به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، «مجيد عميق»، مترجم كتاب‌هاي كودك و نوجوان در نشست «نقش ترجمه در آثار كودك و نوجوان» تاريخچه‌اي از ترجمه در اقوام مختلف را بيان كرد و گفت: ترجمه، بازگويي يك انديشه، زبان و گويش به زباني ديگر است. مترجم چهره متن را تغيير مي‌دهد اما جوهره و درون‌مايه‌اش را دست نخورده نگه مي‌دارد.

وي درباره ويژگي‌هاي خاص ترجمه‌ متون علمي و آموزشي در كتاب‌هاي كودك و نوجوان گفت: در ترجمه متون علمي، كاري پاياپاي انجام مي‌شود و صحبت از عواطف و احساسات نيست؛ اما اين پاياپايي به معناي ترجمه لغت به لغت نيست چون چنين ترجمه‌اي معناي متن را از بين مي‌برد.

اين مترجم باسابقه كتاب‌هاي كودك و نوجوان، با بيان اهميت انتخاب آثار مناسب در ترجمه، توضيح داد: من كتاب‌هاي نوجوان بسياري را مطالعه كرده‌ام. رمان‌ها نوجوان مربوط به 70 سال پيش، پر از احساسات و عاطفه هستند. در رمان‌هاي قديمي خانواده‌ها، مادربزرگ و پدربزرگ نقش دارند اما رمان‌ها جديد پر از جادو، حادثه، ترس و وحشت است. اين رمان‌ها شايد براي غربي‌ها خوب باشدولي ما بايد توجه داشته باشيم كه بايد آثار خوب را انتخاب و براي بچه‌ها ترجمه كنيم.

عميق، بازار ترجمه را بسيار آشفته دانست و گفت: اگر 100 ترجمه‌ فاخر داشته‌ باشيم نبايد اعتراضي به زيادي تعداد زياد آثار داشته باشيم اما چون در بازار ترجمه آثار با كيفيت ضعيف و قوي در كنار هم وجود دارد مسوولان فرهنگي حق دارند كه اظهار نگراني كنند.

مترجم «ماهواره‌ها» ويژگي‌هاي ترجمه‌ علمي خوب در حوزه كودك و نوجوان را اين‌گونه بيان كرد: مترجم بايد به علمي كه اثر در حيطه آن تاليف شده احاطه داشته باشد. بتواند با زبان كودك ارتباط برقرار كند و نبايد به دنبال انباشته كردن ذهن كودك با اطلاعات باشد.

وي برخي از ويژگي‌هاي ترجمه‌ خوب را نيز معرفي كرد: بايد توجه داشت مطالبي براي ترجمه انتخاب شود كه دغدغه‌ كودك و نوجوان ماست. مطالب بايد به صورت نظام‌مند و منسجم ترجمه و ارايه شوند. از پراكنده‌گويي بايد پرهيز كرد. باید اثری را برای ترجمه انتخاب کنیم که بچه را به تحقیق و پیشرفت وادار کند.

عمیق در ادامه افزود: اگر ترجمه با فرهنگ ما سازگار نباشد، می‌تواند ویرانگر و مخرب باشد ولي اگر متن درستی براي ترجمه انتخاب شود، اثری سازنده دارد. در ترجمه آثار علمی، کار حساس‌تر هم می‌شود، اگر در ادبیات داستانی واژه اتاق را پذیرایی بنویسیم شاید مشکل خاصی به‌وجود نیاید اما در ترجمه آثار علمی، اگر اشتباهی وجود داشته باشد، کودک یا نوجوان آن را تا سال‌ها به یاد خواهد داشت.

مترجم «آن سوی جنگل خیزران» در بخش دیگری از سخنانش گفت: یکی دیگر از ایرادهايي كه در ترجمه مطالب علمی برای کودکان و نوجوانان با آن روبه‌رو هستیم، استفاده از واژه‌های ثقیل و خارج از دایره لغات بچه‌ها یا ترجمه مطالبی است که فراتر از حد دانش آن‌هاست. 

عمیق در پایان ترجمه را یک صنعت، علم، فن و هنر نامید و اظهار داشت: ترجمه تقابل بین اندیشه‌ها نیست، تعامل بین افکار و فرهنگ‌هاست.

نشست «نقش ترجمه در آثار كودك و نوجوان» ساعت 10 تا 12 امروز 25 مهرماه در دفتر انتشارات کمک‌آموزشی وزارت آموزش و پرورش برگزار شد.