به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به مناسبت برگزاری دوره بیست و چهارم کنگره شعر دفاع مقدس، از شاعر و منتقد سرشناس حوزه شعر دفاع مقدس، عبدالرحیم سعیدی راد که با آثاری مثل «خورشید در مشت» و «همین» شناخته می‌شود خواستیم که نظراتش را درباره این کنگره و کلیت شعر دفاع مقدس با ما در میان بگذارد. آنچه در ادامه می‌خوانید، چکیده‌ای از دیدگاه‌های ایشان است.
مجموعه مضامینی که امسال شاعران به آن‌ها پرداختند، تقریباً همه مضمون‌های دفاع مقدس و نیز بسیاری از شخصیت‌ها را در خود جای می‌داد. البته نباید ناگفته گذاشت که در جریان برگزاری کنگره، به عبارتی در اواخر آن، دو موضوع «حادثه تروریسی شاهچراغ» و «ایران قوی» نیز از سوی شاعران مورد توجه قرار گرفت. خود همین موضوع «ایران قوی» آنقدر مهم و گسترده است که به نظرم می‌توانیم کنگره‌ای مستقل و مجزا برایش تعریف و برگزار کنیم. هم می‌توانیم چنین کنگره‌ای برگزار کنیم، و هم بسیار لازم است که این برنامه را در دستور کارمان بگذاریم و اجرایی‌اش کنیم. مطمئن هستم که همه جناح‌ها موجود در کشور با هر سلیقه‌ای و نیز بخش بزرگی از شاعران در سراسر کشور از این کنگره استقبال خواهند کرد.
این دو موضوع «ایران قوی» و «حادثه تروریسی شاهچراغ» (با تأکید بر شهدای عزیز این جنایت) موضوعاتی خوب و به‌روز و به‌جا بودند و توجه شاعران به آن‌ها ستودنی و ارزشمند بود. همین توجهی که شاعران به این دو موضوع نشان دادند باعث شد که شعرهای بیشتری به کنگره ارسال شود. انصافاً بیشتر کارهایی که در آنان این دو موضوع دستمایه قرار گرفته بود، کارهای خوب و قابل دفاعی بودند.
چنان که این کنگره نشان داد عموم شاعرانی که در حوزه دفاع مقدس کار می‌کنند، یکی از قالب‌های کلاسیک را برای شعر خودشان انتخاب می‌کنند. منظورم قالب‌هایی مثل غزل و مثنوی و قصیده و ترکیب‌بند است، که این آخری یعنی ترکیب‌بند بحثی ویژه خودش دارد و شاعران پس از انقلاب به دلایلی کمتر به آن رغبت نشان داده‌اند، اما در این دوره از کنگره شعر دفاع مقدس، آثاری در این قالب شعری هم داشتیم. همچنین دوبیتی و رباعی، به‌ویژه رباعی نیز از جمله قالب‌های انتخابی شاعران بودند. کنگره مثل دوره‌های قبل در دو مرحله، مرحله استانی و بعد کشوری برگزار شد. به این شکل که ابتدا آثار شاعران هر استان، در همان استان داوری شدند و بعد منتخبان هر استان در محورهای مختلف اعلام شده، که گاهی یک یا دو یا سه شاعر بودند به داوری در سطح ملی و سراسری راه یافتند.
در این دوره، به عبارت دیگر در این چند سال اخیر شاهد رشد کیفی و ارتقای سطح شعرها بودم. نسل تازه‌ای از شاعران به میدان آمده‌اند و نمود پیدا کرده‌اند. به پشتوانه داوری چندین جشنواره و جایزه شعر، می‌توانم بگویم که این نسل تازه در سراسر کشور دیده می‌شود و نسبت به نسل قبلی پیشرفت داشته و کارهای بهتری ارایه می‌دهد. معتقدم شاعران نسل جدید، شاعران بهتری هستند و می‌توانیم به آن‌ها امید داشته باشیم. این تغییر و تفاوت نسل کاملاً مشهود است و نکته جالب و مهمی هم که در این تحول وجود دارد این است که در شاعران نسل جدید، خانم‌ها حضور پررنگ‌تری دارند و حتی می‌شود گفت از حیث دغدغه‌مندی به موضوعات دفاع مقدس، از آقایان جلوتر هستند.
موضوعات و مضامین و محورهایی که برای کنگره امسال شعر دفاع مقدس اعلام شد، موضوعاتی‌اند که حداقل تا پنجاه سال آینده می‌توان درباره‌شان شعر گفت. برای نمونه، موضوع «ایران» موضوعی است که هیچ انتهایی ندارد و تا نسل‌ها بعد می‌تواند موضوع شعر شاعران باشد. همین موضوع «ایران قوی» که در ابتدا به آن اشاره شد و شاعران زیادی هم در این زمینه شعر گفتند و فرستادند، موضوعی است که تا آخر دنیا می‌توان درباره‌اش شعر نوشت و سرچشمه‌ای است که خشک‌شدنی نیست. حتی دیده‌ایم که برخی‌ها در حد پرستش درباره این موضوع شعر گفته‌اند. همه این‌ها نشان‌دهنده ظرفیت بالای «از ایران گفتن» است، چه آنکه «ایران» موضوعی است که ابعاد مختلفی دارد و درباره هرکدام از این ابعاد، از سرزمین و مردم و طبیعتش گرفته تا آینده و تاریخش، می‌توان شعرها گفت.
ایران کشوری است با مرز و فرهنگ و هویت مشخص، و همین موضوع و مسأله هویت ایرانی ـ اسلامی از جمله موضوعات و مسائلی است که باید بیشتر به آن پرداخت و بیشتر از آن صحبت کرد. ضروری است که کنگره‌های شعر به آن توجه کنند و آن را یکی از محورهای خودشان قرار دهند. ما مردمی داریم که اهل کمک به یکدیگر و فداکاری و نوع‌دوستی هستند، و کشورشان برای‌شان بسیار مهم است. آنقدر مهم که جزو مبانی فکری و باورشان محسوب می‌شود و فراتر از همه اختلافاتی که ممکن است باهم داشته باشند، چپ نگاه کردن دیگران به کشور را تحمل نمی‌کنند. این تعصب ارزشمند جزو ویژگی‌های ما و شاید در خون ماست. صحبت‌هایی که گاهی در برخی شبکه‌های اجتماعی درباره بی‌اهمیت بودن مرزهای جغرافیایی بیان می‌شود، حرف‌های جدی و اصیلی نیستند و مثل کف روی آب محو می‌شوند.
شاعران نسل جدید که از آن‌ها صحبت کردم، به همه این موضوعات توجه می‌کنند و به این مسائل حساس هستند. اما این توجه باید پررنگ‌تر شود. اگر کنگره‌ها این موضوعات را جزو محورهای خودشان قرار دهند و در فراخوان‌ها ذکر کنند، شاعران ترغیب و تشویق می‌شوند که در این زمینه شعر بگویند. از این طریق کارهای قوی و ارزشمندی نوشته می‌شود و کنگره‌های شعر می‌توانند در این زمینه‌ها نیز جریان‌سازی کنند.
سه‌شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱ - ۱۰:۵۸
سعیدی راد معتقد است موضوعات حوزه دفاع مقدس هیچ انتهایی ندارند و تا نسل‌ها بعد می‌تواند موضوع شعر شاعران باشد. مثل موضوع «ایران قوی» که تا آخر دنیا می‌توان درباره‌اش شعر نوشت. خود ایران نیز موضوعی است که ابعاد مختلفی دارد و درباره هرکدام از این ابعاد، از سرزمین و مردم و طبیعتش گرفته تا آینده و تاریخش، می‌توان شعرها گفت.
نظر شما