بازگویی خاطرات جنگ به مثابه خوان نعمت

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سيدعلي‌اصغر تقوی، مدير انتشارات فراهنر، پژوهشگر و نويسنده و فيلم‌ساز و برادر دو شهید: 
«جنگ؛ واژه‌ای است که به‌طور طبیعی برای بسیاری از انسان‌ها، ناخوشایند و چه بسا منفور است. کشت و کشتارها، خرابی‌ها و حملات بشر بر علیه همنوعانش را هیچگاه نمی‌توان با هیچ موجود دیگری، مقایسه نمود. عوارضی همچون یتیم شدن و بی‌سرپرستی کودکان و زنان، به ‌جا‌ماندن خسارات فراوان جسمی برای جانبازان، اسراء و خانواده‌هایشان کمترین آسیب جنگ‌هاست. اما نباید فراموش کرد جنگ پدیده‌ای است که پیش از هر چیز در ارتباط مستقیم با انسان و انسانیت است و به‌ دنبال وقوع آن؛ موجی از عواطف و احساسات در جامعه جریان می‌یابد، این احساسات از کینه، دشمنی و عداوت گرفته تا احسان و محبت و سخاوت در جریان جنگ به حد اعلای خود رسیده و جماعت زیادی را درگیر حجم عظیمی از این احساسات می کند. همین ویژگی از جنگ‌ها بستری برای بکارگیری اندیشه و تفکر و به تبع آن، شکل‌گیری ادبیات مقاومت و پایداری ساخته که در جریان هشت ‌ساله دفاع مقدس ملت ایران در برابر حملات استکبار جهانی به ادبیات دفاع مقدس شهرت یافت.
 
می‌دانیم که آثار ادبی ملهم از جنگ کم نیستند؛ از ایلیاد هومر گرفته تا شاهنامه فردوسی، همه سراسر حکایت جنگ، جنگ‌آوران و دلیرمردان عرصه دفاع بشری است. امروزه نیز در نقاط مختلف جهان، آثار قابل توجهی در حوزه هنر و ادبیات در حال شکل‌گیری است. رمان و داستان‌های مهمی بر پایه خاطرات جنگ آورن و رزمندگان نوشته شده است.

در اواخر شهریور 1359 دشمنان –دیرینه- این مرز و بوم که اوضاع کشورمان را در آستانه بزرگترین انقلاب جهان نابسامان یافته بودند، به خیال باطل عزم اشغال مرزهای میهن اسلامی‌مان را کردند که به‌دنبال مقاومت مردم غیور و انقلابی ایران اسلامی، ناکام ماندند، اگرچه دشمنان قسم‌‌خورده انقلاب اسلامی توانستند با پشتوانه استکبار جهانی آتش جنگ هشت‌ ساله را به‌عنوان یکی از طولانی‌ترین درگیری‌های قرن بیستم بیافروزند؛ اما از دل آن نعمت‌‌هایی هم برای ملت آزاده و مسلمان ما فراهم شد. پراکنده شدن عطر ایثار، از خودگذشتگی و شهادت مسیری معجزه‌آسا بود که جوانان مؤمن و انقلابی را از میان خاکریزهای دژخیمان تا دروازه‌های بهشت رهنمون می‌شد. مسیری که همچنان در دفاع از حریم حرم آل‌الله باز بوده و کوی عاشقان و سربداران است. بازگویی خاطرات و تداعی آن لحظات زیبای پیکار عاشقانه سالکان سبیل‌الله در گستره شعر و ادبیات دفاع مقدس امروزه خوان نعمتی است که جوانان مؤمن و انقلابی را در میان این همه خوراک رسانه‌ای غرب و پروپاگاندای صهیونیزم و استکبار جهانی، بر سر سفره انقلاب اسلامی نگه داشته است. از این رو دست‌کم گرفتن ادبیات دفاع مقدس، ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر است و دسترسی به آن چنگ زدن در حبل‌المتینی است تا در کوران حوادث زمانه ره گم نکرده و امام زمانه و ولی عصر خود را نیز فراموش نکنیم.
 
بر کسی پوشیده نیست که دفاع مقدس؛ همانا برگی زرین و سرمایه‌ای عظیم است که برای تبیین و بهره‌برداری از وجوه مختلف آن، ناگزیر باید ره اندیشه و ادب و هنر پیموده و برای جاودانگی این میراث استقامت و پایداری تلاشی دو چندان نمود. ادبیات حماسی، مقاومت و پایداری یکی از ارزشمندترین و مهم‌ترین بخش‌های ادبیات ما برای انتقال گنجینه عظیم خاطراتی است که همواره زندگی، شرف و حیثیت ما در گرو تحقق آنها بود.
 
آنچه مسلّم است؛ نقش و وظیفه همگانی ما در برابر توسعه و تعالی این بخش از فرهنگ و ادبیاتی است که تا ابد آمیخته با یاد و نام عزیزترین و بهترین جوانان‌مان در دفاع از کیان و ملت ایرانی اسلامی است. پیداست که در این مسیر نمی‌توان به هیچ بهانه‌ای از زیر بار این مسئولیت خطیر شانه خالی کرد و در حاشیه و ساکت به تماشای غارت فرهنگی این مرز و بوم نشست، پس باید کاری کرد. رهبر معظم انقلاب که پیش‌تر و بیشتر از ما حساسیت و ضرورت این مهم را دریافته بودند، از همان روزهای اولیه و از اولین خاطره‌نگاری‌های رزمندگان دفاع مقدس همواره با قلم و قدم و سخن خود پای کار ادبیات دفاع مقدس بوده و هستند و نیک می‌دانیم که یکی از مهم‌ترین دل‌مشغولی‌های ایشان مطالعه همین آثار بی‌بدیل و بی‌نظیری است که در هیچ کجای جهان و در ادبیات هیچ نسلی تا این حد سرشار از احساسات و عواطف پاک ملت‌ها در دفاع از دین و میهن‌شان شکل نگرفته است.
 
این مهم میسر نشد مگر به تلاش‌های خالصانه و صادقانه‌ انسان‌های فرهیخته و دردآشنای دفاع مقدس و همت نهادها و تشکل‌های مختلف انقلابی که زمینه‌ساز کنگره‌ها، بزرگداشت‌ها و جوایزی برای تجلیل از ادبیات دفاع مقدس گردید. در این میان پایه‌گذاری جایزه بهترین کتاب سال دفاع مقدس از سوی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس را باید اقدامی مهم و اثربخش توصیف کرد که از سال 1372 تاکنون همواره مشوق و همراه مؤلفان، مصنفان، محققان و همه اقشار مرتبط با کتاب بوده است. وسعت و دایره آثار و توجه به عمده اقشار از نویسنده و مؤلف گرفته تا کتابخوان و کتابدار نمونه از جمله ویژگی‌های همه‌شمول این اقدام اثربخش ملی است که با شکل‌گیری سازمان ادبیات و تاريخ دفاع مقدس رونقی مضاعف یافته است.
 
امروزه نیز گستره‌ آثار و تعدد و تنوع سبک‌ها و گونه‌های ادبی، مشارکت بالای افراد، نهادها و دستگاه‌های مرتبط با ادبیات دفاع مقدس بر اعتبار و اهمیت این جایزه مهم ادبی افزوده است، تا جائی‌که محافل ادبی و ناشران و نویسندگان متعددی را از نقاط مختلف کشور برای حضور در این رویداد مهم ادبی به رقابت در تولید کیفی و اثربخش آثارشان واداشته است. ارج نهادن و همراهی و حمایت از این جوایز و اقدامات ارزشمند کمترین کاری است که ما به عنوان یک انقلابی متعهد و متدین می‌بایست خودمان را به آن موظف و مقید بدانیم و در این راه از خوانش آثار تا حضور و حمایت فیزیکی از رونق و شکل‌گیری مراسمات دریغ نکنیم. باشد که ان‌شاءلله در مسیر انقلاب بمانیم و بتوانیم در کوران حوادث و طوفان شرایط، در ذیل توجهات خاصه حضرت ولی‌‌عصر(عج) تحت فرمان رهبری معظم انقلاب در این مسیر ثابت قدم باشیم.»