عضو هیأتمدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، با پایان نمایشگاه کتاب 1401 با طرح چند پرسش درباره جایگاه، کارکرد، نسبت کتاب و فضای مجازی، وجود رویکرد پژوهشی در بررسی نمایشگاه کتاب را ضروری میداند.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، فتحالله فروغی، عضو هیأتمدیره انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان: «هر ساله حوالی اردیبهشتماه، شاهد حضور دوستداران کتاب، اعم از پدیدآور، ناشر و دیگر اصحاب کتاب هستیم. از یکسو جمعی برای دیدن تازههای کتاب مشتاقند و از سویی دیگر عدهای حضور یافتهاند تا تازهترین آثار تولیدی خود را به معرض نمایش بگذارند. اینکه این اقدام فرهنگی را رخداد بنامیم یا رویداد و یا هر عنوان دیگری بر آن نهیم، در ماهیت کارمان تأثیری ندارد. اهمیت این حرکت فرهنگی در آن است که این اقدام جمعی توانسته باشد کارآیی خود را در چرخه نشر بروز دهد و در مقام مقایسهای(هزینه/ فایده) شاخص فایده بر هزینه رجحان یابد.
سیوسومین دوره این نمایشگاه هم همانند سالهای گذشته - به همراه فراز و فرودهایش – به روزهای پایانی خود رسید و ما را به دورههای بعدی نزدیکتر کرد. اگر بلافاصله بعد از پایان این دوره به دوره بعد و دورههای بعدی نیندیشیم و خود را برای آن آماده نکنیم؛ خیلی زود دیر خواهد شد.
امروز که این یادداشت را آماده میکنم؛ ذهنم با این پرسشها روبهروست:
آیا اهداف برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در مقایسه با اهداف دورههای اول متفاوت شده است؟ عملکرد ما تا چه حد به آنچه لازم داشتهایم، نزدیک شده است؟ این نمایشگاه بهعنوان قسمتی از یک پازل فرهنگی، در کجای صنغت نشر ما واقع شده است؟ چه نقشی و جایگاهی برای آن در منطقه در نظر داریم؟ آیا میتوان بین کارکرد نمایشگاهی یا فروشگاهی تفاوت و یا وجه اشتراکی در نظر گرفت؟ و خلاصه در این روزها که حال کتابفروشان و موزعان – بهعنوان حلقه واسط بین تولیدکننده و مصرفکننده – چندان خوب نیست؛ چه باید کرد؟
پاسخ به اینگونه پرسشها نگاهی نقادانه، جامعنگر و برخاسته از پژوهش و تحقیق را طلب میکند و لازم است در دستور کار سیاستگذاران فرهنگی و بهویژه در برنامههای معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار آید.
در پایان به نظر میرسد، اندیشه درباره ورود دنیای مجازی به حوزه کتاب، برگزاری نمایشگاههای تخصصی کتاب(فیزیکی – مجازی) آموزشهای حین انجام کار دستاندرکاران حوزه نشر، تثبیت قیمت و وجود اقلام مورد نیاز نشر، ترغیب جامعه(به ویژه کودکان و نوجوانان) به مطالعه با مشارکت نهاد آموزش و پرورش کشور، افزایش هرچه بیشتر تعداد مروجان کتاب، توسعه کتابخانههای محلی و... ازجمله اموری است که نباید از آنها غفلت ورزید.»