خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – مالک خواجه وند: این کتاب محصول یادداشت‌های داریوش سالاری، سازنده شناخته شده سازهای سنتی است که طی بیش از 20 سال، به شکل متمرکز به ساخت سنتور می‌پردازد. یادداشت های وی را شهاب منا، نویسنده و مدرس موسیقی، در طول 3 سال تنظیم و ویراستاری کرده است.

این کتاب در دو بخش و 22 فصل تنظيم شده و به دو مبحث عمده مي‌پردازد. بخش اول شامل بررسي اجزاي ساز سنتور از نگاه داريوش سالاري و بررسي نقش ساختاري و عملکرد آنها در صدا دهي سنتور است که در قالب فصل‌هايی با عناوین «تاريخچه، وجه تسميه و شکل سنتور»، «چـوب (انواع، نحوه انتخاب و نقش چوب بر صدادهي سنتور)»، «کلاف»، «صفحه رو و صفحه زير»، «چسب‌ها و چسباندن اجزاي سنتور»، «شــيطانک‌»، «رنگ‌‌کردن سنتور»، «خرک‌ و ساچمه خرک»، «مضراب‌ سنتور»، «سـنتور کروماتيـک» و «دلايل عدم حفظ کوک در سنتور» عرضه شده است.

 بخش دوم، روش داريوش سالاري را در ساخت سنتور، در فصل‌هاي «ابزارهاي ساخت سنتور»، «مراحل ساخت سنتور» و «تعمير سنتور»، همراه با تصاوير و نمودارهاي متعدد، بررسی می‌کند. به گفته نویسنده این روش نسبت به روش مهدي ناظمي داراي بدعت‌ها و تغييرات آشکار است.

سازندگان ساز علاقه ای به انتشار تجارب خود ندارند
سالاری در مقدمه کتاب می‌نویسد: «بسیاری از دوستان علاقمند به سازهای سنّتی از این مساله گلایه دارند که چرا اغلب سازندگان ساز از قدیم تاکنون، اطلاعات مفیدی به علاقمندان نمی‌دهند و اگر سوالی از آنان بشود، طفره می‌روند. باید پذیرفت که اگر مطلب و نوشته‌ای از سازندگان ساز باقی نیست عمده دلایل آن را باید در علاقه نداشتن سازنده به انتشار روش کار خود و بهره‌مند کردن عموم علاقه‌مندان سازسازی از آن اطلاعات و تجارب دانست. در مواردی هم، کم بودن دانش و اطلاعات سازنده از این حرفه دلیل این اتفاق بوده است.»

بخش اول کتاب شامل 530 پرسشی است که داریوش سالاری درباره ساخت سنتور در ذهن داشته و با کسب تجربیات عملی خود در ساخت سنتور در پی پاسخ به آنها بوده است. به گفته شهاب منا این یادداشت‌ها، در هشتاد صفحه کلاسور و در طول چند سال مکتوب شده بودند.

مطالب بخش دوم کتاب که به روش ساخت سنتور می پردازد، محصول تهیه و تنظیم مصاحبه‌های شهاب منا با داریوش سالاری در طول یک روز کاری درباره کلیات روش ساخت ساز با امیر حسین علایی (همکار او) درباره جزئیات ساخت سنتور است. متن کتاب با حدود 200 عکس مستند از ابزارهای کار و جزئیات کار همراه است.

وی می افزاید: هر یک از سنتورسازان مطرح در ساخت سنتور و ابزارهای مورد استفاده شیوه‌ای متفاوت دارند و آنچه در بخش دوم این کتاب آمده، روش داریوش سالاری است که نسبت به روش مهدی ناظمی دارای بدعت ها و تغییراتی، از جمله در ضخامت و طول اضلاع کلاف، نحوه پَخ‌زدن کلاف در نزدیکی خرک‌ها، نوع چسب و نحوه چسباندن کلاف به صفحات، نوع پل‌گذاری و حذف پل رگلاژ، محل و اندازه گل‌ها در صفحه رو، نحوه تراش صفحه، ضخامت و به کارگیری فنر، نوع سیم‌های بم، و نوع گوشی و خرک است.

مِنا در مقدمه کتاب می‌نویسد: سالاری در ابتدا به فکر تکمیل این پرسش و پاسخ‌ها و رساندن آنها به هزار پرسش و ارائه‌ آن با عنوان کتاب «هزار پرسش و پاسخ درباره سنتور» بود.

مجموعه مقالاتی درباره سنتور به قلم شهاب مِنا
شهاب مِنا دلیل همکاری خود در این کتاب را، نگارش مقاله‌ای با عنوان «سنتور کروماتیک و سیستم‌های تغییر کوک در سنتور» می‌داند که در آن مقاله اکثریت قریب به اتفاق طرح‌های سازندگان سنتور (از جمله داریوش سالاری) را در مورد رفع محدودیت کوک سنتور، جمع‌آوری، شرح و تحلیل کرده بود.

وی ادامه می‌دهد: طی جلسات بازبینی کتاب، برای گویاتر شدنِ توضیحات،از نمونه های لازم (سنتور، اجزای آن و...) عکس‌برداری شد و نمونه‌هایی نیز به صورت نمودار مشخص که به صورت پنجاه و دو عکس و نوزده نمودار به متن افزوده شد.

شهاب مِنا علاوه بر ویرایش علمی دست نوشته‌های داریوش سالاری، به طور همزمان، برای تکمیل و غور در مطالب فوق، در زمینه تاریخچه سنتور به پژوهش کتابخانه‌ای جداگانه ای پرداخته و در زمینه بررسی ساختاری سنتور نیز از راهنمایی‌های دکتر «خسرو مولانا» استاد آگوستیک دانشگاه تهران بهره‌مند شده است. نتایج این تحقیقات به دلیل اختلاف نظرهایی که با داریوش سالاری وجود داشته، در قالب کتابی جداگانه با عنوان «مجموعه مقالاتی درباره سنتور» منتشر خواهد شد.

داریوش سالاری متولد اردیبهشت ۱۳۲۹ از سازندگان سازهای ایرانی و هندی و به خصوص سنتور‌های مختلف است. او در دانشگاه اسلامی هندوستان تحصیل کرده‌ و در نواختن سنتور مهارت دارد.

چاپ اول کتاب «هزار و یک پرسش درباره سنتور» در 184 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات سرود روانه بازار شده است.