پژوهشگر و كارشناس حوزه دين و دولتهاي شيعه، از آغاز تدوين پژوهشي در قالب كتاب بررسي «جايگاه و كاركرد اماكن مذهبي شيعيان در عصر قاجار» خبر داد كه با نگاهي ديني و اعتقادي بسياري از رفتارهاي فرهنگي كه به دين نسبت داده ميشود را ارزيابي و تحليل ميكند.\
وي افزود: فعاليتهاي اجتماعي مردم در اين مكانها در تحولات سياسي، اجتماعي و فرهنگي آن دوره تاثير فراواني داشت. در اين باره با بحرانهاي متعددي نيز مواجه بوديم كه براي پرهيز از تكرار آنها بررسيهاي آسيبشناسانه اين حوزه ضروري به نظر ميرسد.
قرائتي با اشاره به اين كه با رواج اين مكانهاي مذهبي در دوره قاجار آسيبهايي جامعه ديني را تهديد ميكرد، بيان داشت: اين اماكن مذهبي در كنار مساجد ساخته شدند و توسعه يافتند، اما از آنجا كه متولي، كارشناس يا عالم ديني بر فعاليتهاي آنان نظارت يا اشراف نداشت، آداب و مراسم ديني با نظارتهاي مذهبي صورت نميگرفت. از اين رو؛ رواج برخي رفتارهاي خرافي، فرهنگ رفتارهاي مذهبي را تهديد ميكرد و موجب توسعه كنشهايي ميشد كه ريشه مذهبي و ديني نداشتند و به دين نسبت داده ميشدند. از اين ميان ميتوان به قمهزني در عزاداريها اشاره كرد كه ريشه يا تصديق ديني ندارد.
نويسنده دوازدهمين جلد از مجموعه «زنان اسوه» يادآور شد: بايد در امور ديني و نهادهاي مرتبط مراقب باشيم تا همواره كارشناس ديني حضور داشته باشد تا خرافات با نام دين و در قالب فرهنگ ديني ظاهر نشوند، چرا كه اگر حركتي به عنوان دين مطرح شود يا به شكل نمادي از دين درآيد، موجبات غفلت مردم را از اصل دين و دستورات الهي فراهم ميآورد و به صدق ساير مضامين نيز آسيبهايي وارد ميسازد.
پژوهشگر حوزه دين ادامه داد: متاسفانه تاثير آداب ناپسند و رفتارهاي غيرديني كه به نام دين ترويج ميشوند، به اصل دين نيز تعميم داده ميشود و آسيبهاي جبران ناپذيري ميآفريند.
وي با اشاره به اين كه «فعاليت در اين حوزه پيشينه پژوهشي ندارد، از اين رو تاليف و تحقيق با دشواريهايي مواجه است» بيان داشت: در نخستين فاز اين مجموعه با رويكردي سياسي ـ اجتماعي اين مقوله بررسي ميشود. از آن جهت كه اين موضوع به طبقهاي از تاريخ اجتماعي باز ميگردد، مخاطبان خاصي دارد و در مجلدات بعدي آن ابعاد ديگري از موضوع بررسي خواهند شد.
نظر شما