پنجشنبه ۱۴ آبان ۱۳۸۸ - ۱۲:۱۰
تعارض‌های میان دین و فلسفه

جستاری در فلسفه دین در کتابی موسوم به «زمان و سرمدیت» تألیف والتر ترنس استیس با ترجمه احمدرضا جلیلی از سوی انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب منتشر و روانه بازار نشر شد./

به گزارش خبر گزاری کتاب ایران(ایبنا)، این کتاب، با این که تلاشی برای بیان ماهیت بنیادین دین به شمار می‌رود، در صدد است که به بزرگترین معضل معنوی جهان نوین، یعنی تعارض بین دین و فلسفه طبیعی‌گرایی نهفته در علم نیز بپردازد.

کتاب زمان و سرمدیت نوشته والترترنس استیس، در میان آثار خود وی و هم در مجموعه آثار حوزه فلسفه دین، یکی از عمیق‌ترین و در عین حال، ناشناخته‌ترین و مجهول‌القدرترین آثار شناخته می‌شود.

استیس، در این کتاب، به دشوارترین مساله فلسفه دین یعنی مساله ناسازگاری دعاوی دینی و به ویژه دعاوی دینی درباره خدا، با یافته‌های عقل آدمی عطف توجه می‌کند. 

وی، از سویی نمی‌تواند این ناسازگاری را نپذیرد؛ از سوی دیگر، به یافته‌های عقل بی‌اعتنایی ورزد و آنها را به هیچ انگارد، و باز، از سوی مردم نمی‌تواند دعاوی دینی را نیز به صرف معارضه با احکام عقل تخطئه، طرد و نفی کند. از این رو در طی فصول کتاب، جای جای هم ‌آرای کسانی را رد می‌کند که تعارض دین و عقل را قبول ندارند، هم ‌آرای کسانی را که به ذم و تحقیر عقل پرداخته‌اند، و هم ‌آرای افرادی را که همان ذم و تحقیر را متوجه دین کرده‌اند. به راستی که او در مقام رد آرای این سه دسته، ژرف‌نگری و تیزبینی، قدرت تفکر و انصاف علمی را به حد کمال رسانده است. آنگاه او مانده است و دو اثر مطلوب که با هم ناسازگارند و خود وی، در عین حال به هر دو دل بسته است و جانب هر دو را عزیز می‌دارد.

بر اساس مطالب كتاب، راه حلی که برای پاسداشت خاطر این دو معشوق ناسازگار، به نظر استیس رسیده است و وجه بداعت و نوبودگی اثر او نیز همان است، این است که دار وجود را به دو ساحت تقسیم کند، یکی ساحت امور زمانی و دیگری ساحت امور بلازمان و سپس یافته‌های عقل آدمی را ناظر به ساحت امور زمانی و داده‌های دین را ناظر به ساحت امور بلازمان قلمداد کند، یعنی هر یک از این دو موضوع را در حجره‌ای بنشاند و در آن حجره حکم او را روا بداند. باید گفت که این کار، که اگر‌چه با الهام از آراء و انظار عارفان همه اعصار و قرون صورت گرفته است، به هیچ وجه از جنبه‌های ابتکاری و بدیع خالی نیست و از همه علم، قدرت تفکر، و تجربه فلسفی وی سود جسته‌اند. 

این رأی، علاوه بر حوزه فلسفه دین، در حوزه‌های فلسفه عرفان، مابعدالطبیعه، معرفت‌شناسی و فلسفه زبان نیز لوازم و تبعاتی خواهد داشت، که توجه به آنها، چه بسا افق‌های جدیدی پیشاروی خواننده علاقه‌مند بگشاید.

والتر ترنس استیس، فیلسوف تجربه باور انگلیسی ـ آمریکایی، در 17 نوانبر 1886 در لندن متولد شد و در دامان خانواده‌ای نظامی پرورش یافت. جد او ژنرال ویلیام استیس در جنگ «واترلو» خدمت می‌کرد و انتظار می‌رفت که استیس نیز مانند پدر و برادرش به کسوت نظامیان درآید، اما وی که علاقه چندانی به کار نظامی نداشت، در نوجوانی برای خود کیشی اختیار کرد و تحصیلات متوسطه خود را در ادینبورگ گذراند و سپس به دانشکده ترینیتی دوبلین راه یافت. در این دانشکده عمدتا تحت تاثیر «هنری اس. مکرن» به فلسفه نظام‌مند در سنت هگلی علاقه‌مند شد. 

وی تحصیلات خود را در دانشکده ترینیتی در سال 1908 به پایان رساند و در اثر فشار خانوادگی، به دستگاه دولتی انگلستان وارد شد و دیری نپایید که به سیلان سفر کرد و از 1910 تا 1932 به خدمت در دستگاه اداری سیلان و در مناصب گوناگونی، از جمله قاضی دادگاه بخش، قاضی بخش نگومبو، عضو شورای اجرایی فرمانداری، شهردار کلمبو و ريیس شورای شهر کلمبو به کار مشغول شد.

از میان آثار ارزنده استیس، دو کتاب، یکی به دریافت جایزه شورای انجمن‌های فرهیختگان آمریکا و دیگری به جایزه رینولد و هیچکاک نایل شده‌اند. همچنین وي مجموعه اشعاری در حجم یک کتاب دارد. همه آثار ارزنده او، نشان از ژرف اندیشي و علاقه‌اش به مسایل علمی، فلسفی، کلامی، ادبیات، شعر، هنر، سیاست و حتی مسایل جاری روز و بین‌المللی دارند.

کتاب حاضر در 9 فصل تدوین شده است. ماهیت دین، الاهیات سلبی، تفسیر الاهیات سلبی، الاهیات ثبوتی، زمان و سرمدیت(لازمانی)، نماد‌پردازی دین، حقیقت؛ واقعیت؛ توهم، ساحت الاهی، عرفان و منطق، از عناوین نه‌گانه این اثرند.

چاپ نخست کتاب «زمان و سرمدیت» در شمارگان 2000 نسخه، 248 صفحه و بهای 38000 ریال روانه بازار کتاب شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط