وی در ادامه به پنج محور تمایز ژانر روزنامهنگاری دانشورانه - روشنفکرانه با دیگر انواع آن اشاره کرد و گفت: روزنامهنگاری دانشورانه - روشنفکرانه که محل بحث امروز ماست، روزنامهنگاری عامهپسند یا زرد نیست که زندگی خصوصی مردم را هدف قرار دهد و با لحنی هیجانی و بدبینانه با ارزش خبری مبنی بر منازعه، کشمش، به بیان تضادها و افتراقها بپردازد.
این روزنامهنگار، پوپولسیتی نبودن را دومین وجه تمایز این نوع روزنامهنگاری با انواع دیگر آن دانست و گفت: معمولا روزنامههای غیر روشنفکرانه با داشتن خصیصه پوپولیستی، حامل اخباری جانبدارانه، ایدئولوژیک و فاقد عینیتگرایی هستند و حرفهای عمل نمیکنند اما در ژانر روزنامهنگاری روشنفکرانه - دانشورانه، ارزشگزاریهای سیاسی در آن جایی ندارد، با واژهها بازی نمیشود و محتوایی متفاوت با دیگر روزنامهها دارند.
وی در ادامه به سومین تفاوت این نوع روزنامهنگاری با دیگر انواع روزنامهها پرداخت و گفت: این نوع ژانر روزنامهنگاری متعارف و مرسوم نیست، تولید و توزیع رسمی را برخلاف دیگر روزنامهها ندارد و متکی به ساختار رسمی دولت، پول و بودجه مملکتی نیست.
روزنامهنگاری دانشورانه - روشنفکرانه به دولت وابسته نیست
این استاد دانشگاه «برخوردار نبودن از حمایتهای دولتی» و همچنین «نداشتن ویژگی علمی به مثابه ژورنالهای علمی» را به ترتیب وجوه تمایز چهارم و پنجم این روزنامهنگاری با دیگر انواع آن دانست و تصریح کرد: این نوع روزنامهنگاری با داشتن استقلال کامل، زبان رسمی قدرت نیستند که دیدگاههای دولت حاکم را انعکاس دهند و همچنین نمیتوان آنها را به مفهوم ژورنالهای علمی دانست اما در عین حال زبان غیرجذاب آکادمیک و توضیح غیرجذاب دانشگاهی هم نیستند.
خانیکی در ادامه سخنان خود پس از بیان وجوه تمایز این نوع روزنامهنگاری با دیگر انواع آن به پرسش محوری دیگری مبنی بر اینکه «جایگاه این نوع روزنامهنگاری کجاست؟» پرداخت و گفت: روزنامهنگاری روشنفکرانه - دانشورانه در سه میدان «دانش، فرهنگ و سیاست» در جامعه قرار دارد که هرکدام از این سه مقوله سعی میکنند فصل مشترک خود را در این سه حوزه پیدا کنند و به بیان مسایل مورد نیاز در جامعه بپردازند.
وی با پیوند این مطالب به جایگاه نشریه «نگاه نو» در میان ژانرهای روزنامهنگاری اشاره کرد و ادامه داد: از آنجا که این نشریه از جمله نشریاتی است که در آن حضور جدی و عملی سردبیر آن به شدت محسوس است و میتوان آن را به نوعی بازتابدهنده افکار و منش «علی میرزایی؛ سردبیر نشریه نگاه نو» دانست، این نشریه را میتوان در زمره روزنامهنگاری روشنفکرانه-دانشورانه قرار داد.
علی میرزایی، آینه تمام نمای نشریه نگاه نو است
علی میرزایی، سردبیر نشریه نگاه نو نیز در این نشست سخنرانی خود را با گزارشی از فصلنامه «نگاه نو» در طی سالهای فعالیت این فصلنامه ارایه کرد و با بیان خدماتی که این نشریه در طول این دوران انجام داده است، به نقدی که از این نشریه میشود مبنی بر پربار نبودن مقالههای اجتماعی و علوم انسانی در آن، پاسخ داد و گفت: این مساله به دلایل بسیاری باز میگردد که نداشتن احساس خوشایند اهل قلم در جامعه را میتوان مهمترین این عامل دانست.
اهل قلم در انزوا نمیتواند آثار ارزشمند بیافریند
وی ادامه داد: زمانیکه اهل قلم و مطبوعات در فضایی ملتهب و نگران در انزوا هستند، طبیعی است که آثار ارزشمند نیز پدیدار نمیشود و جامعه نمیتواند بهرهای از آن ببرد.
وی پافشاری نشریه نگاه نو در داشتن استقلال مالی و سیاسی را دومین دلیل پربار نبودن مقالههای اجتماعی در این نشریه دانست و گفت: در جامعهای که اوضاع اقتصادی در شرایط نامساعدی به سر میبرد و خط فقر بیداد میکند، ما نیز از نظر مادی و مالی قادر نیستیم سفارش تالیف، ترجمه و ویراستاری را از بزرگان قلم و جامعه علمی کشور داشته باشیم و زمانیکه این نشریه بر استقلال خود هم از جنبه مالی و هم از جنبه سیاسی از دولت پافشاری میکند، طبیعی است که قدرت مانور این نشریه در ارایه آثار اجتماعی نیز کمرنگتر میشود.
وی در ادامه به دیگر دلایل این مساله اشاره کرد و افزود: نظام پوسیده آموزشی در کشور، دریافت مقالههای ضعیف و بیمحتوا، غلبه فاحش کمیتگرایی به جای کیفیتگرایی در نظام آموزشی از جمله دیگر دلایل به وجود آمدن چنین مسالهای در نشریه نگاه نو شده است.
این نشست به مناسبت جشن انتشار یکصدمین شماره نگاه نو (فصلنامه اجتماعي، فرهنگي، هنري و ادبي) سهشنبه (20 اسفندماه) در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد./
نظر شما