به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر زارعي نجفدري در نشست«نوآوري در عرصه كتاب» كه عصر روز گذشته (21 ارديبهشت)در سراي اهل قلم بيست و يكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد، افزود: ورود به عرصه ترجمه براي ما امري اجتناب ناپذير بود، اما به جاي اين كه از نهضت ترجمه به عنوان يك مرحله گذرا استفاده كنيم، در آن ماندگار شديم، در حالي كه براي نوآوري در عرصه كتاب بايد از توليد علوم جديد غافل نشويم.

وي ضمن انتقاد از «شخص محور شدن» برخي از مولفان و محققان ، خواستار انجام كار گروهي در عرصه تاليف و تحقيق و سياست‌گذاري صحيح در عرصه كتاب و كتابخواني شد و از سه محور نيازسنجي، مسئله‌يابي و اولويت‌گذاري به عنوان محورهاي مهم اين سياست‌گذاري نام برد.

دكتر زارعي نجفدري گفت: بر اساس يك سياست‌گذاري صحيح، تحليل واقع‌بينانه‌اي از موقعيت فرهنگي جامعه به دست مي‌آيد، در صورتي كه اگر اين تحليل حاصل نشود، ناشران و مولفان بدون توجه به وضعيت موجود در عرصه فرهنگ جامعه، به تاليف و نشر اقدام مي‌كنند.

وي از ايستايي در شكل و ظاهر كتاب، بسنده كردن به شكل مكتوب كتاب و عدم ورود به عرصه نشر الكترونيك به عنوان موانع موجود بر سر راه نوآوري در عرصه كتاب نام برد و خواستار اولويت دادن به چاپ اول و همچنين برقراي ارتباط مستمر ناشران با فرهيختگان و محققان توليد كننده علم و كتاب شد.

دكتر زارعي نجفدري همچنين گفت: عدم وجود سيستم يكپارچه توزيع كتاب به اين صنعت ضربه مي‌زند و واقعيت اين است كه توزيع كتاب در جامعه ما با چالش روبه‌روست. البته من قبول ندارم كه در كار توزيع كتاب در جامعه ما مافيا وجود دارد، بلكه معتقدم مركزي موجود نيست كه سياست‌گذاري صحيحي براي توزيع كتاب انجام دهد.

در ادامه اين جلسه، دكتر بهمن نامورمطلق، مدرس دانشگاه و دبير گروه ادبيات و هنر انتشارات علمي و فرهنگي طي سخناني، تاريخ مختصري از صنعت چاپ و نشر ايران را ارائه كرد و گفت: متاسفانه ما جنبه تاليفي خودمان را از دست داده‌ايم و اگر جوانان ما از قدمت و قداست ايران در صنعت چاپ و نشر و توليد كتاب اطلاع داشته باشند، ارتباط آنها با كتاب بيشتر مي‌شود و در نتيجه وضعيت تاليف نيز بهتر خواهد شد.

وي براي نوآوري در عرصه كتاب، خواستار عمل كردن به دانسته‌هاي قبلي و موجود شد و گفت: مشكل اينجاست كه ما به آنچه مي‌دانيم هم عمل نمي كنيم.

دكتر نامورمطلق با اشاره به اين كه نوآوري، يك مفهوم نسبي است، گفت: وقتي كاري يا علمي سال‌هاست در در كشورهاي ديگر مورد استفاده قرار مي‌گيرد، ديگر آن علم و تجربه، نو نيست و ما به يك «نو»ي خلاقانه، نياز داريم.

وي سپس نوآوري را در سه دسته متني، پيرامتني و فرامتني تقسيم بندي كرد و گفت: ‌در حوزه متني، بايد ضمن عمل كردن به دانسته‌هايمان، اعتبار علمي تاليف را نيز خدشه‌دار نكنيم. كافي است يك جوان در گام اول آشنايي خودش با كتاب، اثري غير مفيد را بخواند. آنگاه ديگر كتاب برايش جذاب نخواهد بود. لذا ناشران رسالت دارند كه به اين مقوله بي‌توجهي نكنند.


وي ادامه داد: بايد در كنار هر مركز نشر، يك يا چند كميته و بخش علمي وجود داشته باشد تا مراقب اعتبار علمي آثار نيز باشد.

دكتر نامورمطلق همچنين خواستار تخصصي شدن فعاليت ناشران شد و گفت: ناشران وظيفه دارند علاوه بر برطرف كردن نياز جامعه، نيازهاي پنهان آنها را كه حتي براي خودشان نيز شناخته شده نيست، شناسايي و برطرف كنند.

وي ادامه داد: ما در مواجهه با كتاب، هرگز با يك متن عريان طرف نيستيم ،بلكه موارد ديگري نظير طرح روي جلد، نام اثر و صحافي نيز رابطه ما را با متن اصلي كتاب برقرار مي‌كند و متاسفانه ما گاهي به اين آستانه‌هاي متن، بي‌توجهي كرده‌ايم.

وي افزود: بايد فضاي نقد را در جامعه حاكم كنيم تا سره از ناسره تشخيص داده شود و اين نيز به نوآوري در عرصه كتاب كمك مي‌كند.

وي همچنين خواستار توجه به كتاب به عنوان محور رسانه‌هاي فرهنگي شد و گفت: بايد از افراط و تفريط در استفاده يا روي‌آوردن به رسانه‌هاي جديد جلوگيري كنيم.

در ادمه اين جلسه دكتر اصغر عسگري خانقاه، استاد مردم‌شناسي دانشگاه تهران، به بيان دلايل اقبال كم مردم به كتاب و كتابخواني پرداخت و از پراكندگي شغلي، نياز مالي، كمبود وقت و تشريفات اضافي در زندگي روزمره مردم ما به عنوان برخي از اين دلايل نام برد و گفت: اي كاش در كتابخواني و پژوهش نيز چشم و هم‌چشمي داشتيم.

در ابتداي اين نشست، بهاءالدين خرمشاهي، قرآن پژوه كشورمان نيز در زمينه اهميت مطالعه و ضرورت نوآوري در عرصه كتاب سخن گفت و سپس كامران فاني به بيان تاريخ چاپ و نشر در ايران پرداخت و همچنين به چگونگي شكل‌گيري انتشارات فرانكلين اشاره كرد و چگونگي تبديل شدن آن را به انتشارات علمي و فرهنگي در بعد از انقلاب تشريح كرد و گفت: بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، ناشران ما متنوع‌تر شدند و موضوع ويراستاري نيز گسترش پيدا كرد. بعد از اتمام جنگ تحميلي نيز نشر ايران وارد مرحله تازه‌اي شد كه هم اكنون شاهد آن هستيم.

بيست و يكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران امروز(يكشنبه) به كار خود در مصلاي امام خميني(ره) پايان مي‌دهد.