به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مقالات این مجموعه توسط امیرهوشنگ انوری تدوین شده‌اند و بازبینی نهایی آن‌ها به عهده حسن حبیبی بوده است. حبیبی همچنین مقدمه‌ای برای این کتاب نوشته و به بررسی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی محتوای این کتاب پرداخته است.
سیدحسین شهرستانی، معاون پژوهشی بنیاد ایران شناسی هم پیشگفتاری دو صفحه‌ای برای این کتاب مرجع که در ۷۱۶ صفحه قطع وزیری منتشر شده، تالیف کرده است. شهرستانی در پیش‌گفتار این کتاب شرح داده که مسوولیت پژوهش، تحقیق، گردآوری اطلاعات، تصحیح متن‌ها با چه افرادی بوده و نوشته است: گستردگی کار [این کتاب]، از آن روست که بیشتر روزنامه‌های فارسی زبان و همه مطبوعات مهمی که در داخل و خارج از ایران طی سال‌های ۱۲۵۲ تا ۱۳۲۰ هجری شمسی انتشار یافته، از نخستین شماره مورد مطالعه قرار گرفته است.»
وی همچنین تاکید می‌کند: «روزنامه‌ها و مطبوعات فارسی زبان، از جمله منابع پردامنه مطالعات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است که همواره خبرها و آثار انتشار یافته در آن‌ها به صورت پراکنده مورد استفاده پژوهش‌گران قرار گرفته است. مسائل وابسته به خلیج‌فارس از جمله این گونه موضوعات و خبرهاست. اما کتابی که اکنون پیش روی خوانندگان قرار دارد، پژوهشی است گسترده، جامع و روش‌مند درباره خلیج‌فارس در مطبوعات فارسی زبان.»
در این کتاب مرجع حوزه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مربوطه به خلیج فارس به تفکیک، مورد بررسی قرار گرفته اند. وقایع‌نگاری تاریخی، شناخت فرهنگی و جامعه شناسی، تاریخ تحولات اقتصادی، بازشناختی پدیده استعمار در منطقه و روابط منطقه‌ای و بین‌المللی حاکم بر خلیج فارس، از جمله مواردی اند که گردآورندگان این مجموعه امید دارند تا محققان از روزن مقالات جمع‌آوری شده در این کتاب به آن‌ها دست یابند.
پس از پیش‌گفتار شهرستانی، در مقدمه‌ای ۱۴ صفحه‌ای با عنوان «سفينه مطبوعات بر پهنه آب‌های نیلگون خلیج فارس»، روش بررسی و شیوه تدوین کتاب به طور کامل شرح داده شده است. این کتاب در سه فصل «مباحث سیاسی»، «مباحث اقتصادی» و «مباحث اجتماعی» تدوین شده و در پایان فصلی با نام «توضیحات تکمیلی» و فهرست‌ها و نمایه به آن افزده شده است.
پژوهش‌گران و علاقه‌مندان در این کتاب، در هر یک از مباحث مطرح شده مقالات و خبرهای مطبوعات ایران در تاریخ یاد شده را می‌یابند که با ذکر دقیق منبع و تاریخ انتشار آن‌ها درج شده است. همچنین تصاویری از صفحه‌های مطبوعات آن دوره در کتاب وجود دارد که از جمله آن می‌توان به سرکلیشه مطبوعات مطرح اشاره کرد.
از جایی‌که کتاب حاضر تنها یک کتاب مرجع و مورد استفاده محققان است و احتمالا تنها در اختیار دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها قرار می‌گیرد پدیدآورندگان آن از درج قیمت و شمارگان خودداری کرده‌اند که نشان می‌دهد هیچ نسخه‌ای از این کتاب در کتاب‌فروشی‌های عمومی توزیع نشده است.
سه‌شنبه ۲ تیر ۱۳۸۸ - ۰۹:۴۹
«گزیده مقالات و اخبار مهم درباره خلیج فارس» شامل بریده جراید سال ۱۲۵۳ تا ۱۳۲۰ منتشر شد. این کتاب مرجع كه توسط امیرهوشنگ انوری تدوین شده و حسن حبیبي نيز آن را بازبيني نهايي كرده، به کوشش بنیاد ایران‌شناسی منتشر شده است./
نظر شما