خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم -شيخ عباس قمي معروف به محدث قمي از محدثان شيعي پركار قرن چهاردهم هجري است . وي در سال ۱۲۹۴ ه.ق (۱۲۵۴ ه.ش) در قم متولد شد. در سن بيست و دو سالگي به نجف رفت و شش سال آنجا ماند. پس از آن دوباره به ايران برگشت و تا آخر عمر، يعني تا شصت و پنج سالگي در قم درس خواند و درس داد. پدرش محمدرضا، كاسبي متدين و آگاه به احكام دين مبين اسلام بود چنان كه مردم براي آگاهي از فروع فقهي و وظايف مذهبي خويش به ايشان رجوع مي كردند.
شیخ عباس قمی پس از عمری تلاش و خدمت به اسلام و تحمل سختی‌ها و مرارت‌های زمان به‌ویژه در اواخر عمر که مصادف با توطئه‌های دشمنان اسلام و دین زدایی رضاخانی بود، در اول بهمن 1319 ه.ش مصادف غروب روز 22 ذي الحجه سال 1359 ه. ق در سن شصت و پنج سالگي به لقاءاللّه پيوست. مرحوم آيتاللّه سيدابوالحسن اصفهاني بر جنازه مطهرش نماز خواند و بعد از تشييعي باشكوه، توسط بزرگان و مراجع و عموم مردم، در صحن مطهر حضرت اميرالمؤمنين عليهالسلام ، كنار مرقد استادش محدث نوري، به خاك سپرده شد .
از جمله شاگردان محدث قمی که از وی اجازه روایی گرفتند می توان به این افراد اشاره کرد: سید عبدالاعلی سبزواری، سید روح الله خمینی، سید محمدهادی میلانی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید مرتضی مرعشی نجفی.
شيخ عباس قمي در دوراني كه معنويت و حقيقت دين مورد هجوم بود به تدوين، تنظيم و ارايه كتاب دعايي با نام «مفاتيح‌الجنان» شامل يكدوره اعمال واجب و مستحب در طول سال، همت گماشت. شاید به جرات بتوان گفت پس از رسالات سيد بن طاوس و علامه مجلسي، كاري بدين عظمت و كامل در عالم شيعه نبوده است. اين كتاب در تمام خانه‌ها و اماكن مقدسه به عنوان رساله‌اي در باب «سير و سلوك» علمي و عملي براي مشتاقان عرفان عملي در آمده كه هر روز بر اهميت و ضرورت آن افزوده مي‌شود.
شيخ عباس قمي هشت جلد كتاب با عنوان “مستدرك بحارالانوار ” براي متخصصان حديث تدوين كرد كه در حوزه‌هاي علميه دستمايه‌اي براي عالمان ديني است. از ديگر آثار شيخ عباس قمي مي‌توان به تخليص “معراج‌السعاده ” اثر ملا احمد نراقي، تدوين يكصد كلام از سخنان امام علي (ع)، نگارش “منازل الآخرت ” به عنوان توشه‌ي راهيان ابديت و شناخت منازل موت، قبر، سئوال و جواب و عالم برزخ، اشاره كرد.
آثار محدث قمی در علوم مختلف، تاریخ، رجال، تراجم، علوم قرآن، اخلاق، عقاید و علم حدیث نشان از روح تلاشگر و عظمت علمی این عالم ژرفنگر دارد. در این جا تنها با بیان نام آثارش از دامنه گسترده معلومات ایشان در علوم مختلف یاد میكنیم:
1. مفاتیح الجنان، مجموعه‌ای از ادعیه منتخب چهارده معصوم. (مشهورترین کتاب وی نیز می‌باشد)
2. الباقیات الصالحات (در حاشیه مفاتیح الجنان چاپ شده است.)
3. كلمات لطیفه: (در علم اخلاق)
4. الدر النظیم فی لغات القرآن العظیم
5. كحل البصر فی سیره سید البشر
6. كتاب نقد الوسائل شیخ حر عاملی
7. تقسیم بدایه الهدایه شیخ حر عاملی
8. شرح الوجیزه شیخ بهائی
9. فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر
10. علم الیقین (خلاصه حق الیقین علامه مجلسی)
11. مقالید الفلاح فی عمل الیوم واللیله
12. مقلاد النجاح (خلاصه كتاب یاد شده)
13. خلاصه جلد یازده بحارالانوار علامه مجلسی
14. شرح كلمات قصار حضرت امام علی علیه السلام كه در آخر نهج البلاغه آمده است.
15. هدیه الانام الی وقایع الایام (خلاصه كتاب فیض العلوم)
16. فیض العلام فی وقایع الشهور و الایام (درباره وقایع ماهها و روزها)
17. سفینه البحار و مدینه الحكم والآثار (تدوین موضوعی بحارالانوار علامه مجلسی و تلخیص آن كه در مدت بیست سال انجام یافته است).
18. تحفه الاحباب فی تراجم الاصحاب: (درباره اصحاب حضرت محمد صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام به زبان فارسی)
19. فوائد الترجبیه: (وقایع روزها و آداب مستحبی و اعمال ماه‌های عربی)
20. الدره الیتیه فی تتمات الدره الثمینه: (شرح فارسی نصاب الصبیان و تتمیم شرح نصاب فاضل یزدی)
21. هدیه الزائرین و بهجه الناصرین: (درباره زیارت قبور ائمه اطهار علیهم السلام و ثواب آن و تعیین قبور علما و مؤمنان مشهور و مدفون در كنار مشاهد مشرف امامان)
22. اللئالی المنثوره: (در مورد دعا و سایر مستحبات)
23. الفصول العلیه فی المناقب المرتضویه: (شامل مناقب و مكارم اخلاقی حضرت امام علی علیه السلام)
24. سبیل الرشاد
25. حكمه بالغه و مأه كلمه جامعه: (سخنان كوتاه حضرت علی علیه السلام در عقاید و اصول دین)
26. ذخیره الابرار فی منتخب انیس التجار: (خلاصه انیس التجار ملا مهدی نراقی، در مورد معاملات)
27. غایه القصوی فی ترجمه العروه الوثقی: (ترجمه فارسی العروه الوثقی آیت الله سید محمدكاظم یزدی)
28. التحفه الطوسیه والنفغه القدسیه: (درباره زیارت حضرت امام رضا علیه السلام و بعضی فواید مربوط به آستان مقدسش)
29. رساله دستورالعمل حضرت سیدالشهداء علیه السلام
30. نفس المهموم (در مقتل حضرت سیدالشهداء علیه السلام)
31. نفثه المصدور: (در تكمیل نفس المهموم اخیراً به ضمیمه نفس المهموم منتشر شده است.)
32. الانوار البهیه فی تاریخ الحجج الالهیه: (در مورد ولادت و وفات چهارده معصوم علیهم السلام)
33. رسالهای در گناهان كبیره و صغیره
34. منازل الآخره: (بررسی مراحل دشوار سفر آخرت بر اساس روایات)
35. ترجمه مصباح المتهجد مرحوم شیخ طوسی
36. نزهه‌النواظر: (ترجمه معدن الجواهر دانشور بزرگوار محمد بن علی كراچكی)
37. مقامات علیه: (خلاصه معراج السعاده مرحوم ملا احمد نراقی)
38. ترجمه جمال الاسبوع سید بن طاووس
39. منتهی الآمال فی تاریخ النبی و الآل: (در مورد زندگانی حضرات ائمه اطهار و رسول اكرم صلی الله علیه و آله و دختر گرامیش حضرت زهرا علیهماالسلام و تاریخ ولادت و وفات و وقایع دوران آنها)
40. تتمه المنتهی فی وقایع ایام الخلفاء
41. ترجمه مسلك دوم لهوف سید بن طاووس (به خط خود مؤلف در حاشیه یكی از چاپ‌های لهوف چاپ شده است.)
42. تتمیم تحیه الزائر محدث نوری (این كتاب با رحلت علامه نوری ناتمام مانده بود و شیخ عباس بعد از فوت استادش آن را به اتمام رساند.)
43. چهل حدیث
44. الكنی والالقاب: (درباره زندگانی علما و شعرا و غیر ایشان)
45. هدیه الاجباب فی المعروفین بالكنی والالقاب: (خلاصه كتاب الكنی والالقاب)
46. فواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه
47. بیت الاحزان فی مصائب سیده النسوان
و آثار ارزشمند دیگر
چهارشنبه ۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۱:۴۵
حاج شیخ عباس قمی یا محدث قمی دانشمند بزرگ شیعی مولف کتاب معروف مفاتیح الجنان در سال ۱۲۵۴ (ه.ش) در قم متولد شد. شیخ عباس قمی پس از عمری تلاش و خدمت به اسلام و تحمل سختی‌ها و مرارت‌های زمان به‌ویژه در اواخر عمر که مصادف با توطئه‌های دشمنان اسلام و دین زدایی رضاخانی بود، در یکم بهمن 1319شمسی بدرود حیات گفت و پس از تشییع در صحن مطهر علی(ع) (نجف) در جوار استادش مرحوم حاجی نوری به خاک سپرده شد.
نظر شما