به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کاغذهای مصحف شریف و ادعیه باید دارای چه مواد و استانداردهایی باشند تا کیفیت نشر افزایش یافته و بر زیبایی بصری آن افزوده شود؟ گزارش پیش‌رو پاسخی است برای این پرسش‌ها:

سختی‌های واردات کاغذهای مرغوب
در این میان برای برخی از قرآن‌ها و کتاب‌های مذهبی از کاغذهای نازک استفاده می‌شود، کاغذهایی که در اثر دست خوردن‌های مداوم، استهلاک کمتری دارند. همچنین برای چاپ آیات بر روی این کاغذها به دلیل نازک بودن و البته دوام بیشتر نوشته‌ها، موادی مخصوص و بسیار گران به کاغذ افزوده می‌شود که هم جوهر چاپ به طرف دیگر کاغذ نفوذ نکند و هم دوام کاغذها چند برابر شود.

خوب است بدانید تأمین کاغذ، مساله‌ای جدی در تهیه و تولید قرآن‌های نفیس است و اغلب ناشران با آن درگیر هستند، زیرا کاغذهایی که برای این کتاب‌ها استفاده می‌شوند عموماً باید استانداردهای ویژه و خاصی داشته باشند تا قابلیت رنگ‌ها و طرح‌‌های گرافیکی را دارا باشند.

«ناصر میرباقری» مدیرمسوول انتشارات «فرهنگ و هنر گویا» که در انتشار قرآن و کتاب های نفیس فعالیت دارد، در این زمینه می‌گوید: «کاغذهای مورد نیاز ما در بازار ایران وجود ندارد، کاغذهایی مثل گلاسه مات و براق، کاغذهای طرح‌دار، کاغذهای عطری و کاغذهای پلاستیکی. این کاغذها به صورت عادی وارد کشور نمی‌شود زیرا تجار این کاغذها را نمی‌شناسند و در این میان اغلب شخصا آن‌ها را خریداری و به کشور می‌آورم. این کار نیز خالی از مشکلات و سختی نیست زیرا با گرانی‌هایی که در حوزه ارز و پرداخت هزینه‌های گمرکی وجود دارد گاهی مجبوریم مبالغ زیادی برای آن هزینه کنیم.» 

او ادامه می‌دهد: «زمانی که هر کیلو کاغذ گلاسه را به بهای بالایی خریداری می‌کنیم، بر قیمت نهایی و قیمت تمام شده تاثیر می‌گذارد. در این زمینه ما نیازمند ساماندهی وضعیت واردات کاغذ به کشور هستیم.»

100 درصد کاغذ برای چاپ نفیس وارداتی است
سید امیر حسینی، کارشناس حوزه کاغذ نیز در این زمینه می‌گوید: «کل نیاز کشور به کاغذ و مقوای گلاسه حدود 90 تا 100 هزار تن در سال است و اکنون مرغوب ترین کاغذ گلاسه وارداتی کاغذهای هانسول محصول کشور کره جنوبی است. این در حالی است که در کشور ما، کاغذ گلاسه تولید نمی‌شود و در برنامه چندین سال پیش رو هم ایران استراتژی برای تولید آن ندارد، زیرا مواد اولیه و هزینه‌های تولید آن نیازمند سرمایه گذاری‌های بسیار هنگفت است و می‌توان گفت 100 درصد این کاغذها وارداتی است.»

وی با بیان این‌که به دلیل تحریم‌ها از چند سال گذشته، عمده کاغذ گلاسه بیشتر از کشورهای کره و چین وارد می‌شود می‌گوید: «اکنون کاغذهای مورد استفاده آثار نفیس و قرآنی گلاسه مات یا براق است که هر ناشر با توجه به نیاز و سلیقه خود از انواع مختلف آن استفاده می‌کنند، اکنون 85 درصد کاغذ گلاسه بصورت شیت وارد می‌شود و بقیه به صورت رول هستند. در این میان نیز کاغذ گلاسه تولید کشور کره مرغوب تر از کاغذ گلاسه تولید شده در کشور چین است. همچنین قیمت هر کیلو گرم کاغذ گلاسه در داخل کشور بین 3200 تا 3400 تومان است.»

نگاهی به قیمت‌ کاغذهای نفیس
اتحادیه کاغذ و مقوای تهران در طول سال‌های فعالیت خود توانسته است جمع گسترده‌ای از واردکنندگان کاغذ را دور هم جمع کند.

احمد شریفان، نایب رییس این اتحادیه درباره کاغذهایی که برای قرآن‌ها استفاده می‌شوند می‌گوید: این کاغذها خاص هستند و در خارج از کشور نیز برای کتاب‌های آسمانی تورات و انجیل استفاده می‌شوند که به نام کاغذ «بایبل» معروف است و در داخل کشور به نام کاغذ قرآنی شناخته می‌شود که کِرِم رنگ است. این کاغذها گراماژهای مختلفی دارند که از 30 تا 80 گرم هستند و در بازار ایران بیشتر 70 گرمی این کاغذها موجود است.»

او با بیان این که این کاغذها اغلب در کشورهای برزیل، فنلاند، سوئد و روسیه تولید می‌شوند ادامه می‌دهد: «کاغذهای مورد نیاز ما نیز اغلب از همین کشورها به بازار ایران می‌آید، هر بند کاغذهای قرآنی 70 گرمی اکنون حدود 90 تا 120 هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد که البته این قیمت‌ها در مهر ماه که چاپخانه‌ها و شرکت‌ها به دنبال چاپ سررسید هستند به بندی 130 هزار تومان هم می‌رسد، این کاغذها اکنون که بازار نسبتا آرام است، بندی 90 هزار تومان خرید و فروش می شود.»

شریفان که سال‌ها تجربه فعالیت در حوزه کاغذ را دارد، به نوع دیگری از کاغذها هم اشاره می‌کند و می‌افزاید: «کاغذهای فانتزی که عطری هم هستند نوع دیگری از کاغذهای مورد استفاده برای قرآن و کتاب‌های نفیس هستند. این کاغذها نیز اغلب در کشورهای اروپایی مثل سوئد، فنلاند، آلمان، اتریش، کانادا و برزیل تولید می‌شوند که بافت‌دار هستند. این کاغذها نیز به دلیل مواد و متریال خاصی که در آنها استفاده می‌شود، قیمت های بالایی دارند، به گونه‌ای که هر بند آن به مبلغ 250 هزار تومان فروخته می‌شود.»

او همچنین درباره کاغذ گلاسه‌هایی که در بازار کشور وجود دارد، توضیح می‌دهد: «به دلیل تحریم از سوی بسیاری از کشورهای اروپایی، بیشتر کاغذهای گلاسه از کشورهای اندونزی و کره به کشور می‌آیند که کیلویی سه تا 3هزار و 500 تومان است. کاغذ تحریرهایی که برای کتاب‌های ادعیه استفاده می‌شوند نیز بیشتر از کشورهای اندونزی، چین، هند، کره و روس هستند که سفیدی خوبی دارند و از بندی 70 تا 90 هزار تومان خرید و فروش می شوند. برای جلدهای قرآن‌ها و کتاب‌های مذهبی نیز از مقوا استفاده می‌شود، مقواهای 250 تا 300 گرمی پشت طوسی و گلاسه بیشترین کاربرد را در جلدسازی این آثار دارند.»

به گفته وی، تنوع کاغذهای مختلف در بازار ما زیاد است، اما برای کتاب‌های نفیس  شاهد تنوع محدودی هستیم و با توجه به اینکه در داخل کشور نیز این نوع کاغذها تولید نمی‌شوند، برای کتاب‌های بسیار نفیس واردات کاغذهای خاص و عطری صورت می‌گیرد.

* درباره این موضوع بیشتر بخوانید:
- گزارش ایبنا از انتشار قرآن‌های نفیس/ از 60هزار تا 2.5 میلیون تومان ( اینجا )
- نظارتی بر قیمت مصحف شریف وجود ندارد/ صدور 14 مجوز برای قرآن‌های نفیس‌ ( اینجا )
- فروش قرآن های نفیس و گران قیمت در نمایشگاه قرآن/ ( گزارش تصویری )