به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین رونمایی از مجموعه دوجلدی «نمایشنامه‌نویسان معاصر ایران» عصر روز دوشنبه ۶ اردیبهشت‌ماه با حضور علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مریم موحدیان، نویسنده اثر، دکتر فرهاد ناظرزاده، دکتر رحمت امینی، غلامحسین دولت‌آبادی و نصرالله قادری در سالن مشاهیر مجموعه تئاترشهر برگزار شد.

موحدیان که نخستین سخنران این مراسم بود در معرفی کتابش اظهار کرد: مجموعه دو جلدی «نمایشنامه نویسان معاصر ایران» گردآوری از مجموعه آثار نمایشنامه‌نویسان معاصر ایران در دو دوره دهه ۴۰ تا ۵۰ و سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ است. در واقع مشخصات تمام نمایشنامه‌هایی که در این دوره ۱۷ ساله در کتاب یا مجله‌ای منتشر شده در این کتاب آورده شده است، که جلد اول به نمایشنامه‌هایی که از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ چاپ شده‌اند و جلد دوم به نمایشنامه‌هایی که از ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ چاپ شده است، می‌پردازد.

وی ادامه داد: در این مجموعه به معرفی و بیان عوامل نمایشنامه‌ها، توضیح کلی و طبقه‌بندی آنها پرداخته شده و در پایان، هر نمایشنامه را بر اساس علم خودم بررسی کرده‌ام. سعی کردم در بررسی آثار نگاه بی‌طرفی داشته باشم.

نویسنده «نمایشنامه‌نویسان معاصر ایران» در توضیح چگونگی چینش مطالب کتاب گفت: در هر جلد نمایشنامه‌ها بر اساس حروف الفبا تقسیم‌بندی شده‌اند. نام تمامی افرادی که در این سال‌ها نمایش‌نامه نوشته‌اند آمده است و به این موضوع توجه نکردم که فرد مورد نظر معروف است یا نیست.

وی ادامه داد: جلد اول این کتاب پایان‌نامه کارشناسی ارشد من بود، البته چیزی که امروز در این کتاب مشاهده می‌کنید خیلی مفصل‌تر از آن پایان‌نامه است. تهیه این مجموعه دو جلدی ۶ سال زمان برد و این کار بدون کوچک‌ترین حمایتی انجام شد. امیدوارم با حمایت از این کار جلدهای بعدی این کتاب نیز تهیه و منتشر شود.

کار در عرصه پژوهش سخت و دشوار است

رحمت امینی که دیگر سخنران این مراسم بود با اشاره به دشواری کارهای پژوهشی اظهار کرد: کار در عرصه پژوهش و تولید فرهنگ‌نامه بسیار دشوار است. مسئولان باید بدانند که این آثار پاسخی به نیازهای همیشگی است چراکه فرهنگ‌نامه‌ها میراث مکتوب را ثبت و ضبط می‌کنند.

وی ادامه داد: فرهنگ‌نامه‌ها باید زنده باشند و هر سال چاپ شوند تا نویسندگان جدید نامشان به این فرهنگ‌نامه‌ها اضافه شود. این کتاب یک منبع بسیار خوب برای هنرمندان، دانشجویان، اساتید، محققان و اهالی تئاتر است و امیدوارم از آن استقبال شود چراکه موحدیان به عنوان یک پژوهشگر برای تهیه این اثر، کار خود را بسیار خوب انجام داده است.

انتشار چنین کتاب‌هایی می‌تواند به جامعه تئاتر کمک کند

در ادامه این مراسم غلامحسین دولت‌آبادی در توضیح جایگاه متن در تئاتر امروز گفت: متأسفانه شرایطی به وجود آمده که متن در تئاتر امروز ما جایگاهی ندارد و در چنین وضعیتی انتشار چنین کتاب‌هایی می‌تواند به جامعه تئاتر بسیار کمک کند. ما باید با استفاده از چنین کتاب‌هایی گذشته را درک کنیم تا بتوانیم برای پیشرفت در آینده برنامه‌ریزی کنیم.

وی ادامه داد: اگر امروز شاهد فعالیت تئاتر هستیم به دلیل تلاش‌هایی است که در گذشته انجام شده و ما آنها را مطالعه کرده و آموخته‌ایم. با توجه به تمام تلاش‌هایی که در این حوزه شده است، هنوز فاصله زیادی تا نوشتن یک تاریخ تئاتر کامل و جامع داریم.

این نمایشنامه‌نویس مطرح کشورمان با اشاره به نیاز جامعه تئاتر به پژوهش‌های توصیفی اظهار کرد: ما به پژوهش‌های توصیفی برای تاریخ تئاتر نیاز داریم و باید داده‌های اولیه را داشته باشیم تا بتوانیم پژوهش کنیم. این کتاب هم جزو کتاب‌های پژوهشی است، بنابراین به شدت به آن نیاز داریم.

وی افزود: خوشحالم که موحدیان در این کتاب، تحلیل ویژه‌ای ارائه نکرده است. البته تحلیل نمایشنامه‌های این کتاب کار یک نفر و دو نفر نیست چراکه دهه ۴۰ و ۵۰ بزرگ‌ترین دوره تئاتر ایران بوده است.

پیشرفت تئاتر در گرو مثلث طلایی موفقیت است

فرهاد ناظرزاده نیز در ادامه این مراسم گفت: هر کتاب پژوهشی و تحقیقی که مشاهده می‌کنم یاد زنده یاد استاد معین می‌افتم. او می‌گفت «این همان نبود که می‌خواستم بلکه چیزی است که در حد توانم بود.» بدون شک این تحقیق هم کاری است که در حد توان خانم موحدیان بوده است.

وی ادامه داد: تحقیق و پژوهش به دو شکل جمع‌آوری اطلاعات و پردازش اطلاعات است. یعنی پژوهشگر یا اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند یا اطلاعات جمع‌آوری شده را پردازش می‌کند و از آن نتیجه‌ای را حاصل می‌کند. یکی از ویژگی‌های ویژه این کار این است که موحدیان در این کتاب هر دو کار را با هم انجام داده است.

این پژوهشگر هنرهای نمایشی و تئاتر با اشاره به مثلث طلایی پیشرفت اظهار کرد: برای پیشرفت در تئاتر باید به مثلث طلایی موفقیت که آموزش، پژوهش و آفرینش است، دست پیدا کنیم. اگر این سه ضلع در کنار هم حرکت کنند پیشرفت حاصل می‌شود اما اگر یکی از این سه ضلع حرکت نکند و مشکلی برایش پیش آید، دیگر شاهد پیشرفت تئاتر نخواهیم بود.

وی افزود: آموزش آکادمیک تئاتر بعد از سال ۵۷ رونق گرفت، پژوهش نیز در سال‌های گذشته رشد خوبی داشته است و اگر آفرینش نیز رخ دهد، شاهد پیشرفت تئاتر خواهیم بود. من تحول و پیشرفت چشمگیر تئاتر را پیش‌بینی کرده‌ام.

ناظرزاده در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: موحدیان در این اثر، نمایشنامه‌ها را به صورت داستان‌های کوتاهی درآورده و هرکس این کتاب را بخواند جذب آن خواهد شد. ما در این کتاب شاهد یک دوره خاص تاریخی هستیم که همه این‌ها به دلیل تلاش‌های نویسنده اثر است.

نصرالله قادری، مدیر انتشارات نمایش نیز در سخنان کوتاهی اظهار کرد: این پژوهش کار سختی بود و به دلیل اینکه پژوهشگر خانم بود، سختی کار دوچندان شده است. امیدوارم حمایت‌های لازم انجام شود تا بتوانیم جلدهای بعدی کتاب را نیز منتشر کنیم.