگ را تضمین می‌کند
حنیف ادامه داد: بسیاری از نویسندگان بدون اینکه بین جنگ و مفهوم دفاع به‌عنوان امر مقدس، تفاوتی بگذارند، بین ادبیات داستانی جنگ و ادبیات داستانی دفاع مقدس دچار اشتباه شدند؛ البته برخی از نویسندگان نمی‌خواستند که وجه حماسی جنگ را ببینند.

این پژوهشگر در تشریح وضعیت امروز ادبیات داستانی جنگ و دفاع مقدس گفت: نخست به نظر می‌رسد که گرایش به نوشتن در حوزه‌های جنگ و دفاع مقدس در مقایسه با سال‌های گذشته کمتر و علاقه به نوشتن در وجود افرادی که روزی دست به قلم بودند سرد شده است. هر چند شاهد فعالیت چهره‌های شاخص در حوزه ادبیات داستانی جنگ هستیم، اما براساس آمار در مقایسه با سال‌های ابتدایی جشنواره، تعداد آثار داستانی کاهش پیدا کرده این در حالی‌‌است که در مقایسه با چند دوره اخیر این میزان تغییر چندانی را نشان نمی‌دهد. هرچند تعداد آثار و همچنین نویسندگان حوزه ادبیات داستانی جنگ، کاهش پیدا کرده، اما نویسندگانی با رویکردی متفاوت در حال نوشتن هستند که آینده این‌گونه ادبی را تضمین می‌کند. مثلاً دو اثر نهایی در بخش  داستان کوتاه دهمین دوره جایزه جلال آل‌احمد به حوزه ادبیات دفاع مقدس اختصاص داشت.

این داور جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس درباره اعتراض یکی از نویسندگان حاضر در این دوره درباره نتایج داوری  بیان کرد: ابتدا بابت رفتار شایسته این نویسنده تشکر می‌کنم. شهریار زمانی،‌ نویسنده «هیرو» با انتشار نامه در یکی از رسانه‌ها به نظر داوران در معرفی کتاب «توتستان» قاسمعلی فراست به‌عنوان اثر تقدیری اعتراض و تاکید داشت که کتاب فراست زندگی‌نامه است؛ در حالی‌که نویسنده «توتستان» و هیات داوران معتقدند «توتستان» زندگی‌نامه داستانی نیست و هرچند در شناسنامه کتاب زندگی‌نامه درج شده این کتاب در ردیف ادبیات داستانی تعریف می‌شود. هرچند تعاریفی که جناب شهریار زمانی از زندگینامه داستانی ارائه داده کاملاً درست است، در مصداق اینگونه نیست، چنانچه خود این  نویسنده در رمان خواندن یکی از آثار خوبشان با نام خانه پدری دچار همین تناقض خواهد شد.

این داور هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس گفت: ایشان در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها که 18 شهریور 95 منتشر شد، گفته‌اند که «رمان خانه پدری هم استنادی است و هم تخیلی». در حالی‌که این اثر خواندنی، در مقایسه با توتستان استنادی‌تر است. تکیه اصلی فراست در توتستان بر تخیل بوده است. اتفاقاً با توجه به پرداخت جالب این کتاب به زندگی جلال، در خلال کار داوری جایزه جلال، به آقای قزلی، پیشنهاد کردم این کتاب در جایزه جلال به‌طور خاص معرفی  شود. به هر حال «خانه پدری» در مقایسه با کتاب  فراست، بیشتر به شاخصه‌های زندگی‌نامه داستانی نزدیک‌ است. اما هیچیک از دو اثر توسط داوران زندگینامه داستانی تلقی نشد.

لزوم بازتگری در ضابطه داوری جشنواره کتاب دفاع مقدس
حنیف ضمن تشکر از مهدی بوشهریان، یوسف قوجق، محمدرضا موحدی و علی‌اصغر شیرزادی، دیگر داوران بخش ادبیات داستانی تاکید کرد که نگاه متولیان برگزاری هفدهمین دوره جشنواره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس ملی و به شاخصه‌های ادبی بسیار نزدیک و حرکت جشنواره قابل قبول جامعه ادبی است. خوشبختانه ترکیب هیأت داوران به گونه‌ای بود که نتیجه داوری از اعتبار بالایی برخوردار ‌شد. امسال اصولا شاهد حضور داورانی با اعتبار بالا در اغلب حوزه‌ها بودیم که در حوزه داستان علاوه براستاد پیشکسوت علی‌اصغر شیرزادی، اغلب داوران سرآمد رشته تخصصی خود بودند. همین امر در جایزه جلال نیز از عمیق‌تر شدن شکاف میان جریان‌های متنوع فکری در حوزه ادبیات داستانی کاسته است. امیدواریم تمامی برگزارکنندگان جشنواره‌های ملی و به ویژه خصوصی اعتبار خود را در دوری از یکسویه‌نگری ببینند. این نویسنده همچنین پیشنهاد داد تا ضابطه داوری و میزان جوایز بازنگری و خرید یک نسخه از آثار تقدیری حوزه ادبیات داستانی در برنامه کاری متولیان برگزاری جشنواره قرار بگیرد.
 
حمید‌رضا گرامی در تشریح راهبرد‌ سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس گفت: چند سند اصلی درباره ادبیات دفاع مقدس در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس تدوین شده است. تاکید داریم که ادبیات، توانایی دارد تا به ابعاد مختلف زندگی 300 هزار شهید دفاع مقدس بپردازد. توجه به زوایای مختلف جنگ، مانند زبری‌ و خشونت‌ و بُعد تقدس جنگ از‌ جمله اهداف تدوین سند کلان این برنامه است. خوشبختانه اساسنامه بنیاد حفظ آثار نیز به تایید مقام معظم رهبری رسیده است.

به گفته امیر گرامی، سند راهبردی بنیاد نیز بعد از تصویب سند اساسنامه، تدوین و چشم‌انداز بنیاد در افق 1404 روشن شده و از نظر مدیریتی، فعالیت در این عرصه به اصطلاح شکل گرفته است.
 
رصد کتاب‌های حوزه دفاع مقدس از کانال سازمان ادبیات
این عضو مجموعه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس افزود: ماموریت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با توجه به تصویب اسناد کلان، مشخص و ساختار سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس متحول شده است. ماموریت‌های اصلی:‌ تولید، حمایت، مشارکت، ممیزی کتاب‌های دفاع مقدس یا رصد آثار این حوزه است. به‌ عبارت دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌بایست ممیزی کتاب‌های حوزه دفاع مقدس را از کانال سازمان انجام دهد.

امیر‌گرامی با اشاره به تاکید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مبنی بر رصد و بررسی کتاب‌های حوزه ادبیات دفاع مقدس از سوی مراکز تخصصی گفت: تلاش می‌کنیم تا از کارشناسان حوزه ادبیات، برای بررسی وجه ادبی آثار استفاده کنیم.
 
میزان تولید محتوا درباره دفاع مقدس افزایش پیدا کرده است
رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس، درباره میزان تولید آثار مرتبط با حوزه دفاع مقدس گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد که طی چهار سال گذشته، یعنی از سال 1393 تا 1396 میزان تولید کتاب‌ در مقایسه با 20 قبل تغییر چندانی نکرده است. داوران هفدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس در23 گروه، 1706 اثر تولید شده طی دو سال 1393 و 1394را بررسی کردند. بررسی دلایل ضعف تولید در حوزه‌های مختلف نیازمند تشکیل هیات‌های اندیشه‌ورزی است. اما باید گفت یکی از ملاحظات اصلی ما در تولید محتوای کتاب‌های دفاع مقدس مباحث امنیتی است.

راهبرد سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس حمایت از ناشر خصوصی است
این مسئول در حوزه ادبیات دفاع مقدس درباره بودجه بنیاد حفظ آثار از کاهش ردیف بودجه بنیاد گفت و ادامه داد: راهبرد ما حمایت از نویسنده و ناشر خصوصی و رویکرد اصلی ما توجه به ارتقای نشر کودک و نوجوان است.

امیر‌گرامی درباره برنامه‌های راهبردی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ادامه داد: اداره‌های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در مراکز استان بر اساس اسناد موظفند سالانه 30 عنوان کتاب منتشر کنند. همه استان‌ها از سقف تولید 30 عنوان کتاب در سال عبور کرده‌اند. این در حالی‌است که پیش از این تولید برخی از استان‌ها به 5 عنوان نمی‌رسید. سال جاری نیز تولید یک عنوان «کتاب ملی» در هر استان و تولید «کتاب منطقه‌ای» را نیز در  دستور کار قرار داده‌ایم.
 
رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با اشاره به الزام همه دستگاه‌ها برای تخصیص بودجه به مقوله دفاع مقدس گفت: همه مجموعه‌ها و دستگاه‌ها موظفند، درصد قابل ملاحظه‌ای از مباحث حوزه فرهنگ را به مباحث دفاع مقدس اختصاص دهند؛ علاوه براین 30 درصد فعالیت‌ موسسات نیرو‌های مسلح باید در حوزه دفاع مقدس تدوین شود. صدا و سیما نیز 10 درصد از برنامه‌های خود را به این موضوع اختصاص دهد؛ اما پرسش اینجاست که چگونه به موضوع دفاع مقدس بپردازند؟
 
توان حمایت صد درصدی از نویسندگان وجود ندارد
این عضو مجموعه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ادامه داد: برنامه پنج ساله مانند برنامه‌های پنج ساله ششم توسعه در اختیار اداره‌های بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس مراکز استان‌ها قرار می‌گیرد. بر اساس این برنامه پنج ساله روند اجرایی راهبرد، تنظیم و هرسال نیز به دولت برنامه ارائه می‌‌شود و بر اساس این برنامه، بودجه بنیاد از سوی دولت تنظیم می‌شود. بنیاد حداکثر 60 تا 70 درصد از حمایت‌های دولت بهره‌‌مند می‌شود. بنیاد برای حمایت صد درصدی از نویسندگان توانایی و بودجه در اختیار ندارد. به‌ عبارت دیگر فقط در نقش یاری‌دهنده حاضر شده است.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با تاکید بر لزوم تلاش بیشتر برای تولید محتوا با توجه به فعالیت نویسندگان عراقی، به حضور بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت سال 2017 و امضای چند تفاهم‌نامه همکاری با نمایندگان ناشران بین‌‌المللی اشاره کرد.

امیر‌گرامی همچنین از ترجمه 63عنوان کتاب کودک و نوجوان برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب بلونیا خبر داد.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با بیان این مطلب که اسناد دفاع مقدس ضرورت دارد تا هرچه بیشتر در اختیار عزبزان نویسنده و پژوهشگر قرار گیرد، گفت: بنیاد تلاش دارد تا اسناد مربوط را هر چه بیشتر جمع‌آوری، آرشیو و طبقه‌بندی ‌کند و به کم شدن فاصله نویسندگان و مراکز آرشیوی اسناد دفاع مقدس کمک نماید. دفاع مقدس برای همه مردم است. بنابراین باید برای همه باشد. قفسه‌ کتاب‌های حوزه ادبیات دفاع مقدس نباید جدا از دیگر آثار ادبیات چیدمان شود.
 


بلوغ گفتمان‌های ادبیات دفاع مقدس
این عضو مجموعه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس درباره برگزاری مراسم پایانی هفدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس گفت: هفدهمین دوره بعد از سه سال وقفه برگزار شد و این وقفه موجب شد تا برخی رسانه‌ها واکنش نشان بدهند و از پایان ادبیات دفاع مقدس بگویند. هدفمان ایجاد صدایی در حوزه کتاب دفاع مقدس، تقویت ناشران، نوقلمان، نویسندگان، پژوهشگران و... بود؛ به‌ عبارت دیگر لازم است که در این رویداد، نگاه مردمی را دنیال ‌کنیم.  به نظر می‌رسد که گفتمان‌ها در حوزه ادبیات دفاع مقدس به مرحله‌ای رسیده که می توان به آینده آن امیدوار بود و هدف ما نیز تقویت هرچه بیشتر «فرهنگ متعالی دفاع مقدس» است.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس با طرح این پرسش که چرا با وقایع دوران جنگ، طبیعی برخورد نمی‌کنیم؟ گفت: اتفاقات عجیب و غریبی در دوران جنگ رخ داده که باید پژوهش‌های لازم در مورد آن‌ها انجام شود. بنابراین کسی قصد ندارد که با رویدادها به طور غیرطبیعی برخورد کند و ما اعتقاد داریم که این امر در آینده نزدیک عملی خواهد شد.

امیرگرامی با بیان این مطلب که این دوره از جشنواره با ایرادات و البته مقاومت‌های زیادی حتی برای برگزار نشدن همراه بود، درباره تعداد بیش از حد معمول تقدیری‌ها افزود: برگزاری این رویداد فرهنگی کار بسیار پُرزحمتی بود. نزدیک به 120 نفر در بخش‌های مختلف از‌ جمله نویسندگان، پژوهشگران، حامیان نشر، کتابدار، مبلغین کتاب و... در آیین اختتامیه برای دریافت لوح و تندیس به صحنه آمدند که  این روش نتیجه هم‌اندیشی همه متولیان برگزاری جشنواره بود.

درباره مکان برگزاری نیز به شخصه اعتقاد داشتم که حوزه هنری مکان مناسب‌تری بود؛ اما در مجموع این شیوه برگزاری، قدیمی است. مسئولیت احتمالی همه ایراد‌های جشنواره را می‌پذیریم و از نقد نیز استقبال می‌کنیم.  باید به عقل جمعی و خرد جمعی توجه کنیم.

نسل اول نویسندگان جنگ کجا هستند؟!
شاه‌رضایی با اشاره به وضعیت نویسندگان دهه اول ادبیات جنگ  گفت: نویسندگان دهه اول حوزه ادبیات جنگ کجا هستند؟ آیا امکان حفظ این نسل وجود نداشت؟ حدود یک دهه گذشته، «تاسیس کانون نویسندگان حوزه دفاع مقدس» را پیشنهاد دادم تا نویسندگان این حوزه به‌ویژه نویسندگان نسل اول حمایت شوند. نباید این نسل را فراموش کرد.


سخنگوی هفدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، با تایید تاثیر ادبیات جنگ در جلوه بیشتر ادبیات ایران در دنیا و همچنین تقویت برخی ژانر‌ها، به توجه شورای خاطره بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به موضوع تربیت خاطره‌نویسان اشاره کرد.
 
تشکیل دبیرخانه دائمی جشنواره کتاب دفاع مقدس
شاه‌رضایی که سابقه حضور در 17 دوره جشنواره را دارد گفت: در این دوره اتفاقات قابل توجهی را شاهد بودیم و معتقدم که همه دست‌اندرکاران مخلصانه و به واقع از جنس جنگ، تلاش‌ کردند. تشکیل دبیر‌خانه دائمی انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس از‌جمله ابتکارات این دوره است.

این نویسنده با اشاره به مشارکت دانشگاهیان در جریاند داوری آثار در ارزیابی خود از هفدهمین دوره گفت: ثابت ماندن شیب تولید و انتشار کتاب‌های حوزه دفاع مقدس مایه نگرانی است. براساس آمار این دوره نیز مانند دوره قبل، نزدیک به هزار و 700 اثر به دبیرخانه ارسال شده است.

امکان معرفی برگزیده بیشتری وجود نداشت
شاه‌رضایی با بیان این مطلب که در برخی از شاخه‌ها در این دوره شاهد افت بوده‌ایم از شائبه‌های ایجاد شده درباره معرفی برگزیدگان به‌ویژه در بخش ادبیات داستانی اظهار بی‌اطلاعی کرد و افزود: به اذعان داوران امکان معرفی بیش از پنج برگزیده وجود نداشت و تعداد زیادی از تقدیری‌ها خادمان نشر،‌ خبرنگاران،‌ کتابداران بودند؛ علاوه براین هدف اصلی این جشنواره حمایت از نوقلمان است.

شاه‌رضایی، درباره وجود تخلف احتمالی در بررسی‌ها تاکید کرد اگر شبهه‌ای وجود دارد اعلام می‌کنم که سرداوران مشخص هستند.